Rafael, "Szkoła ateńska". Zaglądamy do Pałacu Watykańskiego

Ostatnia aktualizacja: 11.12.2022 15:02
W 1508 roku Rafael otrzymał od papieża Juliusza II zlecenie na wykonanie malowideł ściennych w prywatnych apartamentach papieża w Pałacu Watykańskim. Były to cztery pomieszczenia, tzw. stanze – Sala di Costantino, Stanza dell’Eliodoro, Stanza della Segnatura, Stanza dell’Incendio del Borgo.
Rafael, Szkoła ateńska, fresk w Stanza della Segnatura, 1508-1511, Watykan
Rafael, "Szkoła ateńska", fresk w Stanza della Segnatura, 1508-1511, WatykanFoto: Shutterstock/Vasilii L

Pierwszą ukończoną przez Rafaela i jego warsztat salą była biblioteka papieża mieszcząca się w Stanza della Segnatura. Jej dekoracja ma złożony program ikonograficzny, najpewniej wymyślony przez samego Juliusza II, a doprecyzowany przez teologów i humanistów z papieskiego dworu. Malowidła w tej sali odpowiadają dziedzinom wiedzy i zawartości papieskiej biblioteki, a zarazem łączą naukowe i filozoficzne dokonania starożytności i ery chrześcijańskiej.

Każde malowidło w Stanza della Segnatura odpowiada innej dziedzinie: "Dysputa nad Najświętszym Sakramentem" – teologii, "Dekretalia" – prawu, "Parnas" – poezji i innym sztukom, a "Szkoła Ateńska" – filozofii. W "Szkole ateńskiej" na tle imponującej renesansowej architektury przedstawieni są najsłynniejsi filozofowie starożytności. W centrum znajdują się Platon z "Timajosem" w dłoni i Arystoteles ze swą "Etyką". To oni wyznaczają dwa najważniejsze nurty starożytnej i nowożytnej nauki i filozofii – idealizm i empiryzm. Platon wskazuje palcem niebo, a Arystoteles kieruje rękę ku ziemi.

Cztery filary wiedzy w Stanza dell Segnatura i panorama starożytnych uomini illustri – filozofów, uczonych i artystów w "Szkole ateńskiej", to oficjalna część programu. Ta nieoficjalna była bardziej rozrywkowa. Postaciom antycznych filozofów i użyczają twarzy współcześni Rafaela. Zasępiony Heraklit to Michał Anioł, a wykreślający plany Euklides to Donato Bramante. Platon najprawdopodobniej ma twarz Leonarda da Vinci. Jest i sam Rafael, jako Apelles.

Artysta nie zostawił jednak żadnej instrukcji służącej odczytaniu zarówno postaci antycznych, jak i zidentyfikowaniu współczesnych. Ich rozpoznawanie było niewątpliwie przedmiotem zabawy i towarzyskich dysput wśród dworzan i gości papieża.

Rafael, "Szkoła ateńska", fresk w Stanza della Segnatura, 1508-1511, Watykan

Posłuchaj
14:58 2022_12_11 14_45_01_PR2_Jest_taki_obraz.mp3 Rafael "Szkoła ateńska" (Jest taki obraz/Dwójka) 

***

Tytuł audycji: Jest taki obraz

Prowadził: Michał Montowski

Gość: dr Grażyna Bastek

Data emisji: 11.12.2022

Godzina emisji: 14.45

pg

Czytaj także

"Przesilenie. Malarstwo Północy 1880-1910". Bagińska: pomysł zrodził się z ogromnej fascynacji

Ostatnia aktualizacja: 04.12.2022 00:10
- Kilka lat temu, po wystawie w Göteborgu, z kolegami Szwedami zaczęliśmy widzieć podobieństwa pomiędzy malarstwem polskim, a skandynawskim - mówiła w Polskim Radiu 24 Agnieszka Bagińska. Gościem audycji był też Wojciech Głowacki.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ewakuowane ze Lwowa obrazy Malczewskiego bezpieczne w Poznaniu

Ostatnia aktualizacja: 06.12.2022 17:35
- Jest to wystawa, która jest efektem ewakuacji prac ze Lwowa. Jest rzeczą niesłychaną, żeby sztuka musiała uciekać, by znaleźć bezpieczne schronienie. To gest pomocy - mówił o prezentacji "Idę w świat i trwam. Obrazy Jacka Malczewskiego" z Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki jej kurator Paweł Napierała. Od 29 listopada do 31 marca 2023 roku dzieła wybitnego malarza można podziwiać w poznańskim oddziale Muzeum Narodowego.
rozwiń zwiń