Prof. Tomasz Sawoszczuk z Katedry Mikrobiologii Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie wraz z innymi naukowcami z sieci European Research Infrastructure for Heritage Science wziął udział w niezwykłych badaniach zabytkowych płyt z 1939 roku pochodzących z Archiwum Polskiego Radia.
European Research Infrastructure for Heritage Science
Sieć skupia 13 ośrodków badawczych w Polsce oraz liczne instytucje w Unii Europejskiej. - Są to ośrodki, które zajmują się badaniem obiektów zabytkowych - tłumaczył nasz gość. - Zajmujemy się badaniem pergaminów, zabytkowych książek, rzeźb, pigmentów w warstwach olejnych w obrazach. Cały przekrój obiektów zabytkowych jesteśmy w stanie – jako sieć – zbadać.
Obiekty wysokiej rangi
Archiwalne płyty w ręce badaczy trafiły jednak po raz pierwszy. - Ze względu na rangę obiektu, pojechaliśmy do Warszawy wykonać badania. Zostaliśmy ugoszczeni w siedzibie Polskiego Radia - opowiadał prof. Sawoszczuk.
Tajemniczy nalot
Metalofony zostały zgłoszone do badań mikrobiologicznych i fizyko-chemicznych ze względu na tajemniczy biały nalot. - Była obawa, że jest to zmiana mikrobiologiczna - tłumaczył ekspert. - Te zmiany to jednak nie zmiany mikrobiologiczne, ale wysolenia, czyli zmiany fizyczno-chemiczne.
08:41 Wybieram Dwójkę 15 czerwiec 2022 16_34_52.mp3 Zabytkowe płyty z Archiwum Polskiego Radia (Wybieram Dwójkę)
Polskie Radio we wrześniu 1939 roku odegrało pionierską rolę jako masowe medium na żywo relacjonujące przebieg wojny, podtrzymujące na duchu obywateli i przekazujące światu barbarzyństwo Niemców, które wstrząsnęło społecznością międzynarodową. W tamtym czasie Rozgłośnia Polskiego Radia w Warszawie posiadała potężną, liczącą prawie 9200 płyt, kolekcję płyt gramofonowych, na których utrwalono "na żywo" dokumenty dźwiękowe z wydarzeń historycznych, wypowiedzi mężów stanu, dowódców wojskowych, naukowców i artystów.
"Gdzie jest czarny neseser?" Polskie Radio i kolekcja płyt z 1939 roku >>>
Takie zapisy poprzez swoją wyjątkowość, przekazanie emocji w głosach mówców, stanowiły prawdziwy skarb i dziedzictwo kulturowe. Dlatego wobec nieuchronnego upadku stolicy, pod koniec września 1939 roku bohaterska załoga Rozgłośni Polskiego Radia w Warszawie, która pozostawała na swoich stanowiskach do ostatniej chwili, podjęła decyzję: wynieść z rozgłośni i ukryć u zaufanych osób depozyt historycznie bezcennych płyt gramofonowych nagranych we wrześniu.
Czytaj także:
Do dzisiaj jednak nie udało się ustalić losów trzeciej części depozytu wyniesionej z radia i ukrytej przez Mirosława Panufnika w czarnym neseserze. Najprawdopodobniej płyty zostały rozszabrowane na przełomie 1944/1945 roku, jednak pojawiły się relacje osób twierdzących, że miały po wojnie kontakt z pojedynczymi płytami, na których zarejestrowano przemówienia prezydenta Starzyńskiego. Istnieje więc nadzieja, iż płyty te nadal fizycznie istnieją – gdzie jednak szukać zaginionej, bezcennej kolekcji?
Ze względu na bezcenną historyczną wartość zaginionych nagrań w akcję Polskiego Radia "Gdzie jest czarny neseser?" zaangażowały się Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytut Pamięci Narodowej oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych wraz z polskimi placówkami dyplomatycznymi.
ZOBACZ ZAPOWIEDŹ AKCJI:
Źródło: serwis YouTube.com / oficjalny kanał Polskiego Radia
***
Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę
Prowadził: Jakub Kukla
Gość: prof. Tomasz Sawoszczuk (Katedra Mikrobiologii Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie)
Data emisji: 15.06.2022
Godzina emisji: 16.30
