Co rosa ma wspólnego ze słodką herbatą?

Ostatnia aktualizacja: 18.08.2021 16:15
Upalne, bezdeszczowe lato nie oznacza, że o poranku przejdziemy po trawie suchą stopą. Wtedy najczęściej napotkamy rosę, która powstaje z pary wodnej zawartej w powietrzu. 
Rosa na dmuchawcu, zdjęcie ilustracyjne
Rosa na dmuchawcu, zdjęcie ilustracyjneFoto: pixabay

sinice1200.jpg
Sinice - zmora wakacji i nadzieja naukowców

Rosa to osad atmosferyczny, a dokładniej: para wodna, która zawarta jest w powietrzu i osadza się na różnych ciałach, głównie na roślinach, ale pojawia się też na kamieniach i skałach. Może również pojawić się w innych miejscach i o innej porze dnia.

Posłuchaj
04:09 czwórka stacja nauka 18.08.2021.mp3 Skąd się bierze rosa i czy występuje tylko o poranku? (Czwórka/Stacja nauka)

Mechanizm jej powstawania najłatwiej przedstawić przez analogię do słodkiej, gorącej i zimnej herbaty. 

- Wyobraźmy sobie herbatę, którą chcemy osłodzić - proponuje dr Urszula Koss ze Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki. - Gdy mamy 100 ml gorącej herbaty (temperatura 100 stopni C), to rozpuścimy w niej 500 gramów cukru, według danych z wykresów rozpuszczalności, czyli 100 łyżeczek. Gdy ten roztwór zaczniemy ochładzać, do 20 stopni C, to cukier zacznie się wytrącać. W herbacie o temperaturze 20 stopni rozpuści się jedynie 40 łyżeczek cukru. Podobnie jest z parą wodną w powietrzu - wyjaśnia. - Jeśli schłodzimy powietrze, część pary wodnej może się wytrącić, dodatkowo para wodna przejdzie w ciecz, czyli mamy proces skraplania - dodaje. 

Latem, w nocy, dochodzi do schłodzenia powietrza, dlatego rano trawa jest wilgotna, bo osadza się na niej skroplona para wodna. Rosa, podobnie jak mgła, powstaje w wyniku kondensacji, skraplania pary wodnej w temperaturze niższej od punktu rosy. - Punkt rosy to temperatura, w której para wodna zawarta w powietrzu osiąga, na skutek schładzania, stan nasycenia - tłumaczy ekspertka. - Poniżej tej temperatury staje się przesycona. Dlatego że jest przesycona, skrapla się lub resublimuje. Rosa zniknie, czyli odparuje, gdy temperatura stanie się wyższa - dodaje. 


Czytaj także:

Okazuje się, że rosa występuje też w innych porach dnia. - Jest rosa radiacyjna. Powstaje ona na różnych przedmiotach w wyniku wypromieniowania ciepła przez dane ciało - tłumaczy rozmówczyni Weroniki Puszkar. - Ta rosa może występować wieczorem i rano, jest ona zapowiedzią dobrej pogody - dodaje.

Zdarza się, że krople wody widzimy na naszych roślinach domowych. To nie jest rosa. Widząc ciecz na roślinie, możemy mieć do czynienia z gutacją lub wypłaczem rośliny. - Oba te zjawiska wywoływane są przez parcie korzeniowe - tłumaczy dr Ula Koss. - Gutacja pojawia się, gdy roślina ma bardzo duży dostęp do wody, wypłacz występuje przy nacięciu łodygi rośliny. 

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

ProwadziOliwia Krettek

Materiał przygotowała: Weronika Puszkar

Data emisji: 18.08.2021

Godzina emisji: 12.21

pj

Czytaj także

Wertykalne farmy dla lepszego jutra?

Ostatnia aktualizacja: 03.06.2021 13:50
Na całym świecie maleje liczba wolnych kilometrów kwadratowych, które można jeszcze wykorzystać pod uprawy. Aby sprostać wyzwaniu zwiększenia produkcji rolnej naukowcy pracują nad alternatywnymi rozwiązaniami, w tym nad rozwojem wertykalnych farm.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Złota rybka zagrożeniem? Gigantyczne okazy znaleziono w jeziorach USA

Ostatnia aktualizacja: 28.07.2021 11:30
Wypuszczone z domowych akwariów na wolność złote rybki urosły i zagrażają ekosystemowi. Władze Minnesoty w USA zaapelowały do mieszkańców stanu, żeby przestali wypuszczać rybki akwariowe do jezior i rzek. Uwolnione okazy szybko rosną i są zagrożeniem dla rodzimych gatunków.
rozwiń zwiń