Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Dwójka
Polskie Radio Dwójka Ślady pamięci

Nobel dla Czesława Miłosza. "Efekt był atomowy"

Ostatnia aktualizacja: 19.10.2020 13:33
- Piorunujący efekt przyznania tej nagrody Miłoszowi sprowadzał się nie tylko do tego, że było to wydarzenie w historii polskiej kultury. Ale przez zabiegi cenzury nazwisko Miłosza było marginalizowane. I nagle władza miała problem - mówił w Dwójce prof. Rafał Habielski.
Czesław Miłosz podczas ceremonii wręczenia Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Sztokholm, 10.12.1980
Czesław Miłosz podczas ceremonii wręczenia Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Sztokholm, 10.12.1980Foto: PAP/CAF-Jerzy Undro

Posłuchaj
29:43 2020_10_19 17_29_01_PR2_O_wszystkim_z_kultura.mp3 Czesław Miłosz. Od paryskiej "Kultury" po literacką Nagrodę Nobla (O wszystkim z kulturą/Dwójka)

 

Kiedy czterdzieści lat temu, w 1980 roku, Czesław Miłosz dostał literacką Nagrodę Nobla, w Polsce był pisarzem oficjalnie nieobecnym, objętym zapisem cenzury. – Jego twórczość była do Polski przywożona, a raczej szmuglowana, przerzucana z zagranicy ze sporym ryzykiem. Za powielane jego pisarstwa bez zgody cenzora można było w kraju trafić za kratki – zaznaczał Andrzej Mietkowski.


miłosz eastnews 1200.jpg
Literacki Nobel 1980 - Czesław Miłosz. Poeta od urodzenia

Literacki Nobel dla Miłosza stawiał polskie władze przed wielkim problemem. - Było rzeczą kompromitującą, że osoba, która dostaje Nagrodę Nobla, jest nie tylko nieznana, a nazwisko jej jest wycinane przez cenzurę, ale że książek nie ma w obiegu. Nawet tej twórczości, która nie ma wymiaru politycznego – podkreślał prof. Rafał Habielski.

Jak przypomniano w audycji, pojedyncze książki poety drukowały tylko podziemne oficyny drugiego obiegu. Pierwsze wydawnictwo Czesława Miłosza to emigracyjny Instytut Literacki Jerzego Giedroycia w Maisons-Laffitte pod Paryżem. To tutaj przyszły noblista znalazł schronienie, gdy w 1951 roku zdecydował się wybrać wolność i pozostać na Zachodzie.

Czytaj także:

W audycji omówiono m.in. ten bardzo trudny dla Miłosza czas 1. poł. lat 50. ("był w fatalnym położeniu, mam poczucie zmasowanego ataku z kraju i na emigracji"). Nie zabrało oczywiście nagrań archiwalnych, w których Czesław Miłosz m.in. mówił o swoim słynnym "Zniewolonym umyśle".


***

Tytuł audycji: Ślady pamięci

Prowadzą: prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski

Data emisji: 19.10.2020

Godzina emisji: 17.30
Czytaj także

Radio Wolna Europa i jego dowódca Jan Nowak-Jeziorański

Ostatnia aktualizacja: 28.09.2020 17:09
- Występował nie jako dyrektor, tylko jako dowódca. Miał poczucie, że misja, którą radio spełnia musi unieważniać wszystkie koszta pracy - bohaterem kolejnej audycji "Ślady pamięci" był polski polityk, politolog, działacz społeczny i wieloletni dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Jan Nowak-Jeziorański.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Aresztowanie kard. Wyszyńskiego. Rafał Habielski: apogeum stalinizmu w Polsce

Ostatnia aktualizacja: 05.10.2020 20:30
- Dziś 5 marca 1953 roku, dzień śmierci Stalina, definiujemy jako impuls odwilży, ale ta odwilż jest odsunięta w czasie. Po aresztowaniu kardynała Stefana Wyszyńskiego i przysiędze episkopatu złożonej na wierność Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i jej rządowi, władze mają poczucie, że podporządkowały sobie Kościół - mówił współprowadzący audycję "Ślady pamięci".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powstanie Węgierskie. Narodowe nadzieje – wielkie rozczarowanie

Ostatnia aktualizacja: 12.10.2020 19:42
- Październik, w historii przynajmniej dwóch krajów, piszemy wielką literą. Węgrzy i Polacy mają bardzo mocne wspomnienia o podobnej genezie, ale jak bardzo różne - mówił Andrzej Mietkowski we wstępie audycji "Ślady pamięci", poświęconej Powstaniu Węgierskiemu z 1956 roku.
rozwiń zwiń