Trzecia edycja Ars Moriendi odstaje od poprzednich. - Bierzemy na warsztat jedyne lekarstwo na śmierć, czyli Miłość (złośliwy poeta twierdził, że działa to w obie strony) - zapowiada śpiewak Adam Strug. Festiwal odbędzie się w dniach od 30 marca do 5 kwietnia, obejmie takie miejscowości jak: Iłża, Gózd, Jedlnia-Letnisko, Pionki, Wierzbica.
To okazja do zatrzymania się, zamyślenia na sensem życia, nad tym co dla nas naprawdę ważne. Inspiracją do budowania festiwalu było nam widowisko „Ścięcie śmierci”, od lat odgrywane w Jedlińsku. Zwyczaj wyraża odwieczne ludzkie pragnie, by „nie dać się śmierci”, zatriumfować nad nią. Ale jak to osiągnąć? Może ratunkiem będzie nam np. miłość i ona okaże się silniejsza nad śmierć? Festiwal ma inspirować do rozważań o miejscu śmierci w kulturze, a poprzez to do zatrzymania się na chwilę, zastanowienia się nad tym co ważne, co nadaje sens naszemu życiu. Będzie muzycznie, plastycznie, literacko, a pojawimy się w różnych miejscach powiatu radomskiego.
W trakcie wydarzenia wystąpią goście: Wit Szostak, Filip Wika, Michał Bem, Baśnie Sześciu Stron Świata, Kapela Szczupaki. W folkowym Poranku Dwójki zapraszał na nie kurator Adam Strug.
ars moriendi festiwal interdyscyplinarny
Sztuka umierania jest zadaniem rudymentarnym: „To przykre zajęcie dał Bóg synom ludzkim, by się nim trudzili” (Koh 1,13). Festiwal angażuje twórców profesjonalnych podejmujących temat śmierci, oraz adeptów i miłośników sztuki.
Rudymentarność ars moriendi ujmujemy w dwóch znaczeniach: jako zadanie podstawowe i – o paradoksie – zanikające. Współczesność banalizuje i wypiera ową ontologiczną zagadkę. Sięgniemy do najlepszych wzorców dawnej sztuki, a w tzw. sztuce współczesnej do tego, co kunsztem nie ustępuje tej pierwszej.
Uważamy podział na „sztukę wysoką” i „niską” za tyleż późny co szkodliwy. Kultura dworska karmiła się bowiem pieśnią ludu i odwrotnie – lud, zasłyszawszy „wiązaną mowę” dworu, nie tylko ją przejął, ale uznawszy za swoją przekazał kolejnym pokoleniom. Rodzimy się i umieramy jednacy, różnią nas jedynie przypadłości. [mat. organizatora]
Do tego w audycji:
- Kalendarium ciekawych wydarzeń od Małgorzaty Szymankiewicz
- W Historii Polskiego Folku Wojciech Ossowski opowiada o celtyckich inspiracjach
- W warszawskim Muzeum Etnograficznym trwa wystawa „Dwie dusze twórcy ludowego”. Ekspozycja zastanawia się nad statusem twórcy ludowego w Polsce. Jednym z wydarzeń towarzyszących pokazowi jest cykl spotkań filmowych. W minioną środę publiczność mogła obejrzeć dwa dokumenty Andrzeja Wajdy: „Ceramikę iłżecką” z 1951 roku oraz „Zaproszenie do wnętrza” z 1978.
Ewa Klekot o wystawie
Dwie dusze twórcy ludowego
Po projekcjach zaproszeni goście dyskutowali m.in. o tym, jak zmieniło się spojrzenie reżysera na ludowego artystę. Z filmoznawcą Michałem Oleszczykiem oraz antropolożką i kuratorką wystawy Ewą Klekot rozmawiała Aldona Łaniewska-Wołłk. Kolejne spotkanie filmowe wokół wystawy „Dwie dusze twórcy ludowego” już we wtorek o 18-tej w Muzeum Etnograficznym w Warszawie. Ekspozycja potrwa tam do 9-go listopada.
05:38 _PR2 (mp3) 2025_03_29-07-20-21.mp3
-
Książka dr Marceli Szymańskiej „Dziedzictwo kulturowe południowej części powiatu raciborskiego. Kultura agrarna, wierzenia i praktyki religijne oraz tradycje kulinarne” ukazała się jako część serii wydawniczej Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego „Dziedzictwo kulturowe”. Obrazuje ona dziedzictwo kulturowo-językowe pogranicza śląsko-morawskiego, tak zwanych polskich Moraw, gdzie na obszarze 10 polskich miejscowości mówi się gwarą laską i w których kultury: polska, czeska, niemiecka, a także śląska i morawska mocno się zazębiają. Jak podkreśla autorka, praca naukowa jest jej hobby, które realizuje w wolnym czasie. Na co dzień pracuje jako nauczycielka języka polskiego w Szkole Podstawowej w Krzanowicach, w miejscowości, z której sama pochodzi. Dr Marcela Szymańska jest Morawianką i mówi gwarą laską, co – na jej ścieżce edukacyjnej – nie zawsze spotykało się z powszechną aprobatą, a przez to w jej oczach nie było bogactwem kulturowym. Z dr Szymańską rozmawiała Patrycja Zisch.
10:37 _PR2 (mp3) 2025_03_29-08-32-51.mp3 Książka dr Marceli Szymańskiej „Dziedzictwo kulturowe południowej części powiatu raciborskiego. Kultura agrarna, wierzenia i praktyki religijne oraz tradycje kulinarne” (Dwójka/Poranek Dwójki)
- W cyklu Nasze Niematerialne: tworzenie pisanek techniką batikową na Śląsku Opolskim
- Paweł Szamburski opowieda o zbliżającym się koncercie premierowym nowej płyty tria Bastarda XB. Trio interpretuje na niej utwory największych polskich kompozytorów muzyki filmowej XX wieku.
12:03 _PR2 (mp3) 2025_03_29-09-14-00.mp3 Paweł Szamburski o 10 albumie Bastardy pt. XB (Dwójka/Poranek Dwójki)
„XB” – nowa, dziesiąta płyta zespołu BASTARDA (Szamburski / Pokrzywiński / Górczyński) jest ukłonem w stronę największych polskich kompozytorów muzyki filmowej XX wieku. Na albumie znajdziemy utwory m.in. Henryka Warsa, Krzysztofa Komedy, Wojciecha Kilara, Zbigniewa Preisnera czy Michała Lorenca. Tematy polskiej muzyki filmowej XX wieku zajmujące poczesne miejsce w jej historii, w interpretacji Bastardy zyskują unikalną barwę. Wychodząc od źródłowej melodii, trio ukazuje jej warianty harmoniczne, dokomponowuje partie, subtelnie improwizuje.
Gościem Poranka Dwójki był Paweł Szamburski z Bastardy. Jak zdradził klarnecista, inspiracją do postania płyty był koncert z okazji 85-lecia radiowej Dwójki:
- Jacek Hawryluk, zadzwonił z propozycją, żebyśmy wybrali najbardziej inspirujące kompozycje polskich kompozytorów muzyki filmowej z dwudziestego wieku. Mieliśmy wolną rękę. Skupiliśmy się na „hitach”, aczkolwiek chcieliśmy dać szeroki przekrój kompozytora – mówił Szamburski.
POSŁUCHAJ: nowy album Bastardy w audycji Muzyka w kadrze
Na albumie „XB” zawarliśmy 10 nazwisk i 10 naszych reinterpretacji utworów oryginalnych. Ta dziesiątka ma nawiązywać do 10. płyty w dorobku Bastardy, ale i 10 muzy – filmu.
- Dla tych, którzy znają oryginał, nasze interpretacje mogą być zaskoczeniem, jak inaczej można to zagrać. Chodziło to to, by pokazać język naszego zespołu i unikatowość tego brzmienia (klarnet kontrabasowy, wiolonczela i klarnet). Unikatowość poprzez rozpoznawalne motywy. Znamy bardzo dobrze „Wilkołaków” z „Akademii pana Kleksa” Adama Walacińskiego czy „Rosemary’s Baby” Komedy. Znamy kolor tej muzyki i nagle słyszymy to samo – mózg czyta idiom, strukturę melodii – ale słyszy coś zgoła innego.
Jak podkreślał Szamburski, „coverovanie” to zabieg niebezpieczny. Sięgnięcie po znane melodie wymaga jednocześnie zachowania szacunku do oryginału. Bastarda starała się pokazać kolor zespołu i możliwości interpretacyjne na bazie czegoś, co umysł odbiorcy czyta jako „znana melodia”.
- To taki zabieg intelektualno-duchowo-muzyczno-emocjonalny. To wcale nie jest prosta sprawa – sięgać po wielkie kompozycje wielkich twórców i pokazać coś nowego, zachować w nich też brzmienie zespołu, to się tutaj udało.
Słuchaliśmy:
7.09 Ralph Towner, Wolfgang Muthspiel, Slava Grigoryan Father Time (4:37)
7.16 Hańba! 5_05 (Autobus żółtoczerwony) (5:27)
7.25 Michalove Ciamna nocka (6:48)
7.30 Justin Adams, Mauro Durante, Daniele Durante Qui Non Vorrei Morire (2:59)
7.35 Maree Docia At Last, Sunrise (2:02)
7.42 Basia Pospieszalska, Michał Bąk Krzyżu Święty (5:14)
7.54 The Lower Lights God Be With You, Till We Meet Again (3:48)
8.06 Henryk Mikołaj Górecki Kwartet smyczkowy nr 2 op. 64 cz. II (7:30)
8.16 Kapela Brodow Krakowiak z Mazowsza (3:27)
8.21 Hańba! 6_20 (3:52)
8.35 Stan Getz, Joao Gilberto Quintet, Antonio Carlos Jobim O Grande Amor (5:27)
8.41 Cezar Cazanoi Hora din caval (2:26)
8.52 Antonio Forcione Tears of Joy (5:19)
9.08 Bastarda Serocki (4:08)
9.22 OLS C’est la vie (3:05)
9.26 Polskie Znaki Cokolwiek w świecie (3:52)
9.39 Adam Strug, Stanisław Soyka Po co tyle świec nade mną (1:23)
9.50 Julian & Roman Wasserfuhr Aki Puh (3:58)
9.55 Jose Gonzalez Killing for Love (3:02)
***
Tytuł audycji: folkowy Poranek Dwójki
Prowadziła: Aleksandra Stec
Goście: Paweł Szamburski (Trio Bastarda), Adam Strug (Ars Moriendi)
Data emisji: 29.03.2025
Godzina emisji: 9.30
