Kanały internetowe

Historia

Serwisy historyczne

Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Studio Reportażu I Dokumentu Polskiego Radia

Orkiestra Polskiego Radia W Warszawie

Lektury Do Słuchania

Ramówka

Częstotliwości

Sklep

Szkolenia

Section05

Katarzyna Kłosińska

Oprawca, czyli kto?

Jedna ze słuchaczek Trójki zastanawia się, jaki związek ma słowo "oprawca" z czynnością, którą wykonuje introligator. Wątpliwości rozwiewa prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty Kuba Strzyczkowski

Czy słowo "retwittować" jest nadużyciem?

– Zastanawiałam się nad tym słowem. Przedrostek "re-" występuje w polszczyźnie i ma się dobrze. Jak się jednak okazuje, "retwittować" nie oznacza, jak mogłoby się wydawać, powtórnego twittowania – zwraca uwagę prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty Kuba Strzyczkowski

Ewolucja znaczeniowa słowa "kazać"

– W naszym języku czasowniki związanie z tym słowem bardzo wyspecjalizowały się w swoich znaczeniach i odnoszą się do mówienia o powinnościach – mówi na antenie Trójki prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty Kuba Strzyczkowski

Skąd pochodzi słowo "poduszka"?

– "Poduszka" nie pochodzi od sformułowania "pod uszkiem". To jest tak zwana etymologia ludowa – rozwiewała wątpliwości na antenie Trójki prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty Kuba Strzyczkowski

Czy nazwa "Niderlandy" jest prawidłowa?

– Sprawa jest zagadkowa. Tydzień temu media obiegła wiadomość, że władze Niderlandów wydały oświadczenie, by właśnie tej nazwy używać w kontekście ich państwa, a wszystko to w związku ze złymi konotacjami nazwy Holandia – mówi prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty Kuba Strzyczkowski

Skąd pochodzi słowo "padalec"?

– Warto też podkreślić, że "padalcem" nazywamy też człowieka. Jest to ktoś perfidny, nieprzyjemny – mówi prof. Katarzyna Kłosińska, która opowiedziała o etymologii tego słowa. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty Kuba Strzyczkowski

Skąd pochodzi przymiotnik "nobliwy"?

Jeden z naszych Słuchaczy, oglądając transmisję z wręczenia Oldze Tokarczuk Nagrody Nobla, usłyszał, że pisarka wyglądała "nobliwie", gdy odbierała medal. Czy ten wyraz ma związek z nazwiskiem fundatora nagrody, Alfredem Noblem? Zobacz więcej na temat: Trójka język polski język ojczysty mowa

Czy słowo "sojusznik" to inaczej "wspólnik we krwi"?

– Jeżeli przedrostek "so-" oznacza w języku rosyjskim wspólnotę, a "jucha" to krew, to czy dosłowne znaczenie słowa "sojusznik" będzie brzmiało "wspólnik we krwi"? – zastanawia się nasza słuchaczka. Zobacz więcej na temat: Trójka język polski język ojczysty mowa

Czy polityczki, krytyczki i ministry przyjmą się w polszczyźnie?

W prasie, ale również w internecie na różnych forach toczy się dyskusja dotycząca żeńskich końcówek. Zobacz więcej na temat: Trójka społeczeństwo Kuba Strzyczkowski język polski język ojczysty mowa Wanda Nowicka Aleksandra Piotrowska poprawna polszczyzna poprawność językowa

"Autonaprawa", czyli naprawa samego siebie?

– Cząstka "auto" wskazuje, że coś dzieje się samo, że ktoś coś robi sam. Stąd autoportret, czyli portret samego siebie, autodestrukcja i tak dalej. Takie znaczenie ma też w słowie "auto", bo przecież powstało ono jako skrót wyrazu "automobil" – przypomina prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty

Dlaczego słowo "kocham" zastąpiło "miłuję"?

– To nie była gwałtowna zmiana, ale proces. Słowo "miłować" miało wiele znaczeń i po XVI w. zaczęło się ono zawężać do tego samego znaczenia co "kochać", ale głównie w odniesieniu do Boga – Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty

Jakie jest pochodzenie słowa "znicz"?

– Zwyczaj zapalania zniczy na grobach jest pamiątką po czasach, kiedy należało wskazać zmarłym drogę do zaświatów. Wierzono, że zmarli wędrują i dlatego palono ogniska na cmentarzach. Dziś ogień, który zapalamy na grobach, jest pamiątką po tym wierzeniu. Obecnie jest on po prostu symbolem pamięci – przypomina prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty

Czy można "wyparkować" samochód?

– Rzeczywiście, "wyparkować" jest stosunkowo nowym wyrazem i nie spotykamy się z nim dosyć często – przyznaje prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty

Czym są internetowe "ciasteczka"?

– Na to pytanie lepiej odpowiedziałby informatyk, ale ja, jako laik, mogę powiedzieć, że są to pliki, które zapamiętują strony, które odwiedzaliśmy – tłumaczy prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty

Skąd wzieło się słowo "żulik"?

– Najprawdopodobniej, "żulik" pochodzi z języka rosyjskiego, gdzie oznacza on "drobnego złodziejaszka". Do nas przeszedł on już jakiś czas temu jako "chuligan", "drobny przestępca" – tłumaczy prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty

Jaki jest damski odpowiednik "męża stanu"?

– Takim odpowiednikiem jest... "mąż stanu". Podobnie "mąż zaufania" – to zarówno mężczyzna, jak i kobieta – zaznacza prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty

Skąd wziął się okrzyk "o rety!"?

Czym są te rety, które niegdyś wzywaliśmy w popularnym okrzyku? – zastanawia się jeden z naszych Słuchaczy. Nasza Trójkowa ekspertka, prof. Katarzyna Kłosińska, ma już gotową odpowiedź. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty

Dlaczego "wieszamy na kimś psy"?

– Pochodzenie tego zwrotu, podobnie jak pochodzenie większości frazeologizmów, jest niejasne, ale przypuszcza się, że został w ten sposób upamiętniony pewien średniowieczny zwyczaj – mówi prof. Katarzyna Kłosińska. Zobacz więcej na temat: Trójka STYL ŻYCIA język polski język ojczysty