W audycji Wszystkie gatunki Lema analizowaliśmy literackie obrazy utopii kreowanych przez pisarza w wielu powieściach i opowiadaniach. O Lemowskich utopiach zawartych m.in. w "Astronautach", "Obłoku Magellana", "Powrocie z gwiazd" opowiadali goście: prof. Jakub Lichański z Uniwersytetu Warszawskiego i prof. Mariusz Leś (autor książki "Stanisław Lem wobec utopii").
25:04 Wszystkie gatunki Lema Dwójka 12 lipiec 2021 21_30_36 v1.mp3 Rozmowa o utopii w twórczości Stanisława Lema (Wszystkie gatunki Lema/Dwójka)
Pojęcie utopii było przedmiotem literackiego i kulturowego namysłu od zawsze, już opis biblijnego raju stał się punktem odniesienia dla wielu twórców. Nieprzypadkowo Stanisław Lem taki właśnie tytuł, "Eden", nadał jednemu z wielu utworów, w których poruszał ten motyw - oczywiście traktując go w sposób ironiczny, przewrotny i nieoczywisty.
Czytaj także:
Prof. Jakub Lichański wskazał na dwa utwory, które szczególne podejmują problematykę utopii: powieść "Wizja lokalna" z 1982 roku oraz "Cyberiada", która pozornie może wydawać się literackim żartem.
Andrzej Juszczyk: u Conrada i u Lema człowiek stoi wobec wezwania, któremu musi podołać
- Jednym z głównych tematów, nieustannie powracających u Lema w różnych wariantach, są utopie szczęśliwego bądź mniej szczęśliwego społeczeństwa, w którym działają wspaniali konstruktorzy - opowiadał nasz gość. - Oni próbują to społeczeństwo ratować przed nim samym.
Krzywe zwierciadło "Cyberiady" opisuje rozmaite problemy podejmowane w poprzednich powieściach i opowiadaniach Lema. - Jeżeli zaczynamy coś robić, żeby uszczęśliwić ludzkość, to po drodze mordujemy, palimy, niszczymy, doprowadzając nawet do bratobójstwa - tłumaczył prof. Licheński.
Dla mistrza literatury fantastyczno-naukowej utopia to nie tylko model kreowania świata obserwowanego przez uczestników kosmicznych podróży czy próba kontaktu z nieznaną cywilizacją. Lem nadaje temu pojęciu głębszy sens - pozwala mu ono lepiej rozumieć politykę i człowieka, okazuje się przewodnikiem po świecie zależności pomiędzy ludźmi a systemem, służy refleksji nad istotą wartości w życiu człowieka.
***
Tytuł audycji: Wszystkie gatunki Lema
Prowadziła: Kinga Michalska
Goście: prof. Jakub Lichański (Uniwersytet Warszawski), prof. Mariusz Leś (autor książki "Stanisław Lem wobec utopii")
Data emisji: 12.07.2021
Godzina emisji: 21.30
