Czas transformacji ustrojowej - jak go pamiętamy?

Ostatnia aktualizacja: 09.08.2023 15:45
Olga Drenda, antropolożka, badaczka oraz dziennikarka, opisuje i zbiera artefakty czasu polskiej transformacji. Wraz z nią przenosimy się w czasy początków wolnego rynku. 
Okres transformacji to także początki polskiego kapitalizmu i rozwoju prywatnych firm. Wiele z nich miało początek na Stadionie Dziesięciolecia, zwanym Jarmarkiem Europa.
Okres transformacji to także początki polskiego kapitalizmu i rozwoju prywatnych firm. Wiele z nich miało początek na Stadionie Dziesięciolecia, zwanym Jarmarkiem Europa.Foto: shutterstock/Ireneusz Sobieszczuk
  • Olga Drenda opisuje i zbiera artefakty czasu polskiej transformacji.
  • Jest autorką książki "Duchologia polska. Rzeczy i ludzie w latach transformacji". 
  • "Ocena i wspomnienia tamtego czasu zależą od doświadczeń i perspektywy osób, które go pamiętają". 

Olga Drenda - antropolożka, badaczka i dziennikarka, autorka książki "Duchologia polska. Rzeczy i ludzie w latach transformacji". Opisuje i zbiera artefakty czasu polskiej transformacji: fotografie, kolorowe magazyny i czasopisma ezoteryczne, kalendarze, reklamy, kasety wideo, okładki książek. Widać na nich przeobrażającą się rzeczywistość; współistnienie dwóch kulturowych i estetycznych porządków. Widać także marzenia i aspiracje Polaków, którzy za wszelką cenę pragną być nowocześni i "dogonić Zachód".

Na kiedy przypadały lata transformacji ustrojowa w Polsce?

Lata transformacji ustrojowej, które przypadały na przełom lat 80. i 90. XX wieku, niektórym kojarzą się z dzieciństwem, beztroską i Donaldem - popularną gumą do żucia. Skojarzenia dorosłych zależą od ich ówczesnej sytuacji życiowej i zawodowej. Dla generacji Z to historyczny okres, o którym uczą się w szkole i na który co jakiś czas pojawia się moda, widoczna także na ulicach.

- Dla nich ten czas może być w jakiś sposób fascynujący. Byłam tym zaskoczona, bo sądziłam, że moja książka skierowana jest do pokolenia, które pamięta tamte czasy - opowiada rozmówczyni Kamila Jasieńskiego. - Nagle okazało się, że o wiele młodsi czytelnicy książką byli zaciekawieni i bardzo entuzjastycznie na nią reagowali.

Jaki był czas transformacji ustrojowej?

Jak zauważa gość audycji, okres transformacji był znaczącym wydarzeniem w historii naszego kraju. Ten fascynujący i trudny dla wielu osób okres był szary i kolorowy jednocześnie.

- Wszystko zależy od perspektywy. Jednocześnie można snuć kilka równoległych opowieści, które nie wykluczają się wzajemnie. Myślę, że to jest też bardzo ciekawy czas i nie do końca opisany - mówi gość audycji. - Istnieją pokusy do nakładania prostych klisz na ten okres, ale zawsze to budzi jakiś mój odruchowy protest. Trzeba bowiem pamiętać, że w tamtym czasie współistniały przecież takie zjawiska jak - na początku stopniowa, potem masowa - likwidacja zakładów przemysłowych. Jednocześnie było dużo oddolnej inicjatywy wśród ludzi, którzy chcieli robić coś swojego i faktycznie mieli bardzo dużo wytrwałości. To z pewnością budzi podziw.

Czasy narodzin polskiego kapitalizmu to nie tylko początki wolnego rynku, ale też raczkujący marketing i pierwsze reklamy. - W całej tej fascynacji zapamiętałam tamten okres, w codziennym doświadczeniu, jako dość ponure, styczniowe pośniegowe błoto, które utrzymywało się cały rok - opowiada Olga Drenda. - Jednocześnie pamiętam, że to był jednak kolorowy i bardzo kreatywny czas.


Posłuchaj
23:12 Czwórka/Pierwsze słyszę - czas transformacji. - lata_90- 09.08.2023.mp3 Olga Drenda o czasach transformacji ustrojowej i wczesnych latach 2000 (Pierwsze slyszę/Czwórka)

Zobacz także: 

***

Tytuł audycji: Pierwsze słyszę

Prowadzący: Kamil Jasieński

GośćOlga Drenda (etnolog, pisarka i dziennikarka, autorka książki "Duchologia polska. Rzeczy i ludzie w latach transformacji") 

Data emisji: 09.08.2023

Godzina emisji: 08.35

aw

Czytaj także

Młodzieżowe Słowo Roku 2022. Co po "śpiulkolocie", "alternatywce" i "dzbanie"?

Ostatnia aktualizacja: 12.10.2022 11:16
Rozpoczęła się siódma edycja plebiscytu PWN na Młodzieżowe Słowo Roku 2022. Można zgłaszać swoje propozycje, a potem wybierać z najlepszej dwudziestki. Jakie słowa mają szansę?
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Ojczysty - dodaj do ulubionych". Co oznacza słowo "wałówka"?

Ostatnia aktualizacja: 27.07.2023 11:00
Sprawdzamy, czym jest wałówka. Czy jedzono ją na wałach i stąd jej nazwa? Niewykluczone, chociaż jest kilka teorii na temat pochodzenia tego słowa - jedna z nich związana jest z gwarą więzienną.
rozwiń zwiń