Pankiewicz, Okuń, Axentowicz, Beksiński. Padają rekordy cenowe na aukcjach dzieł sztuki
Szacuje się, że Polska w czasie II wojny światowej straciła ponad 500 tys. ruchomych dzieł sztuki. Choć proces ich poszukiwania i restytucji jest żmudny i niełatwy, to jednak część z nich stopniowo powraca do kraju. Podobnie było z dorobkiem Michała Elwiro Andriollego oraz Teodora Axentowicza.
48:27 2021_07_18 23_10_08_PR1_Kulturalna_Jedynka.mp3 Utracone w czasie II wojny światowej rysunki Michała Elwiro Andriollego oraz pastel Teodora Axentowicza powróciły do Muzeum Narodowego w Warszawie ("Kulturalna Jedynka"/Jedynka)
Szczęśliwy finał
Od zakończenia II wojny światowej losy rysunków Andriollego - z cyklu ilustracji do utworu „Maria” Antoniego Malczewskiego - oraz szkicu "Dama w pawich piórach" autorstwa Axentowicza pozostawały nieznane. Dopiero w latach 2011 i 2013 pojawiły się na polskim rynku antykwarycznym. Po wielu latach starań dzieła trafiły do Muzeum Narodowego w Warszawie - spadkobiercy przedwojennej kolekcji Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie.
- Każde dzieło w muzeum jest święte, a dzieło utracone to tak jak w przypowieści o synu marnotrawnym: zginęło, a jest z nami z powrotem - mówi dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie Łukasz Gaweł. Wartość artystyczna odzyskanych prac jest nie do przecenienia. - Są to dzieła wybitne, choćby zespół ilustracji do "Marii" Malczewskiego. Jest to naprawdę najwyższa klasa. Jesteśmy bardzo szczęśliwi - mówi ze wzruszeniem gość "Kulturalnej Jedynki".
Zachęta skatalogowana
Powrotowi dzieł Andriollego i Axentowicza towarzyszyła prezentacja trzytomowej publikacji przygotowanej przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. „Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie (1860-1940, 1948). Zarys historyczny i katalog zbiorów” to kompleksowe opracowanie historii zbiorów Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Uwzględniono tam nie tylko odzyskane rysunki i szkic, ale również obrazy Anny Bilińskiej, wywiezione przez Niemców w roku 1944 i odzyskane w wyniku akcji rewindykacyjnej w roku 1956.
Zobacz też:
Andriolli i Axentowicz - wizytówka
Michał Elwiro Andriolli urodził się w Wilnie w roku 1836. Był rysownikiem i malarzem, czołowym ilustratorem książek i prasy w II połowie XIX wieku. Uczestniczył w powstaniu styczniowym. Andriolli studiował w Szkole Malarstwa i Rzeźby w Moskwie, ukończył Cesarską Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu, uczył się też w Akademii Świętego Łukasza w Rzymie. Wykonywał ilustracje do „Balladyny” Juliusza Słowackiego, „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, „Romea i Julii” Williama Szekspira czy „Ostatniego Mohikanina” Jamesa Fenimore'a Coopera.
Teodor Axentowicz urodził się w Braszowie w roku 1859. Był malarzem, rysownikiem i grafikiem, jednym z czołowych przedstawicieli sztuki młodopolskiej, czerpiącej z rodzimego folkloru. Kształcił się w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium oraz w Paryżu. Dużo podróżował, a w roku 1910 został pierwszym powołanym w wyborach rektorem Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. W roku 1897 założył szkołę malarstwa dla kobiet, współtworzył nurt młodopolskiej „chłopomanii”. Znany jest też z kobiecych portretów wykonywanych techniką pastelu.
W audycji również:
- spotkanie z reżyserką Magdaleną Łazarkiewicz,
- kolejny fragment "Pamiętników" Jana Chryzostoma Paska,
- propozycje kulturalne,
- historia zatrzymana w kadrze: wystawa "Praga lat 70. Fotografie Alberta Krystyniaka".
***
Tytuł audycji: Kulturalna Jedynka
Prowadzący: Anna Stempniak
Gość: Łukasz Gaweł (Muzeum Narodowe w Warszawie)
Data emisji: 18.07.2021
Godzina emisji: 23.10
mg
