Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

Aleksandra Tykarska

Mleko

Choć dzisiaj brzmi to jak niewyobrażalne marnotrawstwo, trzeba przyznać Kleopatrze, że wiedziała co robi, życząc sobie regularnych kąpieli w mleku. Mleko bowiem ma w sobie bardzo dużo cennych składników, i nie na darmo nazywane jest eliksirem życia. O tym, co symbolizuje i jak dbano niegdyś na wsi, aby go nie zabrakło, opowiada nam w kolejnym odcinku "Źródłosłowu" etnolog prof. Mariola Tymochowicz z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia bez ogród

Bez

Kiedy znów zakwitną białe bzy… I czy w tym samym czasie zakwitną również czarne? Maj kojarzy nam się z intensywnie pachnącymi, fioletowymi lub kremowymi kwiatami bzu lilaka. Ta roślina ze względu na swoją nazwę, rodzi pewne wątpliwości, bo -zwłaszcza wśród tych osób, którym daleko do botanika – bez lilak często mylony jest z prawdziwym bzem, czarnym. W świat flory w kilku następnych odcinkach „Źródosłowu” zabierze nas etnolingwistka dr Olga Kielak, która swoją opowieść rozpoczyna właśnie od bzu. Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia bez ogród

Polskie znaki przemijania

Choć dziś już tego nie odczuwamy, niegdyś czas postu (Adwent, a zwłaszcza Wielki Post), były niezwykle ważnymi okresami w życiu społeczności. Rygorystyczne zasady dotyczące umartwiania się, refleksji nad życiem doczesnym i śmiercią miały pomóc w wejściu w najważniejsze momenty w obrzędowości ludowej – Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Ale także przygotować na ostateczność, oswoić z nieodwracalnym – przemijaniem i śmiercią. Zobacz więcej na temat:  folklor world music muzyka tradycyjna muzyka rozrywkowa pogrzeby Wielkanoc śmierć

Świnia

Mało które zwierzę ma tak złą prasę. Symbolizuje brud i same najgorsze cechy, przychodzi do głowy chyba tylko wtedy, gdy chcemy kogoś wyzwać. A tymczasem ŚWINIA, bohaterka kolejnego odcinka naszego cyklu Źródłosłów, jest zwierzęciem niezwykle inteligentnym, a także rodzinnym. O tym, jak postrzegano świnię w kulturze ludowej i co z tego zostało w polszczyźnie, opowie językoznawczyni i etnolingwistka z Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie dr Olga Kielak​. Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Koza

Uparta, dzika, głupia - koza w kulturze ludowej niestety nie ma najlepszej prasy... Bywa agresywna, impulsywna, ma powiązania z ciemnymi mocami, choć koza to jeden z najstarszych udomowionych gatunków zwierząt, na całym świecie hodowana dla mleka, mięsa, sierści i skór.   Dziś w „Źródłosłowie” o symbolice związanej z tym zwierzęciem opowiadała językoznawczyni i etnolingwistka z Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie dr Olga Kielak​. Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Koń

To majestatyczne, dostojne zwierzę. Mówią, że najpiękniejsze ze wszystkich! Jego okiełznanie, a potem oswojenie człowiek liczy sobie jako jedno z największych swoich osiągnięć ewolucyjnych. Jaki jest każdy widzi, a bez niego trudno było sobie niegdyś wyobrazić życie nie tylko na wsi. Koń w tradycji ludowej zajmuje zaszczytne, ważne miejsce jako pomocnik gospodarza, towarzysz żołnierza czy kawalera. Dziś w „Źródłosłowie” o symbolice związanej z tym zwierzęciem mówiła językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​. Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Brama

Może być mała, duża, prosta lub zdobiona. Z jednej strony chroni nas przed intruzami, z drugiej - przy niej uroczyście można witać gości. Dziś kojarzy się też nieco pejoratywnie z grodzonymi osiedlami w miastach, ale dobrze jest przypomnieć, że od zawsze pełniła bardzo ważną funkcję w życiu społeczności. O symbolice BRAMY w najnowszym odcinku  "Źódłosłowu" opowie nam językoznawca, antropolog i etnolog prof. Jan Adamowski. Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia