Rok 1969 - "Pan Wołodyjowski", 25 lat PRL i pierwszy krok na księżycu

Ostatnia aktualizacja: 27.03.2022 12:40
Jak co tydzień w audycji "Spod lady" wraz z Justyną Majchrzak przenosimy się do czasów PRL. Tym razem sprawdzamy, co się wydarzyło w roku 1969.
W roku 1969 premierę miał film Pan Wołodyjowski w reżyserii Jerzego Hoffmana.
W roku 1969 premierę miał film "Pan Wołodyjowski" w reżyserii Jerzego Hoffmana.Foto: PAP/Zbigniew Matuszewski

Rok 1969 obfitował w wydarzenia polityczne, ale i kulturalne. Kończą się procesy i zapadają wyroki dla oskarżonych o udział w organizacji i protestach w Marcu’68. Tego roku szczególnie hucznie obchodzono 22 lipca. Punktem centralnym obchodów była defilada wojskowa zorganizowana z okazji 25-lecia istnienia Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Wojsko defilowało, mimo że polscy żołnierze wrócili niedawno z Czechosłowacji, gdzie weszli z wojskową interwencją. "Gomułka pohańbił polski mundur" głosiło hasło na plakatach rozwieszanych w polskich miastach.

W rzeczywistości PRL nie jest wesoło, a Polska Zjednoczona Partia Robotnicza - zjednoczona jest tylko z nazwy. - W tej nazwie najsłabszym ogniwem była "zjednoczona" - mówi prof. Jerzy Eisler. - Była to wszak partia polska. Przewinęło się przez nią blisko 5 milionów Polaków. Była robotnicza, bo robotnicy stanowili prawie do 60 procent jej członków. Natomiast z tym zjednoczeniem było najsłabiej. Cały czas tliło się podskórne życie wewnątrzpartyjne i walki pomiędzy poszczególnymi koteriami.

- Na czele partii stoi nadal Gomułka, ale w drugim szeregu jest już Edward Gierek - I sekretarz partii w województwie katowickim - mówi prowadząca audycję Justyna Majchrzak. - Mówiło się o nim "Gierkowe księstwo udzielne". Za rok Gierek przejmie władzę.

Wiatr zmian wieje nie nie tylko na szczytach władzy. W muzyce big-beat ustępuje rockowi w jego różnych odmianach. Jednym z pierwszych zespołów grających rocka progresywnego, takiego jak na Zachodzie, był zespół Klan. Z rockiem eksperymentuje też Czesław Niemen. - Jest opinia, że jestem smutasem, że melancholijny. Owszem, ale to jest moje zdziwienie. W sumie jestem raczej optymistą. Uważam, że świat jest piękny oprócz tego, że dziwny - mówił artysta w jednym z wywiadów.

Źr. Youtube/Rekonstrukcja Cyfrowa/Czesław Niemen - Dziwny jest ten świat Sopot 1967


W lutym 1969 roku Mały Rycerz wielkim krokiem wchodzi do kin. Tłumy ciągnęły na ekranizację powieści Henryka Sienkiewicza "Pan Wołodyjowski". Film był rekordowo drogi, kosztował 40 milionów złotych i rekordowo popularny. Obejrzało go 11 milionów widzów. Wraz z filmem jednocześnie powstawał serial telewizyjny pt. "Przygody pana Michała" w reżyserii Pawła Komorowskiego. Występowali w nim w większości ci sami aktorzy, co w filmie Hoffmana. Na planie pojawili się między innymi Tadeusz Łomnicki, Magdalena Zawadzka, Barbara Brylska, Daniel Olbrychski, Mieczysław Pawlikowski oraz Andrzej Łapicki w roli Ketlinga, którego u Hoffmana zagrał Jan Nowicki.

W latach 60. kwitnie kultura podwórkowa i zyskuje swojego piewcę. Staje się nim reżyser Stanisław Jędryka. W roku 1969 na ekrany wchodzi serial "Do przerwy 0:1" oparty na powieści Adama Bahdaja. Zainteresowanie reżysera tematem wynikało z jego piłkarskiej pasji, a film był debiutem. Okazało się, że Jędryka ma niezwykłą umiejętność współpracy z młodymi aktorami, co poskutkowało kolejnymi produkcjami dla młodzieży.

Źr.Youtube/Do przerwy 01 (czołówka)

To również w tym roku poznajemy pierwszego kawalera Orderu Uśmiechu. Został nim lekarz z Poznania Wiktor Dega. Od tamtej pory, co roku, to międzynarodowe odznaczenie przyznawane jest za działania przynoszące dzieciom radość. W 1969, gdy jeden Batory przypływa, drugi wypływa. Z ostatniego rejsu wraca do Gdyni liniowiec m/s "Batory", a pasażerski "Stefan Batory" wyrusza w swój pierwszy rejs transoceaniczny.

Sprawdź też:

A co na świecie? W styczniu 1969 zespół The Beatles po raz ostatni pojawił się na wspólnym niebiletowanym koncercie. Beatlesi wystąpili na dachu budynku Apple Records. Nigdy więcej John, Paul, George i Ringo nie spotkali się na jednej scenie.

Źr. youtube/ The Beatles - Get Back (Rooftop concert, 1969) HD

"Mały krok człowieka, ale wielki dla ludzkości" - ten cytat zna prawie każdy. To właśnie 20 lipca 1969 roku cały świat wstrzymał oddech - pierwszy człowiek postawił stopę na Srebrnym Globie. Amerykańscy astronauci, w ramach misji "Apollo" wylądowali na księżycu. Transmisję z tego historycznego momentu można było usłyszeć także w Polskim Radiu. Po latach dominacji Rosji w wyścigu podboju kosmosu był to spektakularny sukces Amerykanów. Za misjami Apollo szły kolejne wynalazki, które mają zastosowanie w naszym codziennym życiu.

Źr. Youtube/National Geographic/Zobacz historyczny moment lądowania na księżycu! [Armstrong - człowiek z Księżyca]


W 1969 rok to był także czas pożegnań. W wypadku samochodowym zginął aktor Bogumił Kobiela, nazywany "Bobkiem", znany z takich filmów jak "Zezowate szczęście" czy "Człowiek z M-3".


***

Tytuł audycji: Spod lady

Prowadzi: Justyna Majchrzak

Data emisji: 26.03.2022

Godzina emisji: 15.10

aw


Czytaj także

Scorupco w miłosnym trójkącie. 23 lata od premiery "Ogniem i mieczem" Hoffmana

Ostatnia aktualizacja: 12.02.2022 05:40
12 lutego 1999 roku na ekrany kin wszedł film "Ogniem i mieczem". Tym samym zakończyła się sienkiewiczowska przygoda reżysera Jerzego Hoffmana, który od 1969 roku ekranizował kolejne części "Trylogii", ale od końca. I to wcale nie jest przypadek.
rozwiń zwiń
Czytaj także

1952 rok - narodziny sekcji polskiej RWE i prezent od Stalina

Ostatnia aktualizacja: 22.08.2021 12:00
1952 rok dla Polaków był szczególny - centrum Warszawy zmieniło się w wielki plac budowy Pałacu Kultury i Nauki. Z Monachium RWE zaczyna nadawać audycję w języku polskim. W lipcu Warszawa tętni życiem, za sprawą międzynarodowego wydarzenia. 
rozwiń zwiń