Metafizyczny iluzjonizm
Studia malarskie ukończył na Akademii Sztuk Pięknych w pierwszej połowie lat 50. pod kierunkiem Kazimierza Tomorowicza. Jednak dopiero wyjazd do Paryża w 1962 roku i poznanie słynnego pisarza i teoretyka surrealizmu André Bretona oraz poety Édouarda Jaguera, ukształtowały konstrukcję artystycznych wyborów malarza. Krytycy nazywali ją "metafizycznym iluzjonizmem" a artysta osobiście tłumaczył ją: "Traktuję moje malarstwo jako zaproszenie do własnego widzenia, przeżywania, rozumienia i śnienia świata".
Olga Łozińska, na stronach portalu Dzieje.pl, tak charakteryzuje szeroki zakres twórczości Makowskiego: "Obok malarstwa, rysunku i ilustracji książkowej, zajmował się teorią estetyki oraz uprawiał twórczość poetycką. Początkowo malował realistyczne pejzaże i martwe natury, próbował także abstrakcji, później stworzył własny styl (...) Zbigniew Makowski był silnie związany ze środowiskiem surrealistów. Interesował się różnymi dziedzinami nauki - matematyką, muzyką, był znawcą wielu kultur, miłośnikiem poezji, pism filozoficznych i ezoterycznych. Malując surrealizm odwoływał się do literatury, magii i archetypów. Wykorzystywał cytaty z malarstwa dawnych mistrzów, a także uzupełniał swoje obrazy tekstami".
Malarz i poeta
Te wspomniane wcześniej więzi z surrealistami pozwoliły mu na tworzenie przedziwnych, jak się wydawało, kompozycji artystycznych i wydawniczych. Co ciekawe samodzielnie, wręcz własnoręcznie, tworzył unikatowe i wielce oryginalne książki. Warto też dodać, że wspomagał się w nich osobiście pisanymi wierszami - tak Zbigniew Makowski poza malarstwem i rysunkiem zajmował się też poezją.
Malarz, humanista i teoretyk sztuki, Janusz Janowski, tak charakteryzuje twórczość Makowskiego: "Charakterystyczne dla twórczości Zbigniewa Makowskiego jest łączenie różnych poetyk i sposobów malowania w obrębie jednego obrazu. Niezwykle ważną rolę odgrywa pismo jako znak graficzny, ale też jako nośnik treści. Duże znaczenie dla jego twórczości mają inspiracje literackie i filozoficzne. Jego dzieła są pełne cytatów takich autorów jak Ezra Pound, Dante czy Giordano Bruno".
Stąd nie dziwi więc, że artysta, te swoje rękopisy, zdobił rysunkami, miniaturowymi ilustracjami, czy wręcz grupami miniatur, gdzie własnoręczne pismo było też jednym z elementów graficznego przedstawienia.
Skondensowane znaczenia twórczości
Małgorzata Kitowska-Łysiak, na stronach Culture.pl, odnosząc się do ponad 100 wystaw indywidualnych i prawie 200 zbiorowych, a także dostrzegając różnorodność dobrze zachowanego materiału źródłowego, zwraca uwagę na bardzo ciekawe zestawienie pojęć. Pisze: "Zawsze potrafił utrzymać indywidualny charakter swoich dzieł, które zachowywały wyjątkową oryginalność, samodzielność zarówno na tle polskiej, jak europejskiej sztuki nawiązującej do surrealizmu (...) były to jednak bardziej nawiązania do poetyki niż idei. Wzorem surrealistów, Makowski odwoływał się do swobody skojarzeń, pozornie rozluźniał kompozycję obrazów, która jednak zawsze była starannie przemyślana. Inaczej jego kombinatoryczne zestawienia nie mogłyby oddziaływać z całą siłą skondensowanych znaczeń, a ta cecha (i zarazem zaleta) jego malarstwa - przy wizualnej urodzie i ogromnym ładunku liryzmu - wydaje się nadrzędna".
Ten wybitny współczesny malarz odszedł całkiem niedawno, bo w połowie sierpnia 2019 roku. My możemy w Internecie obejrzeć wiele z jego niesamowitych dzieł. Każdemu z bogatą wyobraźnią dedykujemy te przebogate w treści, symbole i znaczenia obrazy czy artystyczne książki - warto, bo to niesamowite przeżycie.
PP
