09:15 Literackie witaminy 20.04.2021.mp3 Robert Papieski poleca swoje ulubione lektury "Literackie witaminy/Dwójka)
Robert Papieski jest zdania, że książki, które wywarły na nim wrażenie były czymś w rodzaju przeznaczenia, które musiało mu się przytrafić. Jedną z takich lektur była "Zbrodnia i kara" Fiodora Dostojewskiego.
- Lektura tej książki kilkanaście lat temu zaowocowała tym, że pojechałem do Petersburga, aby chodzić śladami Raskolnikowa - wyznał eseista. - To było silne przeżycie. Natomiast ta lektura nauczył mnie niejednoznaczności ocen moralnych. Bo gdyby zacząć od najbardziej przyziemnego sensu tej powieści, to można uznać, że Raskolnikow zabija dla pieniędzy. Ale to najbardziej trywialne tłumaczenie.
Zdaniem gościa "Literackich witamin", ta teoria upada po rozmowie głównego bohatera z sędzią Porfirym. - Myślenie Raskolnikowa zaczęło się od wyborów ostatecznych. Bo gdybyśmy byli kapitanem łódki, na której oprócz nas jest Raskolnikow z lichwiarką, a wiemy, że przeżyć mogą tylko dwie osoby, to kogo zostawimy? Raskolnikowa czy lichwiarkę? W takiej sytuacji przykazanie "nie zabijaj" przestaje być uniwersalne.
Robert Papieski zwrócił również uwagę na cały system filozoficzny, stworzony wokół tej teorii przez głównego bohatera. Raskolnikow uważał się bowiem za jednostkę wybitną, powołaną do wielkich czynów historycznych. - Uważał, że jeżeli on jest tą jednostką genialną, to ma prawo zabić kogokolwiek, nie mając wyrzutów sumienia. On zabija m.in. dlatego, żeby sprawdzić, czy będzie je czuł - dodał tłumacz.
- "Zbrodnię i karę" można też odczytywać jako powieść gnostyczną. Człowiek dopiero wtedy spotyka mądrość, gdy dokona grzechu. Dostojewski mówi, że człowiek niewinny nie ma dostępu do mądrości. W przypadku Raskolnikowa to jest ta mądra pokora, która przeszła przez pyszną i grzeszną dumę.
Czekamy również na Państwa opowieści o książkach, które w tym czasie są "literackimi witaminami". Nasz adres mailowy literackiewitaminy@polskieradio.pl.
***
Tytuł audycji: Literackie witaminy
Prowadziła: Dorota Gacek
Gość: Robert Papieski (tłumacz, eseista)
Data: 20.04.2021
Godz. emisji: 16.45
