"Artyści '44". Muzycy i aktorzy na barykadach

- To była luka w historiografii Powstania Warszawskiego, ponieważ ten temat pojawiał się jedynie w prasie, w audycjach radiowych, w telewizji, a nikt nie napisał takiej książki - mówiła w Dwójce Agnieszka Cubała, autorka publikacji "Artyści '44".

Mieczysław Fogg powrócił do Warszawy zaraz po wyzwoleniu. W 1945 roku w częściowo zrujnowanej kamienicy przy ul. Marszałkowskiej 119 prowadził kawiarnię artystyczną

Foto: PAP

Byli żołnierzami i walczyli z bronią w ręku. Służyli, dając koncerty i organizując przedstawienia. Wielu po prostu próbowało przeżyć i ochronić bliskich. Ich losy są tak różne, jak i ich artystyczne talenty.

Mieczysław Fogg: śpiewam, więc jestem

"Artyści '44" to najnowsza książka Agnieszki Cubały przedstawiająca prawdziwe losy gwiazd kina, teatru i estrady w sierpniu 1944 roku. Wśród artystów, którzy w sierpniu 1944 roku znaleźli się w walczącej Warszawie, był m.in. Mieczysław Fogg.

- Mieczysław Fogg powiedział, że śpiewanie pozwoliło mu przetrwać. Z humorem i pozornie lekko o tym opowiadał, ale powiedział coś takiego: "śpiewam, więc jestem", to śpiewanie stanowiło oś, wokół której on miał się czego chwycić psychicznie - wyjaśniała autorka opracowania.

Zobacz także: Powstanie Warszawskie - serwis specjalny Polskiego Radia

Agnieszka Cubała przekonywała, że powstańcze koncerty tak wielkich gwiazd pozwalały też przetrwać innym powstańcom.

- To był moment, w którym mogli chociaż na chwilę zapomnieć o strasznej, dramatycznej, traumatycznej rzeczywistości, mogli na chwilę wrócić do swojego starego świata, który na ich oczach zamieniał się w ruinę. Mogli na chwilę przestać myśleć o tym, co dzieje się z ich rodziną, gdzie jest matka, gdzie mąż, na chwilę mogli zapomnieć o śmierci swoich bliskich. Muzyka zabierała ich w zupełnie inne rewiry - mówiła.

Etiuda rewolucyjna w powstańczej Warszawie

Autorka książki, a zarazem wieloletnia badaczka dziejów Powstania Warszawskiego zaznaczała również, że muzyka pełniła też rolę mobilizującą powstańców do walki, i nie chodzi tu tylko o śpiewane przez nich powstańcze piosenki.

- Jak pan Jan Ekier grał Etiudę rewolucyjną, to potrafiło to poderwać do walki oddział powstańców, którzy właśnie - wykończeni - wrócili ze swojego stanowiska - mówiła Agnieszka Cubała.

W tym roku obchodzimy 78. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.

Posłuchaj

14:47 Dwojka Poranek Dwojki 2022_08_01-16-33-31-1.mp3 "Artyści '44". Muzycy i aktorzy na barykadach (Poranek Dwójki)

 

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadził: Jakub Kukla

Gość: Agnieszka Cubała (autorka publikacji "Artyści '44")

Data emisji: 1.08.2022

Godzina emisji: 16.30

mg