To bardzo ważna kwestia, bo koszty utrzymania zabytkowych obiektów stale rosną - przekonują Ewę Szkurłat krakowscy muzealnicy:
Janusz Czop – główny konserwator Muzeum Narodowego w Krakowie: Zielone Muzeum to polityka muzeów europejskich; chronimy przeszłość, a jednocześnie robimy wszystko, aby nie szkodzić przyszłości. Utrzymanie muzeum to przeróżne działania, które wpływają na środowisko, czyli zużycie energii, różnych materiałów.
Łukasz Bratasz z laboratorium analiz i nie niszczących badań obiektów zabytkowych: - To urządzenie służy do rozpoznawania składu pierwiastkowego obiektów zabytkowych, dzieł sztuki, obiektów historycznych i nazywa się spektrometrem fluorescencji rentgenowskiej.
Janusz Czop: - Najważniejszymi parametrami jest wilgotność względna i temperatura. Utrzymanie odpowiedniej wilgotności w budynkach historycznych jest zadaniem trudnym i kosztownym; wymaga zużycia energii elektrycznej i dużych środków finansowych i różnych urządzeń, które musimy montować. Nowa filozofia do podejścia do tych warunków mikroklimatycznych w wyniku daje nam dużą oszczędność.
Ile kosztuje Muzeum Narodowe w Krakowie?
Janusz Czop: - To są setki tysięcy złotych w ciągu roku na jeden oddział; tam, gdzie mamy klimatyzację te koszty są wyższe, ale tam gdzie jej nie ma musimy wykorzystywać urządzenia przenośne i te koszty nie są dużo niższe.
Łukasz Bratasz: - Na świecie od wieku XIX zaczęto ogrzewać obiekty, one od kilkuset lat były w warunkach naturalnych, w okresie zimy była tam niska temperatura i te obiekty przetrwały do naszych czasów w bardzo dobrym stanie. Wydaje się uzasadniona konkluzja, że ten naturalny klimat był optymalny do przechowywania tych obiektów. Część muzeów zmienia klimat, czy kontroluje klimat nie tylko w celu poprawy warunków przechowywania, ale tez dla komfortu odwiedzających. Zmieniając zima ten mikroklimat przez ogrzewanie pomieszczeń, wpływamy na zmianę wilgotności względnej i może wpływać negatywnie na stan przechowywanych obiektów.
Jak można obniżyć koszty ogrzewania albo klimatyzacji?
Michał Łukomski z laboratorium analiz i nie niszczących badań obiektów zabytkowych: - Ustalając inne zakresy działania. Jeżeli obecnie jest dopuszczalny poziom 50% wilgotności + - 5, to wiadomo, że każde wyjście z tego zakresu powoduje włączenie systemu nawilżania lub osuszania.
Janusz Czop: - W Sali, gdzie nie panują idealne warunki, wprowadzamy gabloty, mniej lub bardziej szczelne, bo te szczelne są zwane mikroklimatycznymi, mamy wtedy mikroświat, czyli dobre warunki wokół obiektu, natomiast na sali, gdzie nie są one konieczne, płynne, następują większe wachnięcia, ale one nie mają przełożenia na ochronę obiektu. To też jedno z działań w ramach Zielonego Muzeum.
Kontrola mikroklimatu w muzeach może przynieść wymierne korzyści, bo np. amerykański Smithsonian Institut zmniejszył swoje wydatki na energię aż o piętnaście procent.