Legitymacje powstańcze. Bezcenny zbiór w Muzeum Powstania Warszawskiego

- Zastanawiamy się, gdzie jest reszta tego zbioru, szacujemy, że powinno być około 8 tysięcy legitymacji, nie tylko mężczyzn - przez obóz w Łambinowicach przeszły również kobiety. Moja babcia również przeszła ten szlak - mówił w Programie 2 Polskiego Radia dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski.

Unikatowa kolekcja 382 legitymacji AK oraz trzech przepustek powstańczych przekazana do Muzeum Powstania Warszawskiego przez anonimowego darczyńcę

Foto: PAP/Marcin Obara

Muzeum Powstania Warszawskiego wzbogaciło się o blisko 400 legitymacji powstańców warszawskich. Bezcenny dar do Muzeum Powstania Warszawskiego przekazał anonimowy darczyńca - informuje instytucja.

Posłuchaj

07:07 Poranek Dwójki MPW 6 lipiec 2021 08_09_45.mp3 Rozmowa o zbiorze legitymacji powstańczych ofiarowanych Muzeum Powstania Warszawskiego (Poranek Dwójki)

 

To jedne z najcenniejszych eksponatów, jakie w całości trafiły do muzeum. Zbiór liczebnością przekracza sumę wszystkich zgromadzonych do tej pory przez placówkę legitymacji powstańczych. - Trafiło do nas 385 legitymacji, a do tej pory zebraliśmy niecałe 300 - podkreślił Jan Ołdakowski.

POWSTANIE WARSZAWSKIE zobacz serwis specjalny >>>>

- Zbiór jest tajemnicą, bo anonimowy darczyńca robi wszystko, żeby nie poznać jego tożsamości. Nie wiemy, jak te legitymacje znalazły się w jego posiadaniu ani kim był. Możemy tylko domniemywać, dlaczego nie chciał się ujawnić - opowiadał historyk. - Oczywiście, bardzo serdecznie mu dziękujemy.

Czytaj także:

• "Życiorysem prof. Kieżuna można by obdzielić wiele osób"
• Anna Przedpełska-Trzeciakowska: Słonimski rozpuszczał moich chłopców

Zbiór zawiera legitymacje żołnierzy Armii Krajowej, którzy walczyli w Śródmieściu w trakcie Powstania Warszawskiego. - Kiedy wyszli do obozu przejściowego po zakończeniu powstania, skierowano ich do obozu przejściowego na Śląsku, do obozu Lamsdorf, czyli w dzisiejszych Łambinowicach na Śląsku - tłumaczył dyrektor muzeum. - Tam zabierane są im dokumenty, legitymacje Armii Krajowej i wydawane w to miejsce są numery jenieckie.

Jan Ołdakowski: u Papcia za pomysłem na komiks stał też projekt edukacyjny

Dokumenty trafiają do obozowego archiwum, na każdym przybity jest numer, który otrzymywał dany powstaniec. W tym wypadku widać, że chodzi o żołnierzy z jednego transportu. - W marcu 1945 roku jednostki armii sowieckiej zdobywają obóz w Lamsdorf i wtedy te legitymacje trafiają w ręce - nie wiemy, czy sowieckich, czy polskich - służb specjalnych. Domniemywamy, że mogą być wykorzystywane przez aparat bezpieczeństwa PRL-u do inwigilowania powstańców warszawskich.

Wystawę "Powstańcze legitymacje" można oglądać w Sali pod Liberatorem w Muzeum Powstania Warszawskiego. Pena lista nazwisk właścicieli dokumentów dostępna jest na stronie internetowej placówki.

***

Rozmawiała: Aldona Łaniewska-Wołłk

Goście: Jan Ołdakowski (dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego), Rafał Brodecki (Dział Historyczny Muzeum Powstania Warszawskiego) 

Data emisji: 6.07.2021

Godzina emisji: 8.10

Materiał wyemitowano w audycji "Poranek Dwójki".

uk