Ślady po megalodonach. Zęby wielkości dłoni
- Jeszcze przed II wojną światową dość powszechnie występowały w Bałtyku delfiny pospolite, delfiny butlonose, białobokie i oczywiście morświny - wymienia profesor Piotr Tryjanowski, kierownik katedry zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. - Morświnów było tam tak dużo, że masowo je ubijano i wytapiano z nich tłuszcz, by smarować nim np. uprzęże końskie. Po II wojnie światowej to się diametralnie zmieniło. Obecnie możemy już mówić o skrajnym zagrożeniu tego gatunku. Szacuje się, że obecnie w Bałtyku jest mniej niż 500 osobników - dodaje.
03:40 czwórka stacja nauka 15.04.2021 delfiny.mp3 O delfinach w nietypowych dla nich przestrzeniach wodnych opowiada profesor Piotr Tryjanowski (Stacja Nauka/Czwórka)
Delfiny kojarzą nam się z lazurowymi, błękitnymi, pięknymi wodami, trochę bajkowymi, ale występują też tam, gdzie nawet sami naukowcy się ich nie spodziewają. - Nawet wielu zoologów nie wie, że są delfiny rzeczne. Można powiedzieć, że zbłądziły ewolucyjnie, bo to są ssaki morskie, które wtórnie zaczęły wyglądać jak ryby. One przyszły z postaci krowio-koniowatych, straciły kończyny do biegania i przekształciły je w kończyny do pływania. Część wylądowała w ciekach słodkowodnych, część w morzach i oceanach - wyjaśnia naukowiec.
Czytaj także:
Bazylozaur - prapradziadek współczesnych waleni
Wśród delfinów rzecznych wymienia się delfina amazońskiego z Ameryki Południowej, delfina suzu. - Suzu występuje w Indiach, Bangladeszu, Nepalu. To zwierzę mocno związane z kulturami tych krajów - opowiada profesor. - Był delfin chiński - w rzece Jangcy, ale od 19 lat go nie obserwowano - dodaje.
Słodkowodne delfiny nie są łatwe do zbadania. Do tej pory zoologowie mieli jedynie zdjęcia i opisy, ale niebawem ma się to zmienić.
Piotr Przyłucki
- Na podstawie setek zdjęć udało się stworzyć obrazy 3D i wydrukować zarysy zwierząt - mówi Piotr Przyłucki, współautor wystawy o ginących delfinach rzecznych i morświnach. - Otrzymaliśmy bardzo proporcjonalne makiety z prawidłowym rozmieszczeniem płetw. To makiety o cechach i charakterze makiety naukowej - dodaje.
Możliwe, że to jedyne na świecie takie przedsięwzięcie. Autorzy wystawy marzą by pokazać delfiny w konkretnych sytuacjach, informują o zagrożeniach dla tego gatunku, problemach z odłowami czy plastikiem.
Prawdopodobnie uda się udostępnić wystawę zwiedzającym już we wrześniu w Palmiarni w Poznaniu.
Kolejnym krokiem prac naukowców ma być opracowanie modeli delfinów, które obleczone sztuczną skórą pomogą w pracy z dziećmi chorymi onkologicznie i w rehabilitacji osób niewidomych.
14 kwietnia obchodzony jest międzynarodowy dzień tego ssaka.
***
Tytuł audycji: Stacja Nauka
Prowadzi: Oliwia Krettek
Materiał przygotował: Szymon Majchrzak
Data emisji: 15.04.2021
Godzina emisji: 12.43
pj
