"Stand Up. Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych"

Ostatnia aktualizacja: 16.07.2024 20:30
Według badań przeprowadzonych przez Ipsos 84 proc. kobiet w Polsce doświadczyło molestowania seksualnego w miejscach publicznych, raz albo wielokrotnie. Tylko w ponad 30 proc. przypadków ktoś okazał im wsparcie. W Czwórce mówimy o kampanii społecznej "Stand Up. Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych".
Wiele kobiet doświadcza molestowania seksualnego
Wiele kobiet doświadcza molestowania seksualnegoFoto: shutterstock/ yamel photography
  • W Czwórce mówimy o molestowaniu seksualnym w przestrzeni publicznej. 
  • Naszymi gościniami są Jolanta Gawęda i Joanna Gzyra-Iskandar z Fundacji Feminoteka. 
  • Fundacja Feminoteka wraz z firmą L'Oreal Paris prowadzą akcję społeczną "Stand Up. Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych". 
  • Rozmawiamy także o prawnych działaniach, jakie można podjąć w związku z tym tematem.
  • Co można zrobić i jak się tym zająć, podpowiadają Urszula Nowakowska, prawniczka i założycielka Centrum Praw Kobiet, oraz Natalia Gajewska, adwokat.

Molestowanie seksualne - czym się przejawia?

Wiele kobiet się z nim zetknęło, na ulicy, w autobusie w przestrzeni publicznej. To nie jest tylko dotyk, ale także zachowania, które wpisują się w coś, co możemy nazwać molestowaniem seksualnym. - Czasem są to rzeczy, które trudno jest nam jednoznacznie ocenić. To są najróżniejsze zachowania z obszaru niewerbalnego czy werbalnego. Jakieś chrumchania, gwizdania, sapanie, komentarze najróżniejsze odnoszące się do ciała, odnoszące się do sfery prywatnej, intymnej, i przekraczanie granic - mówią gościnie Czwórki. - To jest także pokazywanie różnych gestów, które mogą mieć jakieś konotacje intymne. Tutaj mamy naprawdę ogromne spektrum różnych zachowań i nie jest to tylko fizyczna napaść i agresja.


Reagować - ważna rzecz

Gdy stajemy się ofiarą molestowania seksualnego, często nie wiemy, jak zareagować - co zrobić i jak się zachować wobec naszego oprawcy. Niektórych zachowań, mimo że przekraczają nasze granice, nie jesteśmy w stanie nazwać. 

- W trakcie warsztatów z profilaktyki przemocy, kiedy kobiety mówią o różnych swoich doświadczeniach, to też często mówią, że być może sprawca nie miał złych intencji. A co, jeśli oskarżam kogoś niesłusznie? - pytają. I moją perspektywą jest to, że nawet jeżeli ktoś nie miał złych intencji, nawet jeżeli cokolwiek się wydarzyło przypadkiem, powinien o tym usłyszeć - tłumaczy Jolanta Gawęda. - Bo skąd się ma dowiedzieć, skąd ma wiedzieć, że to, co właśnie zrobił, to jest przekroczenie czyjejś granicy intymnej? Po prostu molestowanie? 


"Stand Up. Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych". L'Oreal Paris i Fundacja Feminoteka połączyły siły 

Nagłaśnianiu problemu i uświadamianiu w tym zakresie służy akcja społeczna "Stand Up. Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych". - Firma L'Oreal Paris zapoczątkowała ją kilka lat temu, obecnie kampania jest prowadzona już w dwudziestu kilku krajach na świecie. W Polsce także, a od tego roku właśnie we współpracy z naszą Fundacją Feminoteka - opowiadają rozmówczynie Weroniki Puszkar. - Jesteśmy bardzo zadowolone, że możemy dołączyć do tej kampanii, bo jesteśmy organizacją, która zajmuje się wspieraniem kobiet, które doświadczyły różnych form przemocy, ale przede wszystkim przemocy seksualnej. Więc to też jest nasza specjalizacja. Jednak chcemy zwrócić uwagę, że molestowanie może dotyczyć także mężczyzn i przesłanie kampanii jest skierowane także do nich.


Źr. Youtube/Stand UP – sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych


Metodologia 5D - co to jest?

Fundacja Feminoteka oferuje telefon pomocowy, pod którym można uzyskać podstawowe informacje, ale też wsparcie prawne, psychologiczne. - Prowadzimy warsztaty dla różnych grup odbiorców, także bardziej pogłębione. Natomiast jest zestaw bardzo skondensowanych zachowań, które pozwalają zareagować każdej osobie, która tej przemocy doświadcza lub jest jej świadkiem - opowiadają Jolanta Gawęda oraz Joanna Gzyra-Iskandar. - Nazywamy to metodologią 5D, ponieważ to jest zestaw pięciu prostych narzędzi, które są tak naprawdę na wyciągnięcie ręki każdej i każdego z nas. Możemy je stosować bez względu na to, czy to my doświadczamy molestowania, czy po prostu je widzimy. Każda z tych metod zaczyna się na literę D, więc to jest całkiem proste i łatwe do zapamiętania.


Metodologia 5D - jak działa? 

Metodologia 5D jest to zespół sprawdzonych zachowań, które możemy zastosować zarówno w momencie doświadczania molestowania, jak i bycia jego świadkiem:

  • Dekoncentruj sprawcę - przerwij incydent przez odwrócenie uwagi. Może to być upuszczenie kluczy, zapytanie o drogę, cokolwiek, co wybije z rytmu sprawcę molestowania;
  • Dołącz innych - np. kierowcę autobusu, menedżera restauracji czy dyrektora szkoły. W razie konieczności dzwoń na 112;
  • Dokumentuj, czyli nagrywaj incydent. Warto pamiętać, aby rejestrować cechy charakterystyczne miejsca, np. nazwę ulicy, a także godzinę i dzień. Nagranie może być dowodem rzeczowym, ale nie wolno go rozpowszechniać bez zgody ofiary;
  • Dojdź do głosu. Oznacza to reakcję bezpośrednią: zwrócenie się do sprawcy molestowania, że nie akceptujemy jego zachowania. Może to jednak doprowadzić do zwrócenia się jego agresji przeciwko nam. Lepiej sprawdza się wyraźna, ale krótka reakcja bez wdawania się w kłótnię;
  • Daj wsparcie ofierze molestowania, jeśli nie w momencie zajścia, to po fakcie.

 


Posłuchaj
33:00 CZWORKA/Git's talk - molestowanie seksualne - Joanna Gzyra-Iskandar i Jolanta Gawęda , _Gzyra i Gaweda_od 19 (mp3) 2024_07_15-19-03-29.mp3 W audycji rozmawiamy o molestowaniu seksualnym, metodologii 5D i szkoleniach z tego zakresu (Girls' talk/Czwórka)

 


Podczas wybierania metody działania powinniśmy działać intuicyjnie. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji i wyczucia szansy powodzenia tego kroku, na który się zdecydujemy. Natomiast dla osoby, która doświadcza molestowania, zawsze najważniejsze jest to, że nie pozostawiamy jej samej.


Posłuchaj
28:06 CZWORKA/Girls' talk - molestowanie seksualne prawniczka 15.07.2024.mp3 Molestowanie seksualne. Jakie działania prawne można podjąć? (Girls' talk/Czwórka)

 

Molestowanie seksualne w przestrzeni publicznej to temat szeroki i złożony. Na temat prawnych aspektów i kroków, jakie poszkodowane mogą podejmować, mówiły Urszula Nowakowska, psycholog z Centrum Praw Kobiet, oraz Natalia Gajewska, adwokat. 


***

Tytuł audycji: "Girls' talk"

Prowadzi: Weronika Puszkar

Goście: Jolanta Gawęda (wiceprezeska Feminoteki, trenerka antydyskryminacyjna), Joanna Gzyra-Iskandar (rzeczniczka Feminoteki), Urszula Nowakowska (psycholog z Centrum Praw Kobiet), Natalia Gajewska (adwokat)

Data emisji: 15.07.2024

Godzina emisji: 19.15

aw/mat.pras.

kmp