Świąteczny stres - co go powoduje i jak go zmniejszyć?

Ostatnia aktualizacja: 20.12.2022 09:00
Święta tuż-tuż, więc wciąż większość z nas gdzieś "biegnie" - po prezenty, po zakupy, po choinkę. Sytuacji stresowych przybywa. - Tymczasem święta to czas odpoczynku. Nie róbmy rzeczy, na które nie ma naszej zgody - podkreślali w rozmowie z Czwórką psycholog Stefan Sawicki i socjolog Anna Daria Nowicka. 
Stres ma wpływ na nasze zdrowie i urodę
Stres ma wpływ na nasze zdrowie i urodęFoto: shutterstock.com/Sebastian Gauert

Okres świąteczny to - teoretycznie - moment relaksu, wytchnienia, czas spędzony z rodziną i przyjaciółmi, wymiany prezentów, dobrego jedzenia i zabawy. Jednocześnie może też być źródłem ogromnego stresu, a przyczyny są bardziej zróżnicowane, niż mogłoby się wydawać. W domu czekają na nas porządki, dekorowanie, pakowanie wigilijnych podarków. Niektórzy martwią się, czy ze wszystkim zdążą, inni tym, że mają całe przygotowania na swojej głowie. Są też tacy, którym kupione prezenty spędzają sen z powiek, bo nie wiedzą, czy spodobają się przyszłym obdarowanym. Na dodatek otacza nas mnóstwo reklam, a w nich uradowane gospodynie, pięknie udekorowane, wysprzątane domy, szczęśliwe rodziny - to kolejny element, który sprawia, że możemy poczuć się niewystarczająco bliscy ideału. 

"Kiedy się ustatkujesz?" Pytania, których nie chcemy usłyszeć

Wiele zależy od naszych relacji z rodziną. - Im jesteśmy starsi, tym więcej spada na nas obowiązków organizacyjnych i partycypowania w świątecznych kosztach. To mieszanka wybuchowa - mówił psycholog Stefan Sawicki. - Część z nas ma także narzucane role, z którymi się nie zgadza - jak przyjmowanie gości, inni obawiają się pytań bądź oczekiwań bliskich - na przykład o ustabilizowanie się - z którymi będą musieli się mierzyć. Nie lubimy być sprawdzani i weryfikowani na każdym kroku - podkreślał gość Czwórki. Jak tłumaczył, po pandemii dokonały się zmiany społeczne, które nie pozostają bez wpływu na naszą psychikę. - Zmniejszyły się nasze kompetencje w zakresie interakcji międzyludzkich. Nie czujemy się już dobrze, gdy wokół nas dużo się dzieje i jest gęsto - podkreślał. 

Zdaniem Anny Darii Nowickiej, socjologa, gdy już wybierzemy się do rodziny, warto poruszać "bezpieczne tematy". - Gdy zaczniemy rozmawiać o polityce, czy koronawirusie, szybko atmosfera może się zagęścić, a święta skończą się rodzinną awanturą - podkreślała. - Nie po to spotykamy się z bliskimi, by ktoś nas pouczał, jak mamy żyć i gdzie mamy pracować. 

Dodatkowo negatywnie wpływa na nas... brak światłą zimą. - Przyroda ma na nas ogromny wpływ. Przez to, że jest zimnej i ciemniej, możemy doświadczać m.in. depresji sezonowej. Dodatkowo pod koniec roku podsumowujemy swoją sytuację ekonomiczną, wszystko się nawarstwia i nasza psychika nie wytrzymuje - wyliczał Stefan Sawicki. 

Posłuchaj
11:13 czwórka strefa psycholog_PR4_AAC 2022_12_19-20-15-52.mp3 O czym warto pamiętać podczas świąt? Mówi Stefan Sawicki (Strefa prywatna/Czwórka) 

Co możesz zrobić, by przeżyć święta pozytywnie?

Mówi się, że święta Bożego Narodzenia są najbardziej wspólnotowym czasem, nawet nieśmiertelny "Kevin sam w domu", który stał się popkulturową ikoną tych świąt, mówi o tym, że nie da się ich spędzić zupełnie samotnie. - To bardzo indywidualna sprawa. Ostatecznie warto się zastanowić, czy rzeczywiście na pewno musimy jechać do rodziny. Możemy ograniczyć do minimum wizyty - opowiadał Stefan Sawicki. - Święta nie zawsze muszą być "10 na 10", być może za wiele od siebie wymagamy - mówił ekspert. Ci, którzy nie przepadają za świętami, nie muszą brać w nich udziału. - Jeśli czujemy, że nie jest nam to potrzebne i nie chcemy tego robić, poinformujmy o tym rodzinę i po prostu nie jedźmy. Warto jednak przeanalizować bilans i przemyśleć, czy dla naszych bliskich nasza obecność nie jest bardzo istotna - podkreślał gość Czwórki.

Sprawdź także:

Nie wszyscy, którzy spędzają święta samotnie, robią to jednak z własnej woli. - Niektórzy skazani są na samotność: nie mają bliskich albo środków finansowych, by się wybrać w podróż. Warto wówczas spędzić ten czas z przyjaciółmi albo wziąć udział w świętach organizowanych w ramach akcji społecznych: osiedlowych, miejskich bądź wiejskich inicjatyw. Jest także coraz więcej wydarzeń charytatywnych, w których można wziąć udział jako wolontariusz, a przy okazji zrobić coś bardzo pozytywnego dla innych - mówił gość Czwórki. 

Posłuchaj
05:52 _PR4_AAC 2022_12_19-21-08-06.mp3 O czym nie rozmawiać przy świątecznym stole? Mówi Anna Daria Nowicka (Strefa prywatna/Czwórka) 

*** 

Tytuł audycji: Strefa Prywatna

Prowadzi: Weronika Puszkar

Goście: Stefan Sawicki (psycholog), Anna Daria Nowicka (socjolog)

Data emisji: 19.12.2022

Godzina emisji: 20.08

kd/kor

Czytaj także

Presja w życiu, sporcie, pracy – czy można tego uniknąć?

Ostatnia aktualizacja: 16.12.2022 10:30
Z presją zmagamy się przez całe życie. W sensie fizycznym oddziałuje na nas ciśnienie atmosferyczne, choć tego zazwyczaj nie czujemy. W sensie metaforycznym to różnego rodzaju naciski, którym podlegamy w domu, w pracy, w życiu. Jak z tym żyć, jak sobie radzić i się nie poddawać?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Świąteczne targi i kiermasze, czyli prezenty "last minute"

Ostatnia aktualizacja: 16.12.2022 16:00
Zamiast prezentów drogich i oczywistych, postaw na oryginalność i rękodzieło. Zdaj się też na swoją kreatywność i wykorzystaj ukryte talenty. Inspiracje znajdziesz na świątecznych targach i kiermaszach, które w ten weekend odbędą się w różnych miejscach w Polsce.  
rozwiń zwiń