- Słowo "zachachmęcić" pochodzi z gwary warszawskiej.
- Prawdopodobnie ma związek ze słowem "chachmęć", które oznacza gąszcz leśny i zarośla.
- Organizatorem akcji "Ojczysty - dodaj do ulubionych" jest Narodowe Centrum Kultury.
W ramach kampanii "Ojczysty - dodaj do ulubionych" w każdy wtorek i czwartek w audycji "Pierwsze słyszę" poznajemy ciekawostki językowe. Tym razem sprawdziliśmy, co oznacza "zachachmęcić".
Jak podaje strona NCK "Ciekawostki językowe / Ojczysty - dodaj do ulubionych" - jeszcze w XIX w. "zachachmęcić" coś mógł tylko Warszawiak. To słowo należało bowiem do gwary warszawskiej, a ze względu na swoje brzmienie i częstość stosowania szybko się rozprzestrzeniło i na dobre rozgościło w potocznej polszczyźnie ogólnej.
"Zachachmęcić", czyli "zapodziać coś, schowawszy nie wiadomo gdzie" lub "przywłaszczyć sobie czyjąś rzecz, korzystając z zamieszania" jest formą dokonaną czasownika "chachmęcić" , pochodzącego bezpośrednio od rzeczownika "chachmęć", czyli "gąszcz leśny, gęste zarośla", co z kolei mogło być przekształceniem dawnego, polskiego, dialektalnego określenia "chachomięć" lub "chęchy", czyli "masa splątanych gałęzi, pędów, korzeni" itp.
01:19 Czwórka/Pierwsze Słyszę - ojczysty dodaj do ulubionych - zachachmęcić 17.08.2023.mp3 "Ojczysty - dodaj do ulubionych". Co oznacza słowo "zachachmęcić? (Pierwsze słyszę/Czwórka)
___
Kampania społeczno-edukacyjna "Ojczysty - dodaj do ulubionych" ma na celu propagowanie dbałości o poprawność polszczyzny oraz kształtowanie świadomości językowej Polaków. Dziennikarze Czwórki angażują się w projekt, prezentując w formie dźwiękowej ciekawostki językowe.
Kolejnych odsłon będzie można posłuchać we wtorki i czwartki w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 7.30. O pochodzeniu wyrażeń z życia codziennego opowie Martyna Matwiejuk.
POSŁUCHAJ POPRZEDNICH ODCINKÓW <<<
Język polski należy do najtrudniejszych języków świata. Badanie pochodzenia słów i ich ewolucji to fascynująca podróż przez historię i zwyczaje. Martyna Matwiejuk w audycji "Pierwsze słyszę" o godz. 7.30 do końca roku będzie wyjaśniać, dlaczego niektóre memy powodują, że "śmiejemy się do rozpuku", sprawdzi też językowy rodowód "kundla", skąd się wziął "majsterklepka" i jaką miarą jest "łut szczęścia".
Organizatorem akcji "Ojczysty - dodaj do ulubionych" jest Narodowe Centrum Kultury. Kampania trwa nieprzerwanie od 20 lutego 2012 roku, dnia poprzedzającego Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. "Ojczysty - dodaj do ulubionych" to najpopularniejszy kanał prowadzony przez centralne instytucje kultury poświęcony poprawnej polszczyźnie.
***
Na kolejne odsłony cyklu we wtorki i czwartki, w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 7.30 zaprosi Martyna Matwiejuk.
mat. pras./kd/aw/pj
