Zdrowe, czyste i naturalne rzeki. Dlaczego są tak ważne?

Takie kampanie i akcje społeczne, jak "Mniej plastiku", albo "Czysta rzeka" mają zwiększyć świadomość ekologiczną Polaków. Dlaczego rzeki są tak ważne dla zdrowia i życia ludzi?

Polska strona Odry.

Foto: Fotokon/ Shuttrerstock

Małże na straży czystej wody

Susze i niskie plony lub ulewy i lokalne podtopienia, potem brak wody w kranie i prądu, a także zakaz kąpieli w polskich wodach ze względu na zanieczyszczenia - mocno odczuwamy skutki zmiany klimatu, jednak wiemy, że zdrowe, naturalne rzeki mogą nas uratować przed katastrofą ekologiczną. - Rzeki nie tyko dają nam wodę do picia, ale także wodę dla rolnictwa i dla przyrody. Co więcej naturalne rzeki zapewniają, że ta woda jest oczyszczana - wyjaśnia Katarzyna Czupryniak, specjalistka ds. ochrony ekosystemów wodnych. - Najlepszy przykład to małże, które stoją na straży czystości wody w Warszawie. W brudnej wodzie zamykają się i to jest sygnał dla wodociągów, że ona nie nadaje się do picia.

Co "topimy" w rzekach?

W każdej minucie do rzek, mórz i oceanów trafia wywrotka plastiku - 25 ton. Te ilości są ogromne, zwłaszcza że potem ten plastik nie znika, ale zamienia się w mikroplastik, a my znajdujemy go w wodzie pitnej i jedzeniu. Na szczęście z roku na rok coraz lepiej rozumiemy, że ekologia jest ważna - mówił w Czwórce działacz Kamil Dobrowolski, który dba o czystość rzek w całej Polsce.  - Najsmutniejsze jest to, że nie wszyscy, którzy spędzają czas nad rzeką, pozostawiają po sobie tylko dobre wspomnienia. Papierki, plastry, szczotki do włosów, pędzle, okulary czy butelki to nie jedyne "okazy" pływające w polskich rzekach. Od starych samochodów, przez części przemysłowe, gruz, a nawet stare lodówki, aż po zużyte opony - wyliczał.  

Posłuchaj

16:24 CZWÓRKA Ratujemy swiat - rzeki 17.03.2023.mp3 Co dają nam rzeki? (Ratujemy świat/Czwórka) 

Sprawdź także:

• Operacja "Czysta rzeka" - na ratunek przyrodzie

Wisła świeci przykładem

Jak dodaje ekspertka z WWF Polska, w naszym kraju jest dużo rzek, który wymagają natychmiastowej pomocy. Ale jest też jeden chlubny przykład: to Wisła. - Być może chemia samej wody nie jest najlepsza, ale jeśli chodzi o naturalne procesy zachodzące w rzece, to środkowy odcinek rzeki jest wyjątkowy w skali Europy. To jest jedyna tak duża rzeka w tej części świata, która zachowała tak duży stopień naturalności - podkreśla Katarzyna Czupryniak.

Warszawski widok na Wisłę

Posłuchaj także:

• W polskich morzach brakuje ryb. Przyczyną są zmiany klimatyczne
• Kary za marnowanie żywności. 60 procent jedzenia ląduje w kuchennym koszu

Powrót nad "dziką rzękę"

Rzeki w naturalnej postaci, z jednej strony zaopatrują ludzi w świeżą wodę, produkty żywnościowe i inne surowce pochodzenia roślinnego - np. drewno. Ale z drugiej strony pomagają łagodzić skutki zmiany klimatu - przeciwdziałają powstawaniu susz i powodzi oraz wspierają samooczyszczanie się wody. - Był taki moment, że polskie rzeki były regulowane. Tymczasem tylko te zdrowe, naturalne i "nie pogryzione” wałami, którymi woda sunie jak autostradą, są w stanie zapobiegać powodziom. Kiedy podnosi się jej poziom, woda rozlewa się po terenach zalewowych w dolinie rzecznej, a nie na przykład po mieście - wyjaśnia rozmówczyni Oliwii Krettek. - W tej chwili na całym świecie coraz bardziej dąży się do tego, żeby rzekom przywracać ich naturalny bieg. Żeby mogły sobie swobodnie meandrować. Robi się to m.in. po to, by woda płynęła wolniej, bo wtedy jest ona bardziej bezpieczna dla ludzi.  

***

Tytuł audycji: Ratujemy świat

Prowadzi: Oliwia Krettek

Gość: Katarzyna Czupryniak (specjalistka ds. ochrony ekosystemów wodnych, WWF Polska)

Data emisji: 17.03.2023

Godz. emisji: 15.10

kul