Rdza, to efekt korozji występujący na żelazie. - Wszystkie metale ulegają korozji, czyli niszczeniu pod wpływem działania środowiska. Gdy zniszczeniu ulega żelazo, stal, żeliwo, to, na ich powierzchni pojawia się właśnie rdza - mówi dr inż. Agnieszka Brojanowska z Wydziału Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej. - Korozję również można zaobserwować na miedzi. Gdy popatrzymy na dachy niektórych kościołów, zobaczymy, że są zielone, bo pokryte są patyną. Jest to właśnie efekt korozji blachy miedzianej.
05:24 Czwórka/Stacja Nauka - rdza 10.11.2021.mp3 Maciek Wójcik odpowiada na pytania naszych słuchaczy (Stacja Nauka/Czwórka)
Rdza, rdzy nie równa, jednak jak powstaje? Jak mówi specjalistka materiały metaliczne bardzo chętnie wchodzą w związki z tlenem i jonami. - To, co powstaje na ich powierzchni jest mieszaniną różnego rodzaju tlenków i wodorotlenków żelaza, która mówiąc kolokwialnie, zjada nasz materiał - tłumaczy ekspertka. - To bardzo ładnie widać na przykładzie artefaktów archeologicznych. Oglądając broszkę z żelaza, która ma 600 lat, zobaczymy, że jest ona na wskroś utleniona i nie ma już czystego żelaza w środku. To, co zostało, to są tylko tlenki żelaza lub wodorotlenki żelaza.
Dlaczego koń ma podkowy?
Zobacz także:
Niestety z przedmiotów mocno skorodowanych rdzy nie da się skutecznie usunąć. Procesu nie można odwrócić, ale można mu zapobiegać. - Tytan, aluminium i chrom, to są trzy materiały, które mają dużą aktywność i bardzo chętnie wchodzą w związek z tlenem z powietrza - wyjaśnia dr inż. Agnieszka Brojanowska. - Na przykład bardzo szybko chrom z tlenem, tworzy tlenek chromu. Jest on bardzo cienki, zwarty, nieprzepuszczalny i oddziela chrom od środowiska. W związku z tym chrom przestaje korodować. Więc materiał, który jest bardzo aktywny, może pokryć się powłoką tlenkową, szczelną i już dalej nie koroduje.
Zobacz także:
Podobny efekt można uzyskać dla przedmiotów stalowych, w tym wypadku należy dodać do stali odpowiednią ilość chromu. W wyniku czego, żelazo zamiast korodować i pokrywać się związkami żelaza, pokrywa się tlenkiem chromu. - Tworzy się wtedy cienka, nieporowata, dobrze związana z podłożem i szczelna warstwa. Tak zabezpieczane są np. garnki ze stali nierdzewnej - opowiada rozmówczyni Maćka Wójcika. - Jednak i na nich można znaleźć czasami ślady korozji. Są to wżery pochodzące nie ze środowiska, ale od soli, którą dodajemy do gotowania. Dlatego jeśli chcemy tego uniknąć, nie sólmy przyrządzanych w nich potraw. Sól bowiem niszczy warstwę tlenkową, która zapobiega dalszej korozji - dodaje.
***
Tytuł audycji: Stacja Nauka
Prowadzi: Oliwia Krettek
Materiał przygotował: Maciej Wójcik
Data emisji: 10.11.2021
Godzina emisji: 12.47
aw
