Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Polskie Radio
migrator migrator 03.11.2008

Dowód na Dawida?

Archeolodzy ogłosili odkrycie najstarszej hebrajskiej inskrypcji.

Archeolodzy z Izraela ogłosili odkrycie najstarszej hebrajskiej inskrypcji.

Pięć linijek starożytnego tekstu może okazać się najstarszym przykładem hebrajskiej inskrypcji – donosi BBC. Co więcej, zapis sprzed 3000 lat może stanowić dowód na realne istnienie króla Dawida.

Odłamek ceramiki, na którym znajduje się tekst, został odnaleziony podczas wykopalisk w Khirbet Qeiyafa, prowadzonych z udziałem nastoletnich wolontariuszy. Stanowisko znajduje się około 20 km na południowy-zachód od Jerozolimy. Eksperci, którzy zapoznali się z artefaktem, twierdzą, że skorupa została zapisana około 3000 lat temu, a zatem 1000 lat wcześniej niż słynne zwoje znad Morza Martwego. Zastrzegają jednak, że napis musi zostać poddany dalszym badaniom.

W dalszym ciągu nie rozumiemy w pełni znaczenia inskrypcji. Z analiz przeprowadzonych w lipcu wynika, że pojawiają się w niej słowa „sędzia”, „niewolnik” i „król”. Całość została zapisana w alfabecie proto-kananejskim, poprzedniku znanego nam do dzisiaj pisma hebrajskiego. Język uznano za hebrajski, prowadzący badania Yosef Garfinkel zidentyfikował bowiem trzyliterowe słowo “robić”, którego używano tylko w hebrajskim. – Właśnie to skłania nas do konkluzji, że inskrypcja jest hebrajska i, co więcej, najstarsza z dotychczas znalezionych.

Inni izraelscy uczeni wskazują jednak, że Izraelici nie byli jedynym ludem, który używał pisma proto-kananejskiego, i dlatego odrzucają jednoznaczne przypisanie tekstu językowi hebrajskiemu. Mógł on powstać w jakimś pokrewnym języku, argumentują. Tak czy inaczej, inskrypcja jest sensacją, ponieważ nie znamy równie starego napisu w alfabecie proto-kananejskim. – To bardzo ważny napis - mówi Amihai Mazar, archeolog z Uniwersytetu Hebrajskiego. – Chronologia różnicowania się pism i języków w tym okresie nie jest jeszcze dla nas zupełnie jasna – wyjaśnia.

Nieprzypadkowe jest miejsce, na którym dokonano znaleziska. Według Biblii w okolicy Khirbet Qeiyafa rozegrała się bitwa, w której Dawid pokonał Goliata. Yosef Garfinkel uważa, że inskrypcja może powiedzieć nam coś więcej o rządach króla Dawida.

(ew)