Jak wyjaśnił podczas konferencji prasowej rzecznik rządu Paweł Graś, szef rosyjskiego rządu mówił, że Katyń jest miejscem niezwykle ważnym dla Polaków i polskiej historii:
Graś dodał, że Putin zaznaczył w rozmowie z premierem, iż trzeba nadać tym uroczystościom wyjątkowy moralno - etyczny charakter.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych ma nadzieję, że zaproszenie Donalda Tuska na obchody rocznicy mordu katyńskiego i wspólne uroczystości będą kolejnym krokiem do polsko-rosyjskiego pojednania. Radosław Sikorski ocenił, że zaproszenie przez Władimira Putina Donalda Tuska na obchody rocznicy mordu katyńskiego świadczy o stopniowej poprawie stosunków polsko-rosyjskich.
Szef polskiej dyplomacji podkreślił w Programie Pierwszym Polskiego Radia, że o randze tego gestu świadczy również forma zaproszenia.
Radosław Sikorski podkreślił, że wspólne obchody rocznicy mordu katyńskiego przyczyni się do poznania przez Rosjan tej białej karty rosyjskiej historii.
Minister Spraw Zagranicznych dodał, że polskim władzom zależałoby również na geście religijnym podczas uroczystości rocznicowych. Według MSZ-u, włączenie Kościoła Katolickiego oraz Cerkwi Prawosławnej byłoby bardzo potrzebne. MSZ za wzór podaje pojednanie polsko-niemieckie i pamiętny list polskich biskupów do niemieckich z 1965-go roku.
Przełom, ale jaki?
Historyk profesor Wojciech Roszkowski uważa zaproszenie Donalda Tuska przez premiera Rosji Władymira Putina na uroczystości związane z 70. rocznicą zbrodni katyńskiej za zaskakujące i przełomowe.
Profesor Roszkowski powiedział IAR, że intencje premiera Rosji nie są dla niego oczywiste i dlatego z oceną należy poczekać do samych uroczystości.
Historyk przyznaje, że jest drugi co ważności - po przekazaniu przez Jelcyna dokumentów dotyczących Katynia - gest. Zarazem jednak naukowiec uważa, że jest to wydarzenie zaskakujące, ze względu na politykę historyczną prowadzoną do tej pory przez Rosję.
Profesor Roszkowski podkreślił, że premier Tusk powinien podjąć dialog z Putinem po warunkiem, że będzie on oparty na prawdzie. Tego - zaznacza historyk - powinniśmy też oczekiwać po kwietniowych uroczystościach.
Profesor Roszkowski zwraca uwagę, że zaproszenie Putina to próba otwarcia i ten gest może wykraczać poza stosunki rosyjsko - polskie.
Profesor Roszkowski nie wyklucza, że zaproszenie Putina może mieć też kontekst gospodarczy.
Od początku kwietnia 1940 roku funkcjonariusze NKWD z rozkazu Stalina zgładzili około 22 tysięcy polskich jeńców, którzy dostali się do sowieckiej niewoli po agresji armii czerwonej na Polskę we wrześniu 1939 roku. Przez lata zbrodnia katyńska była zakłamywana przez komunistyczne władze dopiero w 1990 roku władze Związku Radzieckiego przyznały, że to NKWD zamordowało Polaków. Mimo to rosyjska prokuratura umorzyła śledztwo w sprawie mordu, nikogo nie stawiając przed sadem i nie uznając, że była to zbrodnia ludobójstwa.
Andrzej Melak z Komitetu Katyńskiego ocenia, że zaproszenie Donalda Tuska na obchody rocznicy mordu katyńskiego to dobry krok. Władimir Putin w telefonicznej rozmowie zaprosił polskiego premiera do wspólnego uczczenia pamięci ofiar Katynia. Wszystko zależy jednak od tego, jaki to spowoduje przełom - mówi Andrzej Melak:
W tym roku mija 70. rocznica mordu katyńskiego. Uroczystości odbędą się w pierwszej połowie kwietnia.
Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)