Trzy dekady od śmierci Józefa Czapskiego

Ostatnia aktualizacja: 10.01.2023 10:03
- Pierwsze świadectwa, które pochodzą sprzed wojny, sprzed 1939 roku, podkreślają, że to osoba obdarzona jakimś niezwykłym, ujmującym stosunkiem do świata, do ludzi. Nie wiem, czy wtedy zasługiwał już na miano autorytetu moralnego (...). Rzadko się zdarza, żeby opinie były tak podobne do siebie - mówił o Józefie Czapski prof. Rafał Habielski. 12 stycznia minie 30 lat od śmierci tej niezwykłej osobowości.
Pawilon Józefa Czapskiego - Muzeum Narodowe w Krakowie
Pawilon Józefa Czapskiego - Muzeum Narodowe w KrakowieFoto: Shutterstock/Daniel Sztork

Urodził się w Pradze, wychował w rodzinnym majątku Hutten-Czapskich w Przyłukach na terenie dzisiejszej Białorusi. Tuż po wojnie Józef Czapski wraz z Jerzym Giedroyciem i Gustawem Herlingiem-Grudzińskim założył Instytut Literacki, który ostatecznie znalazł swoją siedzibę w Maisons-Laffitte niedaleko Paryża.

W latach 1941-1942, na polecenie gen. Władysława Andersa, dowódcy Armii Polskiej w Związku Sowieckim, prowadził poszukiwania, rzekomo zaginionych, polskich oficerów - jeńców sowieckich. Świadectwem tragicznych, bezskutecznych poszukiwań kolegów, ofiar zbrodni katyńskiej, stała się książka "Na nieludzkiej ziemi".

"Dziennik wojenny". Świadectwo wojennych losów Józefa Czapskiego. POSŁUCHAJ >>>>

"Jestem przecie człowiekiem, który musi pisać, bo inaczej ma wrażenie, że nie żyje, że dopiero jak na papierze sobie zapisze mętną filozofię albo jęki nad trudnościami czy biedami, to ma wrażenie, że te sprawy przeżył, że je sobie uświadamia - że one mu się nie rozpłynęły" - pisał Józef Czapski. Dla malarza i pisarza rytuał codziennego notowania był rzeczą niezwykle istotną, "kontrolą oddechu dnia" - jak sam to nazywał.

Czytaj także:


Posłuchaj
29:52 Ślady pamięci Dwójka 9 styczeń 2023 17_29_37.mp3 Trzy dekady od śmierci Józefa Czapskiego (Ślady pamięci/Dwójka)

***

Tytuł audycji: Ślady pamięci

Prowadzili: prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski

Data emisji: 9.01.2023

Godzina emisji: 17.30

uk

Czytaj także

Kłamstwo katyńskie kamieniem węgielnym sowieckiej geopolityki

Ostatnia aktualizacja: 25.04.2022 19:57
82 lata temu, 3 kwietnia 1940 roku, NKWD rozpoczęło wywózkę do Katynia polskich oficerów, jeńców obozu w Kozielsku, a w kolejnych dniach - jeńców obozów w Ostaszkowie i Starobielsku. Ich egzekucje trwały sześć tygodni, od kwietnia do maja 1940 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Andrzej Podkański: sztuka prowadzi mnie do tajemnicy

Ostatnia aktualizacja: 24.11.2022 09:30
- Uważam, że każda prawdziwa sztuka jest sztuką religijną (...). Jest jakieś szczególne napięcie, jesteśmy sam na sam ze sobą, nie chcemy kłamać. Wszystko, co potrafimy najlepszego, wkładamy w obraz, poszukujemy doskonałości, absolutu - mówił w Dwójce Andrzej Podkański, malarz, tegoroczny laureat Nagrody im. Jana Cybisa.
rozwiń zwiń