Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PolskieRadio24.pl
Bartłomiej Makowski 28.11.2022

Co jedli starożytni kibice? Odpowiedź znaleziono w Koloseum

Widzowie walk gladiatorów jedli w czasie widowisk pieczone mięso, placki przypominające pizze, orzechy, warzywa i owoce - ustalili naukowcy na podstawie badań przeprowadzanych przy okazji prac hydraulicznych w 70-metrowym kanale słynnego rzymskiego amfiteatru.

Uczestnicząca w pracach archeolog Federica Rinaldi poinformowała, że w kanale znaleziono pokaźną ilość nasion oraz ślady fig, winogron, melonów, oliwek, śliwek, brzoskwiń, wiśni, jeżyn.

Kości i monety

Odkryte zostały też kości zwierząt walczących na arenie: niedźwiedzi, lwów, gepardów oraz psów. Przez setki lat zapomniane kanały amfiteatru pozostawały nietknięte i nie płynęła w nich woda. Dlatego można było dotrzeć obecnie do tych pozostałości, zwłaszcza z okresu około VI wieku.

Znaleziono tam na dnie także ponad 50 rzymskich monet. Jedna z nich z wizerunkiem cesarza Marka Aureliusza wybita została według ekspertów z okazji dziesiątej rocznicy jego panowania, czyli około 171 roku naszej ery. Jak stwierdzili obrazowo archeolodzy, dzięki odrobinie fantazji można sobie wyobrazić, że rzucona pozłacana moneta spłynęła do kanału razem z krwią gladiatorów i zwierząt.

Znaleziska te pozwalają jeszcze lepiej poznać zwyczaje osób, które przychodziły na widowiska w Koloseum - odnotowała dyrektor parku archeologicznego Alfonsina Russo.

Czytaj także:

Zagadka naumachii niewyjaśniona 

Niewyjaśniona pozostaje wciąż zagadka naumachii, czyli widowisk przedstawiających bitwy morskie, o których wspomina się w niektórych źródłach, opisujących sto dni igrzysk, zorganizowanych przez cesarza Tytusa z okazji otwarcia Koloseum w 80 roku. Nie wiadomo jeszcze, czy rzeczywiście odbyły się one na wypełnionej wodą arenie amfiteatru.

"Za wcześnie, by to stwierdzić" wskazała Federica Rinaldi, przedstawiając pierwsze rezultaty prac, prowadzonych w podziemiach amfiteatru również przez speleologów, a także specjalistów w dziedzinie archeobotaniki i archeozoologii.

Zaznacza się przy okazji, że trzeba tam rozwiązać też bieżący problem praktyczny, związany z zalewaniem podziemi zabytku w czasie coraz częstszych gwałtownych ulew, nazywanych "bombami wodnymi". Być może wykorzystane zostaną w tym celu starożytne kanały amfiteatru, gdy przywróci się ich funkcjonowanie.

Chleba i igrzysk

Koloseum, którego właściwa nazwa to amfiteatr Flawiuszów (od cesarskiej dynastii, która wzniosła budynek), zbudowano w latach 70-80 n.e.. Swoją nazwę zawdzięcza ustawionemu nieopodal trzydziestometrowemu posągowi (łac. kolossos) cesarza Nerona, później przerobionemu na posąg bóstwa solarnego Sol. 

Rzymskie igrzyska organizowano początkowo przy okazji świąt religijnych. Z czasem zaczęły one uświetniać również święta państwowe (np. dni wyboru nowego konsula), by w epoce późnej Republiki i cesarstwa przeistoczyć się w narzędzie manipulowania nastrojami społecznymi. Lud rzymski oczekiwał "chleba i igrzysk" - przy okazji rozgrywek władze prowadziły często rozdawnictwo ziarna. 

PAP/bm