Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Dwójka
Polskie Radio Dwójka Źródła

Symbolika polskich tańców narodowych

Ostatnia aktualizacja: 11.11.2019 09:00
W świątecznych "Źródłach" skupiliśmy się na narodowych tańcach polskich. Przypomnieliśmy fragmenty rozmowy z dr hab. Tomaszem Nowakiem z Uniwersytetu Warszawskiego o kanonie polskich tańców, ich symbolice i ideologii.
Audio
  • 36'48
    Dr hab. Tomasz Nowak opowiada o polskich tańcach narodowych (Dwójka/Źródła)
Warszawski korowód poloneza z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości.
"Warszawski korowód poloneza" z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości.Foto: PAP/Marcin Obara

Koncepcja narodowości w tańcu  i muzyce rozwinęła się w erze nowożytnej jako element ambicji i aspiracji poszczególnych społeczności narodowych. W Polsce w powszechnym rozumieniu na kanon narodowy składa się pięć tańców - polonez, mazur, krakowiak, oberek i kujawiak.

- Trudno było mi znaleźć jedną platformę, która łączy ze sobą tańce uznawane w Polsce za narodowe. Jedynym elementem był to, że wyższe warstwy społeczne w XVIII i XIX wieku zaczęły pewne tańce uważać za znaczące dla siebie. Tańczono z intencją podkreślania własnych walorów kulturowych. Szczególnie jasno były akcentowane w czasie utraty przez Polskę niepodległości. Ideologia była ważniejsza niż morfologia. Muzykologia od końca XIX wieku zaczęła się interesować obecnością tak zwanych tańców polskich. Szukano elementów morfologicznych. Wyróżniły się dokonania Jana Stęszewskiego i Zofii Stęszewskiej. Wszystkie badania doprowadzały do takich wyników, że trudno mówić o czymś stałym - tłumaczył w "Źródłach" dr hab. Tomasz Nowak, etnomuzykolog i antropolog tańca.- Były pewne tendencje, a te były wskazówką dla muzykologa, że ideologia odgrywała tu istotną rolę.

Krakowiak, oberek i kujawiak doszlusowały do kanonu nieco później. Szczególnie podatny na dzisiejsze aktualizacje muzykologiczne jest oberek. Obecnie wraca się do form pierwotnych, a formy te są ciągle żywe na wsi. Krakowiak i kujawiak praktycznie na wsiach nie zachowały się do dnia dzisiejszego.

Jak tańce obrastały mitami i stereotypami? O tym w audycji. Zapraszamy do odsłuchania audycji.

***

Tytuł audycji: Źródła 

Prowadziła: Magdalena Tejchma

Gość: dr hab. Tomasze Nowak (Uniwersytet Warszawski)

Data emisji: 11.11.2019

Godzina emisji: 15.15

gs

 
Czytaj także

Panna i harmonia - tajemnica sukcesu rodzinnej kapeli Kołazińskich

Ostatnia aktualizacja: 30.09.2019 16:00
- Bardzo chętnie brano nas na wesela, bo każdy chciał zobaczyć, jak to panienka gra na harmonii - mówił w archiwalnym nagraniu skrzypek Stefan Kołaziński, który występował ze swoją córką, Wiesławą Gromadzką.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jak dawniej wyglądało wesele w Nieznamierowicach?

Ostatnia aktualizacja: 21.10.2019 15:50
Jakie były pisane i niepisane obowiązki niektórych weselników? Jak można było przyśpiewać drużbie, drużkom i państwu młodym? Co śpiewało się do wianka? O tym opowiadały mieszkanki Nieznamierowic w nagraniu z początku lat 70., a towarzyszyła tym historiom muzyka Józefa Zarasia oraz autentyczne sceny z jednego z wiejskich wesel.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kultura tradycyjna Czarnych Górali Nadpopradzkich

Ostatnia aktualizacja: 04.11.2019 15:55
O tej niewielkiej góralskiej grupie zaliczanej do Górali Sądeckich zamieszkujących Piwniczną i okolice opowiedzieli mieszkańcy doliny Popradu. O stroju, muzyce i specyfice kultury mówili Piotr Maślanka, śpiewak z regionalnego zespołu Dolina Popradu z Piwnicznej, oraz Irena Stawiarska, na co dzień grająca w rodzinnej kapeli Stawiarskich Błankowiany.
rozwiń zwiń