Jerozolima w Warszawie? Skąd nazwa Aleje Jerozolimskie?

Ostatnia aktualizacja: 30.12.2021 13:40
Aleje Jerozolimskie to jedna z najbardziej znanych i trzecia co do długości arteria w Warszawie. Aleje biegną od Wisły i przecinają aż pięć dzielnic stolicy, a znajdują się przy niej zarówno secesyjne kamienice, jak i nowoczesne wieżowce. Skąd jednak jej nazwa?
Aleje Jerozolimskie w Warszawie - ich nazwa wiąże się ze stolicą Izraela
Aleje Jerozolimskie w Warszawie - ich nazwa wiąże się ze stolicą IzraelaFoto: shutterstock/Dawid G.

Aleje Jerozolimskie są doskonale znane warszawiakom i przyjezdnym, ich duża część bowiem związana jest ze ścisłym centrum miasta. Od nich zaczynają się demonstracje i pochody, ale była także świadkiem wielu wydarzeń historycznych. Aleje Jerozolimskie w Warszawie to również miejsce, gdzie pojawiały się nowinki techniczne. To właśnie na skrzyżowaniu Alei z ulicą Marszałkowską, w 1926 roku została zainstalowana pierwsza w Polsce sygnalizacja świetlna.

W różnych okresach historycznych nazwa arterii zmieniała się była to m.in. Droga Jerozolimska, ulica Jerozolimska, ulica Dworcowa, odcinkami także była ulicą 3 Maja, III Rzeszy, Ziem Wschodnich i Aleją Sikorskiego. Jaka jest jednak historia jej nazwy? - Aleje Jerozolimskie to bardzo długa ulica i trakt wychodzący z miasta. Swój początek ma za Mostem Poniatowskiego w okolicach Muzeum Narodowego, a kończy się na granicy Warszawy - mówi Tomek Rychlewski, pasjonat historii Warszawy i urbanista - Nazwa ta wzięła się od jurydyki, która została założona w drugiej połowie XVIII wieku przez Augusta Sułkowskiego. Jurydyka ta znajdowała się dokładnie pomiędzy obecnym Placem Zawiszy, a ulicą Kaliską.

Warszawa w owym czasie należała do zaboru rosyjskiego i zarówno Żydzi, jak i Polacy byli poddanymi Rosji. Sytuacja Żydów była jednak szczególnie trudna, ponieważ w Imperium Rosyjskim, wzmagał się antysemityzm, który również dotknął ludność żydowską na ziemiach polskich. Zaborca nakazywał przeniesienie ich poza Warszawę do ograniczonej strefy osiedlenia, która obejmowała podwarszawskie miejscowości. Tak powstała jurydyka Nowa Jerozolima i od nazwy tego miejsca, wzięły swoją nazwę Aleje Jerozolimskie.

Odwiedź z nami najciekawsze miejsca na świecie >>>


W samych Alejach jest również mniej oczywiste nawiązanie do Jerozolimy, a mianowicie słynna Palma z Ronda de Gaulle'a. - Instalacja "Pozdrowienia z Alei Jerozolimskich", czyli szeroko znana Palma, została stworzona w 2002 roku przez Joannę Rajkowską - opowiada rozmówca Oliwii Krettek. - Inspiracją do jej powstania była wizyta artystki w Jerozolimie, a wstępnym zamysłem utworzenia szpaleru palm wzdłuż Alei Jerozolimskich. Realizacja pomysłu jednak ostatecznie ograniczyła się do jednej palmy stojącej na środku ronda.

Film dokumentalny - 'Pod palmą' - Wajda School and Studio

Początkowo instalacja miała zaistnieć w przestrzeni Warszawy czasowo, a jej pojawieniu się towarzyszyły liczne kontrowersje. Po wielu bojach jednak Palma została na dłużej i na stałe wpisała się w obraz tego miejsca.


Posłuchaj
04:19 Czwórka/Stacja Nauka - Aleje Jerozolimskie 30.12.2021.mp3 Aleje Jerozolimskie w Warszawie - jaka jest ich historia? (Stacja Nauka/Czwórka)

 

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Weronika Puszkar

Materiał przygotował: Oliwia Krettek

Data emisji: 30.12.2021

Godzina emisji: 12.45

aw

Czytaj także

Ot, drobiazg. Bagatela - ulica secesyjnych kamienic

Ostatnia aktualizacja: 07.05.2021 12:30
Ulica Bagatela w Warszawie dziś łączy plac Unii Lubelskiej i Aleje Ujazdowskie. Mówi się, że jej nazwa pochodzi od nazwy restauracji, ale niektórzy wywodzą ją od słów wypowiedzianych przez samego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Na Grzybowskiej nigdy grzybów nie było

Ostatnia aktualizacja: 04.11.2021 14:20
Ulica Grzybowska w Warszawie dziś kojarzy się z biurowcami, wieżowcami, nowoczesną stolicą. Jednak nie zawsze tak było. Choć nazwa ulicy i placu sugeruje wyprawy na grzybobranie, to nikt tam nigdy grzybów nie zbierał.
rozwiń zwiń