Czym jest fact-checking? Jak korzystać z pracy fact-checkerów?

Ostatnia aktualizacja: 10.12.2024 18:46
Badania wskazują, że około 50-60% informacji, które widzimy w sieci jest fałszywych. Jak sprawdzać rzetelność tych informacji? Sposobem na to jest właśnie fact-checking. 
Jak korzystać z pracy fact-checkerów?
Jak korzystać z pracy fact-checkerów?Foto: Shutterstock

Fact-checking to jedna z metod radzenia sobie z tymi manipulowanymi przekazami.  Termin jeszcze nie tak dawno wydawał się nam obcy, tymczasem coraz częściej zaglądamy do portali fact-checkingowych, których misją jest promowanie prawdziwości, poprawności informacji i tego, co krąży w przestrzeni publicznej - tłumaczy Mateusz Demski. 


Posłuchaj
14:59 CZWORKA-Popołudniówa-2024_12_10-14-00-00.mp3 O co chodzi z tą dezinformacją? Jak korzystać z pracy fact-checkerów? (Popołudniówa/Czwórka)

 

Geneza tego zjawiska sięga początku XXI wieku. Termin narodził się w Stanach Zjednoczonych, a jedną z pierwszych organizacji zajmujących się tym jest istniejący nadal portal Snopes, który bada mity i miejskie legendy. 

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez snopes.com (@snopesdotcom)

Portale fact-checkingowe

Portal Snopes został założony w 1994 roku. Założycielami portalu byli David i Barbara Mikkelsonowie. - Z początku Snopes funkcjonowały jak taki internetowy forum, tylko ludzie dzielili się tam najdziwniejszymi miejskimi legendami. Do dzisiaj na ich stronie funkcjonuje zakładka "dziwne, ale prawdziwe", gdzie możemy znaleźć odpowiedzi na pytania m.in. czy człowiek może umrzeć ze śmiechu, czy farmerzy w Wisconsin karmią swoje krowy skittlesami albo czy kot terapeutyczny przewidział śmierć pensjonariuszy domu opieki na Rhode Island.

Zobacz też:

W Polsce pierwszym portalem zajmującym się fact-checkingiem jest Demagog. - Zajmujemy się weyfikacją treści w internecie, ostatnio często na TikToku, pod kątem tego, co mówią politycy i czy mówią zgodnie z prawdą. Tak naprawdę dezinformację może rozprzestrzeniać każdy, czy to influencer, czy anonimowy użytkownik internetu, który dzieli się ze swoimi fanami np. jak magicznie schudnąć 15 kilogramów w ciągu tygodnia. Na TikToku jest tego bardzo dużo i są to treści szkodliwe społecznie, które sprawdzamy i informujemy ludzi, że nie są zgodne z prawdą - tłumaczy Adam Maternik, starszy analityk w stowarzyszeniu Demagog. 

Przykazania fact-checkera

Jak poprawnie weryfikować informacje? Jak to sprawdzić? - Podstawą jest sięganie po fakty, a nie opinie i szukanie źródeł tych faktów. Jeżeli słyszymy np. że jakiś polityk coś powiedział, to nie odnosimy się tylko do przeczytanego cytatu, ale próbujemy odnaleźć całą wypowiedź, żeby zrozumieć jej kontekst. Czasami zdarza się tak, że dezinformacja pojawia się np. przy tłumaczeniu jakiejś wypowiedzi. Warto również sprawdzać czy dana informacja jest taka sama w dwóch niezależnych od siebie rzetelnych źródłach - opowiada pracownik portalu Demagog. 

***

Na cykl "O co chodzi z tą dezinformacją?" od poniedziałku (9.11) codziennie o 14.00 w "Popołudniówie" zaprasza Mateusz Demski

gV

Czytaj także

O co chodzi z tą dezinformacją? Cykl Czwórki

Ostatnia aktualizacja: 09.12.2024 06:00
Radiowa Czwórka na tropie fake newsów! Zapraszamy na nowy cykl audycji i podcastów "O co chodzi z tą dezinformacją?". Od 9 do 20 grudnia na naszej antenie i platformie podcastowej Czwórki pojawia się dziesięcioodcinkowa seria o tym kto, jak i dlaczego produkuje fake newsy, jak odróżniać prawdę od fałszu, do czego może doprowadzić dezinformacja. Zaprasza Mateusz Demski. 
rozwiń zwiń