"Kroniki wojenne". Literacki reportaż z czasów II wojny światowej [POSŁUCHAJ]

Ostatnia aktualizacja: 12.05.2023 11:15
"Postanowiłam być kronikarką niszczonego przez barbarzyńskie hordy miasta i muszę zbierać dokumenty, gdzie się da" - tak Aurelia Wyleżyńska wyjaśniała swoją misję pisania. W audycji "To się czyta" prezentowaliśmy "Kroniki wojenne" Aurelii Wyleżyńskiej, które ukazały się nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego. Zapraszamy na fragmenty lektury w interpretacji Magdaleny Kuty.
Magdalena Kuta
Magdalena KutaFoto: Wojciech Kusiński/Polskie Radio

Jak czytamy w opisie wydawcy, "Kroniki wojenne" Aurelii Wyleżyńskiej nie są zwyczajnym dziennikiem z czasów II wojny światowej. Ujęte w formę reportażu, sporządzane na gorąco zapiski, tu i teraz chwytające ulotność wrażeń, doświadczenia grozy i śmierci, są ponadczasowym świadectwem terroru i zarazem portretem psychologicznym polskiego społeczeństwa pod niemiecką okupacją.

Tragiczna śmierć autorki w trzecim dniu Powstania Warszawskiego sprawiła, że sama nie mogła już wydać "Kronik", choć było to jej ostatnią wolą. Zapomniany dziennik spoczywał rozproszony w archiwach i bibliotekach. Dopiero 77 lat po śmierci Aurelii Wyleżyńskiej jeden z najważniejszych polskich tekstów wojennych został przywrócony polskiemu społeczeństwu.

Jej zapiski są wyjątkowe, nie tylko na tle epoki, w której żyła, ale również w dziejach literatury polskiej i światowej. To jeden z najbardziej poruszających tekstów wojennych, jakie powstały. Autorka unika oceny, pokazując kontekst, a niekiedy splot wielu okoliczności, które doprowadzają człowieka do stanu okrucieństwa, apatii, bezradności czy nadzwyczajnego bohaterstwa.

Tom I obejmuje wspomnienia z lat 1939-1942 (blisko 700 stron), a tom II - wspomnienia z lat 1943-1944 (kolejne 700 stron).

Fragmenty "Kronik wojennych" czyta na antenie Dwójki Magdalena Kuta (powtórka z 2022 roku).


Posłuchaj
10:32 Dwójka to się czyta 8.05.2023.mp3 Aurelia Wyleżyńska "Kroniki wojenne", czyta Magdalena Kuta - fragm. 1 (To się czyta/Dwójka)

10:21 2023_05_09 11_00_47_Dwojka_To_sie_czyta.mp3 Aurelia Wyleżyńska "Kroniki wojenne", czyta Magdalena Kuta - fragm. 2 (To się czyta/Dwójka)

10:09 2023_05_10 11_00_11_Dwojka_To_sie_czyta.mp3 Aurelia Wyleżyńska "Kroniki wojenne", czyta Magdalena Kuta - fragm. 3 (To się czyta/Dwójka)

10:05 Dwójka to się czyta 11.05.2023.mp3 Aurelia Wyleżyńska "Kroniki wojenne", czyta Magdalena Kuta - fragm. 4 (To się czyta/Dwójka)

10:23 2023_05_12 11_01_26_Dwojka_To_sie_czyta.mp3 Aurelia Wyleżyńska "Kroniki wojenne", czyta Magdalena Kuta - fragm. 5 (To się czyta/Dwójka)

     

***

Tytuł audycji: To się czyta

Data emisji: 8-12.05.2023

Godzina emisji: 11.00

pg


Czytaj także

Lesław Bartelski. Przyjaciel poetów walczącej Warszawy

Ostatnia aktualizacja: 27.03.2024 05:52
– Było moim wielkim szczęściem w życiu, że zetknąłem się z Tadeuszem Gajcym, Zdzisławem Stroińskim, Andrzejem Trzebińskim, a także z Krzysztofem Kamilem Baczyńskim –  podkreślał w radiowym nagraniu Lesław Bartelski. 27 marca mija 18 lat od śmierci tego poety i kronikarza pokolenia literatów czasu wojny.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Nie chciał mówić wprost". Stanisław Lem i trauma wojny

Ostatnia aktualizacja: 27.03.2023 05:45
– Wszystko wskazuje na to, że Lem spędził we lwowskim getcie wiele miesięcy – mówiła prof. Agnieszka Gajewska w jednym z wywiadów opublikowanych w serwisie specjalnym portalu Polskiego Radia galaktykalema.pl. O tym dramatycznym, dotychczas mało znanym, etapie biografii Stanisława Lema – o czasie II wojny światowej – dziś wiemy już znacznie więcej.  
rozwiń zwiń