- Mateusz Adamczyk popularyzuje wiedzę o języku. Na co dzień zajmuje się kulturą języka, socjolingwistyką i semantyką, prowadzi także szkolenia z poprawności językowej.
- W tym roku - finalista i juror plebiscytu Nieprzeciętni - otrzymał tytuł Mistrza Mowy Polskiej.
- W audycji tłumaczy czym są "słowa z recyklingu", dlaczego zapożyczenia językowe świadczą o otwartości i jaki wyraz wywołuje u niego wstręt.
Słowa z recyklingu w młodzieżowej gwarze
Polszczyzna, jak każdy język, zmienia się. Dziś słowa, które pokolenie 40-latków pamięta ze swojego dzieciństwa, wracają. - Wystarczy wspomnieć, że w ubiegłym roku do plebiscytu Młodzieżowe Słowo Roku nominowana była "twoja stara", czyli określenie, które było w obiegu na przełomie lat 80. i 90. - opowiada gość Czwórki. - Słowem z recyklingu, które cieszy się popularnością wśród młodych, jest też "dzban".
Które słowa straciły swoje znaczenie?
W języku młodzieżowym dominują jednak zapożyczenia. Według rozmówcy Marty Hoppe, asymilowanie słów z języków obcych, a zwłaszcza z angielskiego, dobrze o nas świadczy, bo jest przejawem kontaktowania się z innymi kulturami. Ale nie zawsze jest to potrzebne. - Istnieje też grupa wyrazów, które są nadużywane: mega, super, fajnie, masakra. Korzystamy z nich w tylu różnych kontekstach, że one właściwie nie mają juz odrębnego znaczenia, tylko mówią o intensyfikacji przeżyć - wyjaśnia Mateusz Adamczyk.
18:02 CZWÓRKA Czwórka do piatej - polski 06.11.2023.mp3 Jak zmienia się język polski? Rozmowa z polonistą Mateuszem Adamczykiem (Czwórka do piątej/Czwórka)
Wstrętna "kaweczka"
Jak mówi gość Czwórki, język polski traktujemy jako wartość samą w sobie. Chcemy go chronić i opiekować się nim. - Narzekamy na to, co nam się w języku nie podoba, ale odbieram to właśnie jako rodzaj troski - przyznaje. - W języku polskim nie lubię "pieniążków" i innych zdrobnień, chyba, że kontekst uzasadnia ich użycie. Ale słowo, które przyprawia mnie o dreszcze, to "kaweczka". Tak bardzo lubię ten napój, że jestem w stanie znieść „kawunię” i „kawusię”, ale „kaweczka” brzmi tak, jakby ktoś już czkał tym napojem.
Sprawdź też:
Mistrz Mowy Polskiej 2023
Gość audycji na co dzień zajmuje się kulturą języka, socjolingwistyką i semantyką, prowadzi szkolenia z poprawności językowej, prostej polszczyzny i kultury żywego słowa. Mateusz Adamczyk był także finalistą, a potem jurorem plebiscytu Czwórki. W tym roku otrzymał tytuł Mistrza Mowy Polskiej. - Wyróżnienie traktuję w kategorii tytułu, bo pozycji mistrza mowy chyba nikt nie jest w stanie osiągnąć. Czuję też, że spoczywa na mnie duża odpowiedzialność. Z takim tytułem nie wypada mi popełniać błędów językowych czy powłóczyć słowami - dodaje z uśmiechem gość Czwórki.
***
Tytuł audycji: Czwórka do piątej
Prowadzi: Marta Hoppe
Gość: Mateusz Adamczyk (Mistrz Mowy Polskiej 2023, popularyzator wiedzy o języku, członek Zespołu Retoryki i Komunikacji Publicznej Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk)
Data emisji: 06.11.2023
Godzina emisji: 14.10
kul
