Człowiek od najdawniejszych czasów doskonalił metody porozumiewania się na odległość za pomocą pisma, sygnałów, szyfrów, systemów łączności. Tworzył sytuacje, które sprzyjały wymianie słów: tradycyjne prace gospodarskie czy obchody świąteczne stanowiły okazje do opowiadania historii, wspominania osób i zdarzeń, sprawiając, że słuchacze budowali poczucie więzi nie tylko ze sobą nawzajem, ale też z przeszłością. Komunikacja to także szlaki handlowe, sposoby podróżowania, zabytki techniki, jak telegraf, telefon, kolej, a nawet balon.
Dziedzictwo łączy pokolenia, przeszłość z przyszłością; pozwala, by społeczeństwo integrowało się wokół lokalnych zabytków i dziedzictwa niematerialnego.
- Zawsze, gdy mówimy o narodzie, o tym, co nas tworzy, co nas utożsamia, to właśnie odpowiedzią jest dziedzictwo - mówi Anna Śmigielska z Narodowego Instytutu Dziedzictwa. - Gdy słyszymy "dziedzictwo kulturalne" to przytłacza nas to wielkie wyrażenie, potęga muzeum lub obelisku. Wydaje się to nudne, ale nasza historia jest bardzo interesująca, nasze dziedzictwo nas otacza i ono jest bardzo ciekawe - dodaje.
W szkołach uczymy się faktów, najważniejszych wydarzeń. Później, często nawet nieświadomie, sięgamy po wyrażenia obecne w naszej kulturze, odwołujemy się do nich.
09:26 czwórka stacja kultura 15.09.2022 edd.mp3 Na Europejskie Dni Dziedzictwa zaprasza Anna Śmigielska z Narodowego Instytutu Dziedzictwa (Stacja Kultura/Czwórka)
- Dziedzictwo to jest wszystko: tradycje, zwyczaje, na które nawet nie zwracamy uwagi. To jest też wigilijny barszcz z buraków lub grzybów, w zależności od regionu, z którego pochodzimy. To obyczaje przekazywane z pokolenia na pokolenie - podkreśla gość Kasi Dydo. - Mamy dziedzictwo materialne i niematerialne, to nie są tylko monumenty wpisane na listę zabytków - dodaje.
Anna Śmigielska zachęca, by idąc ulicą, schować telefon do kieszeni i zadrzeć głowę do góry. Dzięki temu poznać polski modernizm, klasycyzm, barokowe kościoły. Zrozumieć, że piękną secesję ma nie tylko Wiedeń, ale też Warszawa. - To, co odróżnia Europejskie Dni Dziedzictwa od innych wydarzeń, jak np. Noc Muzeów, to to, że my sięgamy też do dziedzictwa niematerialnego - mówi gość Czwórki. - To też odróżnia Polskę od innych krajów Europy. Za granicami naszego kraju EDD raczej są po prostu czasem otwarcia zabytków, pokazywaniem tych miejsc, które często są niedostępne - dodaje.
Tegoroczne hasło Europejskich Dni Dziedzictwa brzmi "Połączeni dziedzictwem". - Chcemy mówić o tym, co nas łączy, też niematerialnie, co nas definiuje - podkreśla Anna Śmigielska. - To hasło powstało jeszcze przed wojną na Ukrainie, ale idealnie nam się wpasowało. Dziś, gdy mamy dużą ilość gości zza wschodniej granicy, ono jest bardzo ważne. Z Ukraińcami mamy wspólne tradycje, zwyczaje, obyczaje. Fantastyczna też jest różnorodność dziedzictwa na naszych zachodnich terenach, gdzie mamy ludność napływową z różnych miejsc Polski, ale też Litwy czy Ukrainy. Oni przyjechali tam, osiedli i przenieśli swoje tradycje i zwyczaje - dodaje.
Europejskie Dni Dziedzictwa są czasem wyjątkowym. Każdy może wziąć w nich udział, ale też zaproponować aktywność. - Dołączają do nas właściciele zabytkowych mieszkań, kamienic, domów, otwierają swoje drzwi, zapraszają gości - zdradza gość Czwórki. - Różni aktywiści z małych i większych miejscowości zapraszają na spotkania, wycieczki, rajdy rowerowe, piesze, warsztaty. Każdy w programie znajdzie coś dla siebie. Pomocna może być tu nasza aplikacja EDD lub strona internetowa Instytutu - dodaje. - Nie bójmy się dziedzictwa, ono jest fantastyczne.
Pierwszy weekend Europejskich Dni Dziedzictwa już za nami, zapraszamy na wydarzenia nadchodzącego czasu - weekend 17-18 września.
Polskie Radio objęło wydarzenie swoim patronatem.
***
Audycja: Stacja Kultura
Prowadzi: Kasia Dydo
Gość: Anna Śmigielska
Data emisji: 15.09.2022
Godzina emisji: 10.39
pj
