Zbliża się 154 rocznica urodzin Marii Skłodowskiej-Curie, w 2021 mija również 110 rocznica przyznania jej Nagrody Nobla za odkrycie polonu i radu. Nie przez przypadek więc Europejskie Stowarzyszenie Radonu wybrało 7 listopada, żeby przypomnieć o istnieniu tego pierwiastka.
03:44 Czwórka/Stacja Nauka - radon - Maria Skłodowska 02.11.2021.mp3 Zuzanna Podgórska z Rzeczników Nauki opowiada o radonie (Stacja Nauka/Czwórka)
- Radon to naturalnie występujący gaz szlachetny. Według światowej organizacji zdrowia jest głównym, po paleniu, czynnikiem odpowiedzialnym za powstawanie raka płuc na świecie - tłumaczy Zuzanna Podgórska z Zakładu Fizyki Jądrowej Politechniki Warszawskiej. - Radon jest gazem bezbarwnym, nie ma smaku ani zapachu. Kiedy się rozpada, powstaje promieniowanie jonizujące oraz kolejne izotopy radioaktywnych pierwiastków, takich jak ołów, polon czy bizmut. Co jednak jest bardzo ważne, to fakt, że powstające z niego pierwiastki nie są gazami, ale metalami. Więc gdy pojawią się wewnątrz układu oddechowego człowieka, osadzają się i tam napromieniowują organizm.
Jak mówi ekspertka, radon na świeżym powietrzu jest właściwie dla nas niegroźny. Jedna, kiedy wydostaje się z podziemi, gdzie powstaje, może trafiać do wnętrza budynków przez najmniejsze szczeliny w fundamentach i tam się kumulować. Dlatego ustanowiony sześć lat temu Europejski Dzień Radonu ma na celu zwiększenie świadomości na temat występowania tego pierwiastka i jego szkodliwości.
Radon - gaz szlachetny, ale podstępny
Czytaj także:
Co jednak łączy naszą noblistkę z tym gazem? Radon i rad łączy ze sobą nie tylko podobnie brzmiąca nazwa. - To właśnie z radu obecnego w ziemi powstaje gazowy radioaktywny radon. Jako gaz radon przedostaje się do atmosfery. Jest źródłem około 40 proc. dawki promieniowania, jaką otrzymuje każdego roku statystyczny Polak ze źródeł naturalnych - tłumaczy specjalistka. - Pierwiastek ten, choć został odkryty dopiero w 1900 roku, badany był już znacznie wcześniej. Niewiele osób wie, że radon był również przedmiotem badań Marii Skłodowskiej-Curie, z tą jednak różnicą, że uczona nie uznawała go wtedy za radioaktywny pierwiastek, tylko za emanację radu. Pod taką też nazwą funkcjonował przez wiele kolejnych lat. W badaniach noblistki zaś opisany został proces aktywowania przedmiotów i powietrza w obecności radu.
Źr. Youtube/ How dangerous is radon to your health?
Jak się okazuje, radon nie jest zagrożeniem na świeżym powietrzu, ten pierwiastek kumuluje się w zamkniętych pomieszczeniach. Dlatego ważne jest, aby pamiętać o częstym wietrzeniu domów, mieszkań czy naszych miejsc pracy.
***
Tytuł audycji: Stacja Nauka
Prowadzi: Oliwia Krettek
Data emisji: 02.11.2021
Godzina emisji: 12.22
aw
