"1920. Bitwa, która ocaliła Europę". Album Polskiego Radia w 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej
W 2020 roku przypada setna rocznica bitwy warszawskiej, która zdecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę. W sierpniu 1920 roku polskie wojska stawiły czoła nacierającej na nas armii bolszewickiej.
05:11 czwórka stacja kultura 25.08.2020 bitwa.mp3 Bitwa warszawska w kulturze (Stacja Kultura/Czwórka)
Film
Cud nad Wisłą stał się inspiracją i natchnieniem dla wielu twórców kultury. W tym gronie jest reżyser Jerzy Hoffman, który wyreżyserował pierwszą w Polsce i jedną z pierwszych w Europie pełnometrażową produkcję 3D "1920. Bitwa warszawska". Poznajemy w niej Jana, w tej roli Borys Szyc, i Olę, w którą wcieliła się Natasza Urbańska, szczęśliwą parę, której spokój przerywa wezwanie mężczyzny na front polsko-bolszewicki. Jan wie, że jego oraz jego ukochaną czekają ostatnie spokojne chwile spędzone razem.
Reżyser Jerzy Hoffman powiedział o emocjach, które towarzyszyły mu przy tworzeniu filmu i jaki w ogóle był cel przeniesienia na ekrany tego historycznego wydarzenia. - Po raz pierwszy od lat można było poruszyć ten wielki temat, temat tabu, który był zakazany przez wszystkie właściwie lata PRL. Można było powiedzieć o momencie, który uratował cała Europę - wspominał. - Chciałem aby ten film trafił do widza polskiego i zagranicznego. Dla mnie najważniejsze było to, aby przekazać atmosferę czasów i tę niezwykła sytuację - siła ducha, siła wiary była po stronie polskiej - podkreślał.
Malarstwo
Bitwa warszawska stała się też tematem obrazu Jerzego Kossaka "Cud nad Wisłą". Zwycięstwo Polaków symbolizuje na nim sztandar Polski z czerwonym krzyżem kawalerskim, który unosi się ku górze ponad polem bitwy. Z kolei klęskę bolszewików ma symbolizować czerwony sztandar, który chyli się ku upadkowi i w który polski żołnierz wbija bagnet.
Paweł Fangor, kuzyn malarza Wojciecha Fangora, który znał Jerzego Kossaka i mógł przyglądać się bliżej jego obrazom, zdradził w rozmowie historię obrazu, który przez długie lata znajdował się poza Polską. - Ten obraz został z Polski wyprowadzony jeszcze przed wojną. On znalazł się w ambasadzie polskiej w Waszyngtonie - opowiadał. - Prawdopodobnie komuniści go wywieźli z USA, zostawili go w ambasadzie polskiej w Londynie. Obrazu Kossaka się nie pozbywa, oni zdawali sobie wyśmienicie sprawę, co mają. Przez długie powojenne lata obraz był w Londynie, a do Polski wrócił pocztą dyplomatyczną na początku lat 90.
"1920/2020. Archiwum Ożywione" - murale i obiekt. NAC upamiętni Bitwę Warszawską
Literatura
Dziś o bitwie warszawskiej można już mówić i pisać. Jedną z najciekawszych pozycji na rynku literatury jest powieść Joanny Jaks "Drugi brzeg" wydana z okazji 100. rocznicy wydarzenia.
Autorka porusza tematykę bitwy z perspektywy zwykłych mieszkańców Warszawy. Poznajemy rodzinę Niemojskich, która odnaleźć się musi w trudnych czasach 1919 i 1920 roku.
Analizę treści lokalnych gazet z 1920 roku i zarysowane najważniejsze problemy, z którymi mierzono się latem 1920 odnajdziemy w publikacji Joanny Rolińskiej "Lato 1920". To opowieść o tym, czym żyła Warszawa podczas pamiętnych miesięcy.
Komiks
Czwórkowy reporter przypomina też o publikacji komiksowej dotyczącej bitwy warszawskiej. To Papcio Chmiel swych słynnych bohaterów, Tytusa, Romka i Atomka, wysłał na pole bitwy. Ten komiks to 32 plansze, w których przyjaciele uczestniczą w cudzie nad Wisłą.
Serwis specjalny Polskiego Radia: Bitwa Warszawska 1920 >>>
***
Tytuł audycji: Stacja Kultura
Prowadzi: Kasia Dydo
Materiał: Szymon Jaworski
Data emisji: 25.08.2020
Godzina emisji: 11.37
pj
