VIII Symfonia "Sinfonia da requiem" to protest przeciwko antysemityzmowi. Z zamiarem skomponowania dzieła o takiej wymowie Krzysztof Meyer nosił się od lat 90., jednak nie udawało mu się natrafić na odpowiedni tekst. Gwałtownym impulsem twórczym stał się dopiero tom wierszy Adama Zagajewskiego, zawierający poezję będącą sprzeciwem wobec holokaustu i antysemityzmu w Polsce. Poeta zmaga się z tym problemem od dzieciństwa: jego własna babcia była żarliwą antysemitką, która nie zmieniła poglądów nawet w obliczu okrucieństwa zagłady Żydów.- Miałem jej geny, zastanawiałem się, czy we mnie też coś takiego okropnego tkwi. Nie miałem nigdy cienia wątpliwości, to mój temat od dzieciństwa: nienawiść do antysemityzmu w Polsce - wspomina Adam Zagajewski.
- Od dziecka wpajano mi, że antysemityzm jest najobrzydliwszym z przesądów. A jednak stykałem się z nim przez całe życie i, niestety, spotykam się z tym i dziś, nawet u ludzi, zdawałoby się, kulturalnych i wykształconych. Zupełnie, jakby nie chcieli przyjąć do wiadomości tego, co niesie ze sobą antysemityzm: gett, pogromów, zagłady Żydów - mówi Krzysztof Meyer.
Jako podstawę literacką dzieła kompozytor wybrał cztery wiersze Zagajewskiego. Są to: "Jedwabne", "Nienapisana elegia dla Żydów krakowskich", "Dożywocie" i "Persefona". VIII Symfonia przeznaczona jest na chór mieszany i orkiestrę symfoniczną i składa się z pięciu części. Część druga, będąca muzyczną refleksją nad Jedwabnem, jest czysto instrumentalna.
Światowe prawykonanie dzieła miało miejsce 14 stycznia tego roku w sali im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach. Poprowadził je rosyjski dyrygent Michaił Jurowski, artysta znany ze współpracy z Krzysztofem Meyerem.
Program wieczoru uzupełniły dzieła Paula Hindemitha (Symfonia "Mathis der Mahler") oraz Sergiusza Prokofiewa (fragmenty suit z baletu "Romeo i Julia").
Do wysłuchania retransmisji zaprosi Andrzej Chłopecki.
W przerwie koncertu nadamy rozmowę, jaką z Krzysztofem Meyerem przeprowadziła Alina Kurczewska.
Krzysztof Meyer - pianista i kompozytor, uczeń Stanisława Wiechowicza i Krzysztofa Pendereckiego. W latach 1966-87 nauczał kompozycji i przedmiotów teoretycznych w Akademii Muzycznej w Krakowie, a od 1987 jest profesorem kompozycji w Hochschule für Musik w Kolonii. Jest członkiem Akademie der Künste w Mannheim. Ponadto w sezonie 1991/92 był composer-in-residence w Filharmonii Kolońskiej, a w 1996 - na festiwalu w Seattle. Jego muzyka była wykonywana w wielu najważniejszych ośrodkach muzycznych, m.in. w Carnegie Hall w Nowym Jorku, Berlińskiej Filharmonii i wiedeńskim Wiener Musikverein.
- Z każdej techniki kompozytorskiej starałem się wyciągnąć te możliwości, które wydawały mi się korzystne dla mojego świata dźwiękowego i porzucałem je w chwili, gdy po prostu przestały mnie interesować, znudziły mnie. Zawsze jednak coś z nich pozostawało - do dzisiaj pewne elementy serializmu są dla mnie niezbędne, podobnie jak poliwersyjność i polistrukturalizm. Mogę dodać jeszcze jedno: przy komponowaniu bawi mnie możność wykorzystywania różnych technik. Chyba nie ma wśród najnowszych takiej, która by mnie zupełnie nie interesowała. - pisał Meyer w roku 1971.
Krzysztof Meyer jest twórcą o silnym poczuciu formy jako procesu o wyraźnym rozwoju dramaturgicznym, z fazami o różnym napięciu. Hołduje też tradycyjnym kategoriom estetycznym - ładowi formalnemu, równowadze elementów dzieła i pięknu brzmienia.
Ważną czścią działalności Krzysztofa Meyera jest muzykologia. Jest on znawcą twórczości Dymitra Szostakowicza, autorem przetłumaczonej na kilka języków, fundamentalnej monografii tego kompozytora, którego operę "Gracze" ukończył i doprowadził do wystawienia w 1981 roku. Wspólnie z żoną napisał dwutomową biografię Witolda Lutosławskiego.
Program
Krzysztof Meyer VIII Symfonia "Sinfonia da requiem" (prawykonanie światowe)
Paul Hindemith Symfonia "Mathis der Maler"
Sergiusz Prokofiew "Romeo i Julia" – fragmenty I i II suity
Wyk. Chór Polskiego Radia, Zespół Śpiewaków Miasta Katowice Camerata Silesia, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia, Michaił Jurowski - dyrygent (Katowice, 14.01.2011)
21 stycznia (piątek), godz. 19:00
