"1920. Bitwa, która ocaliła Europę". Album Polskiego Radia w 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej
- Polski sport u progu niepodległości nie zaczynał się od początku, ponieważ miał już ugruntowane i duże tradycje na ziemiach polskich pod zaborami - mówi Marzena Jaworska z Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie. - To wówczas pionierzy polskiego sportu tworzyli towarzystwa i kluby sportowe.
Posłuchaj
11:44 _PR4_AAC_zaklinacze_all_ 2020_11_14-14-08-54.mp3 Z gościem audycji Marzeną Jaworską rozmawiamy o sporcie w Polsce po odzyskaniu niepodległości (Zaklinacze Czasu/Czwórka)
Patriotyczny sport
Największą rolę odegrało Towarzystwo Gimnastyczne Sokół, które powstało we Lwowie w 1867 roku. Była to organizacja, która objęła de facto swoim zasięgiem główne ośrodki i miasta na obszarze wszystkich trzech zaborów. Powstawały również i inne choćby Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie i Warszawskie Towarzystwo Łyżwiarskie.
- Te wszystkie towarzystwa i kluby prowadziły nie tylko działalność sportową, ale również patriotyczną i kulturalną i generalnie sport był środkiem do celu - tłumaczy gość audycji. - A cel był jasny, żeby wychować młode pokolenie Polaków, które w przyszłości będzie zdolne do walki o wolność i niepodległość.
Jak kobiety zdobywały niebo
Czytaj także:
Pierwsze Igrzyska Olimpijskie ery nowożytnej odbyły się w 1896 roku, kiedy Polski nie było jeszcze na mapie. Jednak pod zaborami Polacy nielicznie brali udział w sportowej rywalizacji.
- Po raz pierwszy Polak pojawił się w 1908 w Londynie - opowiada ekspertka. - Później mieliśmy dwa udane starty Polaków w Sztokholmie w 1912 roku. Jednak jeżeli chodzi o reprezentację Polski jako państwa, to nastąpiło to w 1924 roku na pierwszych zimowych igrzyskach w Chamonix - nie zdobyliśmy tam co prawda żadnego medalu, ale już na igrzyskach rozegranych w tym samym roku w Paryżu zdobyliśmy dwa medale w kolarstwie drużynowym - srebrny i brązowy.
"Złota Halina"
Hymn Polski po raz pierwszy zabrzmiał na Igrzyskach Olimpijskich w 1928. Tę wzruszającą chwilę zawdzięczamy Halinie Konopackiej, która zdobyła złoty medal w rzucie dyskiem.
- Od tego wydarzenia była u nas nazywana "Złotą Haliną" i cieszyła się olbrzymią popularnością, przede wszystkim zaś była wszechstronną sportsmenką - mówi gość Czwórki. - Jej udział w igrzyskach był możliwy dzięki zmianie przepisów, bo po raz pierwszy, właśnie na tych igrzyskach dopuszczono kobiety do konkurencji lekkoatletycznych. Konopacka doskonale skorzystała z tej szansy.
Czytaj także:
Sport w okresie XX-lecia międzywojennego był w zasadzie sportem amatorskim. Jeśli ktoś chciał zostać zawodowcem, owszem otrzymywał honoraria za start w zawodach, ale tracił możliwość zdobywania najwyższych laurów sportowych na przykład na Igrzyskach Olimpijskich, które zakazywały brania w nich udziału zawodowcom.
- Wiele dyscyplin sportowych ma swoje korzenie w wojskowości, sam Józef Piłsudski wspierał działania i wydarzenia sportowe. Jego zasługą było stworzenie pierwszej nowoczesnej uczelni sportowej, czyli Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego (dzisiaj AWF im. marszałka Józefa Piłsudskiego) w Warszawie w 1929 roku, która rozpoczęła kształcenie fachowych sił instruktorskich w sporcie - wyjaśnia Marzena Jaworska.
***
Tytuł audycji: Zaklinacze czasu
Prowadzi: Jakub Jamrozek
Gość: Marzena Jaworska (Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie)
Data emisji: 14.11.2020
Godzina emisji: 14.08
aw
