"Współgłosy" to autorski projekt kompozytora i pianisty Marcela Balińskiego, którego 16-osobowy skład tworzy trio jazzowe (Marcel Baliński - trąbka, fortepian, Rafał Różalski - kontrabas, Bartosz Szablowski - perkusja), chór osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi oraz dwie osoby aktorskie - Magdalena Koleśnik i Bartek Bielenia. 6 września ukazała się debiutancka płyta tego wyjątkowego zespołu.
W audycji "Popołudniówa" Magdalena Koleśnik oraz Marcel Baliński opowiadają Kamilowi Jasieńskiemu o genezie projektu, procesie nagrywania materiału i radości płynącej z przekraczania ram i granic.
19:04 Popołudniówa 17.09.2024 Współgłosy godz.15 .17.mp3 Magdalena Koleśnik oraz Marcel Baliński opowiadają o projekcie "Współgłosy"
Projekt zrodzony z marzeń i miłości
Pomysł na zrealizowanie projektu zakiełkował w głowie Marcela Balińskiego już w trakcie jego studiów kompozytorskich, gdy pisząc swoją pracę magisterską, robił research na temat zespołów współtworzonych przez niepełno- i pełnosprawnych muzyków wykonujących kompozycje, w których tradycyjne, zapisane elementy dzieła muzycznego są równoważone przez fragmenty improwizowane. Jak się okazało, takich zespołów nie ma nigdzie na europejskim rynku muzycznym. O tym, by taki projekt powstał, zadecydowały też - jak mówi - osobiste motywacje:
- Moja siostra Ada jest osobą z niepełnosprawnością i kilka lat temu powiedziała mi, że jej największym marzeniem jest śpiewanie i występowanie. Odpowiedziałem: świetnie, załóżmy więc zespół, w którym będziesz śpiewać. I tak powstały Współgłosy, z czego się wszyscy cieszymy. Widzę szczęście mojej siostry. I widzę też, jak dużo ten projekt dał naszej relacji. Stworzenie tego zespołu zbudowało ją na nowo - wyjaśnia historię powstania zespołu Marcel Baliński.
W projekt zaangażowała się również Magdalena Koleśnik, prywatnie partnerka Marcela Balińskiego. Jak mówi, Współgłosy urzeczywistniły ich wspólne marzenie o pracy razem:
- Z Marcelem tworzymy parę prywatnie i od dawna marzyliśmy, żeby zrobić coś wspólnie. Marcel opowiadał mi dużo o Współgłosach. Od początku byłam więc jakoś zaangażowana w całą historię. W końcu Marcel odważył się zaprosić mnie do tego projektu. Na początku nie wiedziałam, jaką bym miała tam pełnić funkcję. Ale któregoś razu przyszłam na próbę chóru i już wiedziałam, że bardzo chcę zostać. Spełniło się nasze marzenie, żeby robić coś wspólnie, a szczególnie tak wyjątkowy projekt - mówi.
Improwizacja znaczy wolność
W swojej unikatowej formule Współgłosy stanowią połączenie autorskiego materiału kompozytorskiego i improwizacji. Jak mówią goście audycji Kamila Jasieńskiego, tego rodzaju projekt stanowił dla nich nie lada wyzwanie, ale też dawał możliwości ku temu, by od twórczej strony pozwolić sobie na nieco więcej niż zwykle.
- Ja się nauczyłam tego, że można pracować tak, że rzucasz się w tę materię improwizacji bez patrzenia, czy coś się sprawdza, czy nie sprawdza, czy jest profesjonalne, czy nie jest profesjonalne. Tutaj w ogóle te kategorie nie istniały, więc mogłam sobie pozwolić na więcej. I odkryłam na przykład, że mam przyjemność z wydawania jakiegoś takiego nieprzystojnego, dziwnego dźwięku, który nie wpisuje się w żadne zasady. Dźwięku, który bywał wykoślawiony i niepoprawny. Miałam przyjemność tego, że on się dzieje, a nic złego z tego nie wynika, żadna kara na mnie nie spada, a wręcz przeciwnie, bo ten dźwięk idzie w bardzo fajną stronę, ktoś go podchwytuje i dzięki niemu trafiamy w jakieś super miejsce - mówi Magdalena Koleśnik.
- Ta dziwność, jeżeli się przydarza, to przy okazji, a nie dlatego, że chcemy zrobić jakiś bardzo dziwny jazz. Mieliśmy wielką przyjemność z tego, że wchodzimy w te rejony trochę brzydkie, dziwne i krzywe rejony, bo myślę, że tymi naszymi wspólnymi głosami wynosimy stamtąd naprawdę fajne rzeczy - dodaje Marcel Baliński.
Zobacz także:
Jednak, jak tłumaczy Magdalena Koleśnik, nie jest tak, że projekt Współgłosy opiera się tylko na improwizacji:
- Z mojego doświadczenia improwizatorskiego wiem, że najlepsze improwizacje to są takie, które są precyzyjnie przygotowane. My jako Współgłosy też mamy swój background. Szkielet utworów jest bardzo precyzyjny i my go znamy. Improwizacja pojawia się w wyznaczonych punktach albo w tak zwanych międzyczasach - tłumaczy.
- W utworach, które mamy w naszym repertuarze koncertowym, są fragmenty, które mają swoją stałą formę, i przedzielamy je improwizacją. Jest więc taki stały, skomponowany przeze mnie punkt pierwszy, punkt drugi i punkt trzeci. Zadaniem jest do tych wszystkich punktów dojść, ale jak my tam dojdziemy i jakimiś środkami, to już jest zostawione improwizacji - dodaje Marcel Baliński.
Płyta "Współgłosy" i promujące ją koncerty
Prace nad projektem Współgłosy rozpoczęły się w 2021 roku. Po trzech latach koncertów, prób i pracy z chórzystami w ramach warsztatu terapii zajęciowej zespół nagrał swoją debiutancką płytę. Materiał nagrany na albumie prezentuje bardzo szeroki zakres stylów muzycznych - od alternatywnego popu, gospel i współczesnego jazzu, przez muzykę eksperymentalną, po formy teatralne i poezję.
- To na pewno nie jest płyta, którą brzmieniowo można zamknąć w jakimś jednym konkretnym gatunku. Może ten gatunek to po prostu współgłosy, muzyka współgłośna? Chociaż najbliżej jej do jazzu, to trudno byłoby ją w jakikolwiek sposób zaszufladkować. Ten jazz, który tutaj jest, jest bardzo świeży również w warstwie instrumentalnej, gdzie my jako trio złożone z perkusji, kontrabasu i fortepianu mamy na tej płycie swoje, myślę, że bardzo fajne, momenty - Marcel Baliński.
- Podoba mi się to, że rozpulchniamy te kategorie, że tworzymy muzykę "gdzieś pomiędzy" i że wchodzimy na terytoria, na które się zazwyczaj nie wchodzi - dodaje Magdalena Koleśnik.
Jak mówią goście audycji, Współgłosy to projekt przede wszystkim koncertowy, jego esencją są występy na żywo.
- Bardzo zapraszamy na nasze koncerty, bo to na nich właśnie można śledzić całe te przebiegi improwizatorskie, a płyta to jest po prostu tylko zarejestrowany fragment 35-minutowego wydarzenia muzycznego - mówi Marcel Baliński.
W najbliższym czasie grupa ma zaplanowane koncerty m.in. w Warszawie (22 listopada) i Pabianicach (24 listopada).
***
Tytuł audycji: Popołudniówa
Prowadzący: Kamil Jasieński
Goście: Marcel Baliński i Magdalena Koleśnik (Współgłosy)
Data emisji: 17.09.2024
Godzina emisji: 15.17
AGJ/wmkor
