Logo Polskiego Radia
Jedynka
Anna Krakówka 25.05.2011

W przerwach między polowaniami...

Chociaż przetrwanie w epoce lodowcowej nie było łatwe, człowiek rozumny z paleolitu znajdował czas nawet na malarstwo. Świadczy o tym wnętrze jaskini Chauvet.

Ponad 30 tys. lat temu w jednej z francuskich jaskiń paleolityczni myśliwi pozostawili malowidła, które wzbudzają zachwyt dzisiejszych odbiorców. Od momentu odkrycia groty w 1994 roku zaledwie kilka osób miało do niej dostęp. Niedawno ekipa filmowa niemieckiego dokumentalisty i reżysera Wernera Herzoga otrzymała wyjątkowe pozwolenie na nakręcenie tam zdjęć. Materiał, który upowszechniono, ukazuje niezwykłe wnętrze.

- Ta jaskinia jest spełnieniem marzeń archeologów i historyków sztuki - mówi prof. Zofia Sulgostowska z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN. Pojawiają się tam po raz pierwszy wszystkie zasady, które panują w sztuce paleolitu. Znajdziemy tam między innymi wizerunki żyjących w tamtych czasach zwierząt, wierne do tego stopnia, że można nawet określić płeć!

- Doskonałość rysunku zwierząt jest dla mnie porażająca - zachwyca się prof. Sulgostowska i z przymrużeniem oka zauważa, że znacznie gorzej wyglądają np. chrząszcze... Wciąż jest to jednak wspaniały poziom sztuki. Paleolityczni artyści z wyczuciem dobierali miejsce pod malowidło. Wykorzystywali naturalne załamania skał i dzięki temu przy migoczącym świetle zwierzęta wyglądają tak, jakby były w ruchu!

Jaskinia Chauvet, odkryta w 1994 r. i nazwana tak na cześć jednego z odkrywców, do dziś stanowi zagadkę. Uczeni wciąż nie potrafią zgłębić fenomenu, skąd u kromaniończyka wzięły się tak zaawansowane artystyczne umiejętności.

Jak wyjaśnia prof. Karol Szymczak z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, człowiek współczesny opuścił Afrykę ok. 150 tys. lat temu i nie przejawiał żadnych aspiracji artystycznych - aż do osiedlenia się w Europie, ok. 40 tys. lat temu. W tym czasie zaczęły się pojawiać nie tylko malowidła naskalne, lecz także rzeźby i instrumenty muzyczne. - Tego typu zachowane świadectwa dają nam obraz człowieka o bardzo bogatej kulturze wewnętrznej - podkreśla archeolog. - I nie wiadomo, skąd ona się wzięła, dlaczego tak nagle rozkwitła najpiękniejszym kwiatem, jaki sobie możemy wyobrazić.

Rozmawiała Katarzyna Kobylecka.

(AK)

Aby wysłuchać całej rozmowy, wystarczy wybrać dźwięk "Jaskinia Chauvet" w boksie "Posłuchaj" w ramce po prawej stronie.