Polonizacja po polsku

Ostatnia aktualizacja: 19.03.2012 13:01
Językoznawca Agata Hącia radzi...jak wymawiać zapożyczane słowa.
Audio
Agata Hącia w studiu Czwórki
Agata Hącia w studiu CzwórkiFoto: fot. Wojciech Kusiński

Naturalnym zjawiskiem językowym jest spolszczanie (inaczej: polonizacja) wyrazów zapożyczonych. Spolszczając wyraz, pokazujemy, że go zaakceptowaliśmy i że chcemy go włączyć do systemu polszczyzny. Dlatego piszemy:

czekolada - a nie: chocholata
lider - a nie: leader
jacht - a nie: yacht
afera - a nie: Affäre
stabilizacja - a nie: stabilisation

Spolszczanie elementów obcych dotyczy również nazw własnych, czyli m.in. imion, nazwisk, nazw miast i państw. Szczególnie silna była ta tendencja dawniej, por.:
 
Jan Jakub Russo (< Jean Jacques Rousseau), Jerzy Waszyngton (< George Washington), Honoriusz Balzak (< Honoré de Balzac), Molier (<Molière), Wolter (< Voltaire), Szopen (< Chopin), Szekspir (< Shakespeare); Londyn (<London), Rzym (< łac. Roma), Paryż (<Paris), Wenecja (< wen. Venezsia/Venexia, wł. Venezia, łac. Venetia).

Dlatego też - na mocy zwyczaju - nazwę jednego  placów wymawia się: plac Wilsona [wilsona].

Możemy zobaczyć, że inaczej wymawiamy nazwy tak samo brzmiące, ale odnoszące się do innych osób, czyli np. takie same nazwiska:

Jerzy Waszyngton - zwyczajowo spolszczona, ale: George Bush, nie: Jerzy Busz
plac Wilsona [wilsona] (chodzi o prezydenta USA, Thomasa Woodrowa Wilsona) - ale: oświadczenie premiera Wilsona [łilsona] - chodzi o premiera Wielkiej Brytanii, Jamesa Harolda.

Czytaj także

Dlaczego dorośli seplenią, mówiąc do dzieci?

Ostatnia aktualizacja: 30.05.2011 10:00
"Amci amci" zamiast "jedzenie", "monio" zamiast "smoczek" albo "tejaz zlobimy pa pa" zamiast "pożegnamy się". Dorośli często, zamiast uczyć dzieci swojego języka, zaczynają mówić ich słowami.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Walczymy z analfabetyzmem

Ostatnia aktualizacja: 05.09.2011 12:45
- Osoba, która cierpi na dysleksję często jest nierozumiana, wyśmiewana, poniżana… - wylicza Agata Hącia, językoznawca. Z okazji Dnia Walki z Analfabetyzmem w audycji "W cztery oczy" rozmawialiśmy o dysleksji.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Widzę Kościuszkę, a nie - "Kościuszka"

Ostatnia aktualizacja: 01.02.2012 13:31
Kilka porad, jak odmieniać nazwiska polskie i obce, oraz odpowiedzi na pytania naszych słuchaczy
rozwiń zwiń