Kultura tradycyjna Czarnych Górali Nadpopradzkich

Ostatnia aktualizacja: 04.11.2019 15:55
O tej niewielkiej góralskiej grupie zaliczanej do Górali Sądeckich zamieszkujących Piwniczną i okolice opowiedzieli mieszkańcy doliny Popradu. O stroju, muzyce i specyfice kultury mówili Piotr Maślanka, śpiewak z regionalnego zespołu Dolina Popradu z Piwnicznej, oraz Irena Stawiarska, na co dzień grająca w rodzinnej kapeli Stawiarskich Błankowiany.
Audio
  • Ślady wyjątkowej kultury Czarnych Górali Nadpopradzkich (Dwójka/Źródła)
Czarni Górale w strojach tradycyjnych
Czarni Górale w strojach tradycyjnych Foto: Monika Florek

- Nazwa naszej grupy bierze się z ciemnego stroju męskiego - mówił w audycji śpiewak z regionalnego zespołu Dolina Popradu z Piwnicznej Piotr Maślanka. - Na całej góralszczyźnie nasi jako jedyni hodowali czarne owce, stąd te czarne portki. Jako zespół Dolina Popradu zostaliśmy nawet nagrodzeni za uratowanie i odtworzenie tradycyjnego stroju Górali Nadpopradzkich.

Piotr Maślanka z Piwnicznej-Zdroju opowiedział też o specyficznych dla regionu znajdującego się na styku wielu kultur góralskich pieśniach furmańskich. - Tematyka furmańska jest dla nas ważna, bo umiejętność obchodzenia się z koniem i pracy w lesie była wyznacznikiem wyższego statusu społecznego. Kto miał konia i umiał się z nim obchodzić, ten był kimś - mówił śpiewak, którego zespół wykonał pieśni furmańskie na festiwalu w Kazimierzu Dolnym w czerwcu 2019 roku.

W audycji słuchaliśmy także opowieści Ireny Stawiarskiej, córki Edwarda Gruceli, założyciela zespołu śpiewaczego Dolina Popradu i znanego w okolicy muzyka, rzeźbiarza, malarza i kontynuatora tradycyjnej kultury regionu. - Muzyka przechodzi u nas z pokolenia na pokolenie, ojciec mnie przekazał pałeczkę - mówiła Stawiarska, opowiadając o specyfice tańców Górali Nadpopradzkich - do których zaliczają się przede wszystkim walcerki, polki, czardasze i krakowiaki - i tłumacząc wpływ kultury słowackiej.

W audycji słuchaliśmy również o gwarowych zagadnieniach Górali Czarnych, o których opowiadała Wanda Łomnicka-Dulak, regionalistka i poetka z Piwnicznej.  


Czarni Górale w strojach tradycyjnych. Czarni Górale w strojach tradycyjnych.    Foto: Monika Florek

***

Tytuł audycji: Źródła 

Prowadziła: Magdalena Tejchma

Goście: Wanda Łomnicka-Dulak (regionalistka i poetka), Piotr Maślanka (śpiewak zespołu Dolina Popradu), Irena Stawiarska

Data emisji: 4.11.2019

Godzina emisji: 15.15

at

Czytaj także

Panna i harmonia - tajemnica sukcesu rodzinnej kapeli Kołazińskich

Ostatnia aktualizacja: 30.09.2019 16:00
- Bardzo chętnie brano nas na wesela, bo każdy chciał zobaczyć, jak to panienka gra na harmonii - mówił w archiwalnym nagraniu skrzypek Stefan Kołaziński, który występował ze swoją córką, Wiesławą Gromadzką.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Co się gra na polskim Spiszu?

Ostatnia aktualizacja: 13.10.2019 17:00
Ile w muzyce spiskiej jest "góralskości", a ile Węgier i Słowacji? Na czym polega słynny spiski czardasz? Co się nosi w Trybszu i w Kacwinie, a co w Jurgowie? O tym mówił gość "Źródeł", Marian Kikla z Czarnej Góry, muzyk, pedagog i promotor spiskiej kultury tradycyjnej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jak dawniej wyglądało wesele w Nieznamierowicach?

Ostatnia aktualizacja: 21.10.2019 15:50
Jakie były pisane i niepisane obowiązki niektórych weselników? Jak można było przyśpiewać drużbie, drużkom i państwu młodym? Co śpiewało się do wianka? O tym opowiadały mieszkanki Nieznamierowic w nagraniu z początku lat 70., a towarzyszyła tym historiom muzyka Józefa Zarasia oraz autentyczne sceny z jednego z wiejskich wesel.
rozwiń zwiń