Nie żyje reżyser David Lynch. "Tworzył filmy, do których trzeba wracać"

Ostatnia aktualizacja: 17.01.2025 09:56
W wieku 78 lat odszedł David Lynch – jedna z najwybitniejszych postaci współczesnego kina. Był postacią wielowymiarową, ponieważ nie tylko tworzył znakomite, wielopłaszczyznowe filmy, ale również malował, tworzył instalacje, a nawet zajmował się muzyką. – Mówiło się, że on pracuje na swojej własnej nieświadomości – mówił w Dwójce krytyk filmowy Sebastian Smoliński.
David Lynch nie żyje. Miał 78 lat
David Lynch nie żyje. Miał 78 latFoto: PAP/EPA/NINA PROMMER

David Lynch uznawany był za jednego z najbardziej genialnych współczesnych reżyserów. Zasłynął atmosferą swoich filmów – zagadkowych, pełnych grozy i dziwności, które już na wczesnym etapie jego twórczości były określane jako "lynchowskie".


Posłuchaj
15:40 Poranek Dwójki Lynch 2025_01_17-08-07-45.mp3 Sebastian Smoliński i Artur Zaborski o kinie Davida Lyncha (Poranek Dwójki)

- Pisarze, tacy jak David Foster Wallace, próbowali zdefiniować, czym w ogóle jest ten klimat filmów Lyncha. Myślę, że to coś związanego z jego charakterem. Udało mu się w piękny sposób zbudować własny świat, którego być może on sam nie rozumiał. To połączenie grozy, naiwności, pewnej intrygi, ale też surrealistycznej fantazji było niepodrabialne i do tego będę wracał jako kinoman - podkreślił Sebastian Smoliński.

Czytaj też:

David Lynch - postać pełna kontrowersji

Twórczość Davida Lyncha określało się często jako kontrowersyjną, nieszablonową. Mówiło się, że pracuje na swojej własnej nieświadomości i intuicji. - On sam podchodził do tego wszystkiego trochę naiwnie, bardzo artystycznie i w starym stylu artysty, który jest natchniony i coś nam proponuje. To bardzo charakterystyczne dla jego filmów. Nie chodziło o to, że my te filmy interpretujemy, zastanawiamy się nad nimi i jakoś je czytamy. Ważniejsze jest doświadczenie i pewne przeżycie, jakie te filmy oferują - zwrócił uwagę filmoznawca.

Równie często, co o filmach Davida Lyncha, mówiło się o nim samym. Był artystą, który artystyczne działania dopełniał swoją osobowością i wizerunkiem. - Bardzo dużo mówiło się o tym, jak David Lynch wygląda. Chyba każdy z nas kojarzy tę charakterystyczną czuprynę, którą tak chętnie fotografowano na wszelkich galach i ceremoniach. On się swoim wizerunkiem potrafił doskonale bawić. Relacjonował nam swoje życie nawet w mediach społecznościowych. Wiedział jak to robić, jak prowokować swoich fanów i antyfanów - opowiadał Artur Zaborski.

Reżyserskie porażki i sukcesy

W 1983 David Lynch odszedł na moment od kina autorskiego, ekranizując powieść Franka Herberta "Diuna". Film okazał się klęską. Nie tylko nie przyniósł żadnych zysków, ale również dostał fatalne recenzje. Jednak już w 1986 roku reżyser powrócił do popularności obrazem "Blue Velvet", za który otrzymał nominację do Oscara. Rozgłos przyniósł mu też film "Dzikość serca" (1990), za którego otrzymał Złotą Palmę. W tym samym roku David Lynch nakręcił jeden z najgłośniejszych seriali telewizyjnych naszych czasów - "Miasteczko Twin Peaks".

- David Lynch jest twórcą, który zmusza nas, żeby jego filmy oglądać po kilka razy. To nie jest projekcja, w której mamy tylko przeżyć dwie godziny, a potem wyjść z kina i czekać na kolejny film tego twórcy. On tworzył takie filmy, do których trzeba wracać, odkrywać kolejne warstwy. A z każdą kolejna projekcją znajdujemy coś, co uzupełnia poprzedni seans. Dzisiaj jest mało takich twórców, którzy pozwoliliby sobie na tak odważne podejście - podkreślił Artur Zaborski.

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Prowadzenie: Roch Siciński

Goście: Sebastian Smoliński i Artur Zaborski (krytycy filmowi)

Data emisji: 17.01.2025

Godz. emisji: 8.05

am/dz

Czytaj także

Dokument "W stronę słońca". Agnieszka Kokowska: mierzenie się z problemami jest częścią procesu

Ostatnia aktualizacja: 19.07.2024 11:46
Dokument "W stronę słońca" podbił serca widzów Festiwalu Millenium Docs Against Gravity. Teraz wchodzi do dystrybucji kinowej. O kulisach powstania filmu ukazującego rodzinę, która sprzedaje swój dom i wyrusza w podróż kamperem, opowiedziała w Programie 2 Polskiego Radia Agnieszka Kokowska - reżyser filmu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jakub Duszyński o Pedro Almodóvarze: jego filmy płyną, on opowiada obrazem

Ostatnia aktualizacja: 17.12.2024 12:04
Pedro Almodóvar to jeden z najbardziej cenionych reżyserów współczesnej kinematografii. Jego filmy przeplatają elementy humoru i melodramatu. Jakub Duszyński opowiedział o twórczości hiszpańskiego reżysera i zapowiedział jego nadchodzący obraz "W pokoju obok".
rozwiń zwiń