98 przygód z dobrym wojakiem Szwejkiem

W cyklu "Książka do słuchania" prezentowaliśmy zabawną, a zarazem gorzką satyrę na wojnę i wojsko. Słynną powieść Jaroslava Haška czytał na naszej antenie Zbigniew Zamachowski.

Pomnik dobrego wojaka Szwejka w Użhorodzie

Foto: Shutterstock/Oleksandr Berezko

Piwo i polityka u Jaroslava Haška

Szwejk pojawił się w humoreskach Haška już w 1911, które wydane zostały rok później jako "Dobry wojak Szwejk i inne osobliwe historyjki" ("Dobrý voják Švejk a jiné podivné historky"). Utwory te są antyaustriacką i antywojskową satyrą.

Podczas pobytu w Kijowie Hašek powrócił do stworzonego przez siebie bohatera i w 1917 został wydany "Dobry wojak Szwejk w niewoli" (Dobrý voják Švejk v zajetí). Krytyka Austro-Węgier jest tu ostrzejsza niż we wcześniejszych humoreskach, gdyż Hašek nie musiał się obawiać austriackiej cenzury, ponadto utwór spełniał rolę agitacyjno-polityczną jako ulotka skierowana do rodaków. Kijowska wersja przygód Szwejka jest już zarysem powieści napisanej po wojnie, znacznie się jednak jeszcze od niej różni.

W 1921 Hašek opublikował w Czechosłowacji pierwszy tom powieści "Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej". Pomimo popularności wśród czytelników krytyka czeska chłodno przyjęła książkę, która doceniona została dopiero w Niemczech. Autor nie dokończył książki, gdyż pisanie czwartego tomu przerwała śmierć w 1923 roku.

Zaraz po śmierci Haška wydawca "Szwejka" zlecił kontynuację przygód praskiemu dziennikarzowi i satyrykowi, Karelowi Vańkowi. Vaniek powieść dokończył, jednak jego wkład w książkę nie zdobył szerszego uznania.

Książkę prezentowaliśmy w Dwójce w przekładzie Pawła Hulki-Laskowskiego.

***

Tytuł audycji: Książka do słuchania

Data emisji: 8.06-26.10.2018

Godzina emisji: 19.00