Twórczyni nowoczesnej Hiszpanii była osobą bardzo pobożną, inteligentną, odważną i samodzielną. Te cechy ukształtowały jej sposób rządzenia państwem.
Droga do władzy
Izabela była córką króla Kastylii Jana II. Gdy miała trzy lata monarcha zmarł, a władzę w państwie przejął jej brat przyrodni Henryk IV zwany Bezsilnym. Nieudolne rządy skłóconego z możnymi króla trwały 20 lat. Po jego śmierci w 1474 roku rozpoczęła się walka o tron pomiędzy dwoma stronnictwami. Jedno wspierało córkę Henryka Joannę, drugie postawiło na ostatnie żyjące dziecko Jana II - Izabelę.
W 1479 roku to właśnie Izabela ostatecznie przejęła władzę w Kastylii. W tym samym roku została też królową Aragonii, gdzie na tronie zasiadł jej mąż Ferdynand. Para pobrała się 10 lat wcześniej bez wiedzy i zgody króla Henryka IV, co świadczyło o sile charakteru Izabeli. Małżeństwo, które zmieniło losy Półwyspu Iberyjskiego było wyjątkowo udane.
- W tym wypadku głos serca był zgodny z racją stanu – powiedział prof. Janusz Tazbir w rozmowie z Hanną Marią Gizą.
58:43 izabela katolicka_ kobiety na tronach świata___949_10_ii_tr_0-0_6db21dd9[00].mp3 Rozmowa Hanny Marii Gizy z prof. Januszem Tazbirem na temat Izabeli Katolickiej w audycji "Klub ludzi ciekawych wszystkiego" (PR 18.12.2010)
Prototyp absolutyzmu
Małżonkowie błyskawicznie rozpoczęli reformowanie połączonych unią personalną królestw. Zakończyli okres anarchii możnowładców i przeprowadzili reformę monetarną. Działania te usprawniły funkcjonowanie administracji i wzmocniły władzę królewską. Izabela, mimo głębokiej pobożności i przydomku "Katolicka" zachowała dużą niezależność od papieża. Wszystkie bulle wydawane przez głowę Kościoła musiały uzyskać aprobatę króla, który dokonywał także wyboru biskupów. Nawet przywrócona w Hiszpanii inkwizycja była podporządkowana jedynie monarsze.
- Izabela potrafiła zbudować prototyp późniejszego absolutyzmu hiszpańskiego – ocenił prof. Tazbir w audycji "Klub ludzi ciekawych wszystkiego" w 2010 roku.
Wspomniana hiszpańska inkwizycja miała dbać o czystość wiary nowo ochrzczonych Żydów i muzułmanów, w rzeczywistości jednak pełniła funkcję policji politycznej króla. Przeciwników absolutystycznych dążeń Izabeli i Ferdynanda można było łatwo uciszyć, oskarżając ich o herezję.
Izabela zdobywca
Małżonkowie nie tylko zreformowali podległe im połączone królestwa, ale także powiększyli ich obszar. Do najważniejszych dokonań na tym polu zalicza się zdobycie Grenady w 1492 roku. To wydarzenie ostateczne zakończyło trwającą od VIII wieku rekonkwistę, czyli odzyskiwanie ziem zajętych przez muzułmanów na Półwyspie Iberyjskim.
Para królewska rozciągała swoje wpływy także poza Półwysep. Gdy w kręgu zainteresowań Ferdynanda znajdował się basen Morza Śródziemnego, Izabela z zaciekawieniem spoglądała na nieznaną część świata, położoną na zachód od Europy. W 1492 roku sfinansowała wyprawę Krzysztofa Kolumba, który miał znaleźć morską drogę do Indii. Ostatecznie Genueńczyk dotarł do Ameryki, zapoczątkowując okres odkryć geograficznych i kolonizacji.
Izabela Kastylijska zmarła w 1504 roku. Przyczyniła się do zjednoczenia Hiszpanii, unowocześnienia państwa, posiadającego silną władzę królewską, zakończenia rekonkwisty i odkrycia Nowego Świata.
- Owoców tych poczynań następne pokolenia nie potrafiły wykorzystać, ale to nie jest wina Izabeli - podsumował prof. Tazbir.
th