Rok 2024 na rodzimej scenie trad-folkowej. Gdzie jesteśmy? Dokąd zmierzamy?

Ostatnia aktualizacja: 04.01.2025 10:00
Rok 2024 na naszej scenie folkowej miał wiele aspektów. W „Poranku Dwójki” przez co ciekawsze  przeprowadzają Słuchaczy Aleksandra Stec i Mateusz Dobrowolski.
Audio
  • Folkowe Podsumowanie roku z Mateuszem Dobrowolskim(Dwójka/Poranek Dwójki)
Wowakin, Maniucha Bikont, Radical Polish Ansambl, Svahy (mat. promocyjne), Kolęda Podgórska (Norka Niedźwiecka), Ognisko muzyki Tradycyjnej (DK TuPraga)
Wowakin, Maniucha Bikont, Radical Polish Ansambl, Svahy (mat. promocyjne), Kolęda Podgórska (Norka Niedźwiecka), Ognisko muzyki Tradycyjnej (DK TuPraga) Foto: rckl

Chcących zakosztować atmosfery Ognisk Muzyki Tradycyjnej DK Tu Praga zaprasza na warsztaty tańca i potańcówkę karnawałową z nauczycielami (m.in. Mateuszem Dobrowolskim) i uczniami! Wydarzenie odbędzie się 18 stycznia, w Pałacyku Konopackiego w Warszawie

Rewolucja Ognisk Muzyki Tradycyjnej

W coraz większym stopniu nauczanie muzyki tradycyjnej przyjmuje formy bardziej zorganizowane. Tak w miastach, jak i w lokalnych społecznościach. Tu warto zwrócić uwagę na to, dokąd może to zaprowadzić lokalne społeczności – np. Orkiestra „Podróżniacy” pod okiem Mistrza Eugeniusza Skrzypka została wyróżniona nagrodą specjalną podczas ostatniego OFKiŚL.

Renesans kolędowania

Coraz więcej pojawia się w Polsce kolędników, śpiewających regionalny repertuar i odgrywających lokalne przedstawienia kolędnicze. W Kraków po raz kolejny wyruszyła w tym roku Kolęda Podgórska pod wodzą ŻyWej Trupy (ŻyWa Pracownia), angażując nie tylko ogrom lokalnych muzyków i performerów, ale i społeczność miasta.

W Łodzi do wspólnego śpiewu zaprasza Łódzkie Pogotowie Kolędnicze, w Chmielu odbywają się warsztaty kolędnicze, a na Podkarpacie ponownie wyruszył Paweł Iwan i jego Ekskursyja Cudowna w Kolędy Podkarpacia.

ola stec mat dobro.jpg

 

- To oddolne inicjatywy, które są już w tak wielu miejscach, że przyprowadzają kolejnych ludzi z różnych środowisk, pomagają docierać do innego typu odbiorcy, niż w ramach festiwali folkowych! – zauważa Mateusz Dobrowolski.


Kryzys folku środka?

Niektórzy artyści kojarzeni z muzyka tradycyjną, ludową, folkową odeszli od tego nurtu, sięgając po „niefolkowe rozwiązania”

- Zauważyłem to na festiwalu folkowym Nowa Tradycja, który odbył się w 2024. Z jednej strony mona powiedzieć, że to kryzys folku rozumianego jako granie akustyczne i mocne odwołania do tradycyjnej materii. A z drugiej strony możemy powiedzieć o sukcesie „kameralistyki” – to nagradzanie solistów i projektów mających w sercu muzykę awangardową, kameralną – wskazuje Gość Poranka.

O nich wspominał nasz Gość:

 

(Popowy) Zwrot ludowy

Rok 2024 (i poprzedzający go) stał pod znakiem zwrotu ludowego (zwrotów ludowych?). Nie tylko z naukowego punktu widzenia.

Publiczność miała okazję zobaczyć filmy takie jak: 1670, Chłopi (2023), Sami Swoi: Początek, Znachor i usłyszeć muzykę w dużej – lub mniejszej – mierze inspirowaną rodzimym folklorem. Przez to szerszej publiczności dały się poznać zespoły takie jak WoWaKin (ścieżka dźwiękowa do 1670) czy Svahy (muzyka do filmu Znachor). Był to czas imponującego boomu w literaturze – rekordy sprzedawalności pobiła książka Chłopki. Historia naszych babek Joanny Kuciel-Frydryszak. 

 

Ponadto w audycji:

  • Etno-wydarzenia na najbliższe dni:
4.01, Wrocław: Folk w Mleczarni – noworoczna potańcówka z wrocławskimi kapelami (wstęp wolny) / 6.01 Polska: Orszaki Trzech Króli w całej Polsce. Znajdź najbliższy: orszak.org / 8.01, Kraków: Hudaki Village Band w Strefie Nowej (Etnowieści) 4.01, Wrocław: Folk w Mleczarni – noworoczna potańcówka z wrocławskimi kapelami (wstęp wolny) / 6.01 Polska: Orszaki Trzech Króli w całej Polsce. Znajdź najbliższy: orszak.org / 8.01, Kraków: Hudaki Village Band w Strefie Nowej 

  • W poprzednich odcinkach Historii Polskiego Folku Wojciech Ossowski opowiadał nieco o kolędach i repertuarze świątecznym w naszej rodzimej twórczości folkowej. Każdy moment przełomu potrzebuje bowiem oprawy muzycznej. Dzisiejszym bohaterem cyklu był Tim Eriksen.
Posłuchaj
04:04 Dwojka 2025_01_04-07-46-40.mp3 HPF: Tm Eriksen

Próby do Rybnickiego Betlejem Próby do Rybnickiego Betlejem

 

  • Rybnickie Betlejem – Śląsko Wilijo to widowisko teatralno-muzyczne, które przenosi słuchaczy w centrum tradycyjnej, śląskiej Wigilii Bożego Narodzenia. To opowieść o tradycji i jej zmianach, o zwyczajach często nieznanych bądź błędnie odczytywanych. To wspólne kolędowanie – tych starszych i młodszych. Kompozytorem i aranżerem jest Piotr Kotas, a libretto oraz teksty utworów napisał Andrzej Czech. W widowisku Rybnickie Betlejem – Śląsko Wilijo wystąpią soliści z Nocną Orkiestrą Eksperymentalną, chór rybnickiego Wieczoru Chwały, orkiestra Państwowej Szkoły Muzycznej w Rybniku i zespół Chwila Nieuwagi.
    Początek koncertu dziś o 19.00 w Bazylice świętego Antoniego w Rybniku. Wstęp jest wolny. A artystom w próbie towarzyszyła Patrycja Zisch.
Posłuchaj
08:04 Dwojka 2025_01_04-08-10-28.mp3 Rybnickie Betlejem – Śląsko Wilijo (Dwójka/Poranek Dwójki)

Konie, Pachołek i Miś - Dziady Noworoczne na Żywiecczyźnie Konie, Pachołek i Miś - Dziady Noworoczne na Żywiecczyźnie

 

  • W Sylwestra i pierwszy dzień nowego roku we wsiach i miasteczkach Żywiecczyzny słychać wrzawę: strzały z bata, dzwonki i muzykę. To znak, że nadchodzą Dziady – noworoczni kolędnicy, którzy stojąc na straży odradzającego się czasu, wprowadzają miejscową ludność w nowy rok. Choć w tym roku nie zobaczymy już Dziadów w ich naturalnym środowisku, wciąż możemy doświadczyć atmosfery tego widowiska! Za tydzień rozpoczyna się Przegląd Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych Żywieckie Gody. 18. stycznia warto udać się do Milówki, gdzie odbędzie się korowód i konkurs grup obrzędowych z całej Żywiecczyzny. Tydzień później – 25. stycznia – korowód przejdzie przez Żywiec.
    O zwyczaju kolędowania Dziadów Noworocznych podczas zeszłorocznego konkursu grup obrzędowych w Milówce Monika Gigier rozmawiała z depozytariuszem tej tradycji – Andrzejem Maciejowskinm.
Posłuchaj
07:59 Dwojka 2025_01_04-08-33-38.mp3 Dziady Noworoczne z Żywieccyzny we wspomnieniach Andrzeja Maciejowskiego (Dwójka/Poranek Dwójki)

Brodacze ze Sławatycz - noworoczni kolędnicy Brodacze ze Sławatycz - noworoczni kolędnicy

 

  • Stowarzyszenie Dom Tańca Poznań organizuje jutro kolędowanie na jednym z poznańskich osiedli. Ale spotkań z dawną kulturą, muzyką i tańcem będzie w tym roku zdecydowanie więcej. Z Karolem Majerowskim z Domu Tańca Poznań rozmawia Jacek Butlewski.
Posłuchaj
07:26 Dwojka 2025_01_04-09-19-08.mp3 Warsztaty i zabawy w Stowarzyszeniu Dom Tańca Poznań (Dwójka/Poranek Dwójki)

piesek radio gramofon ludowa retro shutterstock.jpg

Słuchaliśmy:

7.09 Fiona Monbet Early One Morning (5:05)

7.16 Dziczka Nowa rada stała (3:07)

7.25 Warszawska Orkiestra Sentymentalna Kolęda hetmańska (2:16)

7.29 Maurice Ravel, Seong-Jin Cho A la maniere de Chabrier, M. 63/2 (1:59)

7.33 John Rutter, The Cambridge Singers, City of London Sinfonia Nativity Carol (4:28)

7.42 Jason O’Rourke Mazurkas: Zingaria / Sheep Island (5:45)

7.53 Mathias Levy Wish You Were Here (4:46)

8.02 Wolfgang Amadeusz Mozart, Bruno de Sa (sopran) + Wrocławska Orkiestra Barokowa, dyr. Jarosław Thiel Motet Exultate, jubilate cz. I (4:26)

8.07 Musica Folklorica Ej, ten prsten darovany (2:50)

8.17 Dikanda Hej hej Lelija (3:37)

8.22 Wspak Spy Isuse, spy (4:23)

8.31 Gracyki Orkiestra Tradycyjna, Kurpiowska Akademia Smyczkowa, Marcin Drabik, Przemysław Skałuba, Paweł Dąbkowski, Paweł Zielewicz W tej kolandzie, chto to bandzie (3:52)

8.42 Wowakin, Justyna Piernik Trzej Królowie (3:33)

8.53 Marilyn Mazur, Josefine Cronholm, John Taylor, Anders Jormin, Among the trees (4:13)

9.08 Weronika Zysk, Marcin Drabik, Przemysław Skałuba, Paweł Dąbkowski, Paweł Zielewicz Pasły sia łowce pod boram (4:28)

9.15 Tęgie Chłopy Moje Nogi (3:15)

9.25 Hajda Banda Babaczka (4:10)

9.37 Orkiestra Dęta ze Zdziłowic Walc Poranna Zorza (fragm.)

9.49 Markku Lepisto, Leija Lautamaja Frosty Box (4:24)

9.54 Jorge Ben Jor, Trio Mocoto O Telefone Tocou Novamente (3:48)

***

Tytuł audycji: folkowy Poranek Dwójki 

Prowadziła: Aleksandra Stec

Gość: Mateusz Dobrowolski

Data emisji: 4.01.2025

Godzina emisji: 9.30