Polska w roku 1991

4 stycznia 1991 roku Jan Krzysztof Bielecki premierem. Zapowiedział przyspieszenie reform. W lutym Polska, Republika Węgierska i Czesko-Słowacka Republika Federacyjna zawiązały Grupę Wyszehradzką. Marian Krzaklewskim nowym przewodniczącym NSZZ "Solidarność". Marcowa wizyta prezydenta Lecha Wałęsy w USA  przyniosła umorzenie 70 proc. polskiego długu. Protesty i manifestacje rolników przeciwko polityce rolnej rządu. Niebawem także "Solidarności".  

Od kwietnia Polacy mogli bez wiz wyjeżdżać do Niemiec, Francji, Włoch i krajów Beneluksu. Klub Paryski, skupiający państwowych wierzycieli naszego kraju, zredukował dług Polski o 50 proc. Majowe zjednoczenie pod szyldem Unii Demokratycznej Ruchu Obywatelskiego - Akcji Demokratycznej oraz Forum Prawicy Demokratycznej. Wałęsa w Izraelu z misją poprawienia stosunków polsko-żydowskich. 

1 czerwca rozpoczęła się, pierwsza po upadku komunizmu, IV pielgrzymka Jana Pawła II do ojczyzny, której towarzyszyły słowa: "Bogu dziękujcie, ducha nie gaście". W Bonn został podpisany traktat polsko-niemiecki i o dobrym sąsiedztwie i współpracy. Rozwiązano Radę Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, a 1 lipca Układ Warszawski. W tym samym dniu prezydent podpisał nową ordynację wyborczą, która za kilka miesięcy przyczyniła się do nadmiernego rozbicia parlamentu.

2 lipca premier Jan Krzysztof  Bielecki otworzył Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie. Sejm przyjął ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych. Lipcowa konsolidacja środowisk lewicowych, w większości rodem z PRL - powstał Sojusz  Lewicy Demokratycznej. Ryszard Bugaj i Karol Modzelewski założyli lewicowe  Stowarzyszenie "Solidarność Pracy".

Ujawnienie nadużyć w skupowaniu polskiego długu za granicą w Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego, tzw. afery FOZZ, ze względu na wielką skalę operacji finansowych, zwanej  "matką wszystkich afer". W sierpniu w Konstantynowie koło Gąbina zawalił się maszt radiowy, najwyższa taka konstrukcja na świecie. Program 1 nie był odbierany w całej Europie. A w Częstochowie ponownie z udziałem papieża szóste Światowe Dni Młodzieży.

Polska wyraziła ostrożną deklarację o gotowości uznania niepodległości: Litwy, Łotwy i Estonii. W Piatichatkach i Miednoje, z udziałem polskich ekspertów, ekshumacje grobów jeńców Starobielska i Ostaszkowa, zamordowanych przez NKWD wiosną 1940. Ujawnienie afery Art-B opartej na tzw. oscylatorze wykorzystującym lukę w polskim systemie bankowym: opóźnienie w księgowaniu operacji czekami i pobieranie podwójnego oprocentowania przy przepływie między bankami.

W październiku przywódcy Polski, Węgier i Czesko-Słowackiej Republiki rozpoczęli starania o zbliżenie do NATO. W Moskwie parafowano umowę o wycofaniu wojsk radzieckich z Polski. W końcu miesiąca odbyły się pierwsze wolne i demokratyczne wybory parlamentarne. Przy frekwencji nieco ponad 43 proc. zagłosowano na przeszło sto ugrupowań. W Sejmie mandaty zdobyło 29 z nich, w Senacie 21. Sukces formacji lewicowych i katolicko-narodowych. Porażka NSZZ "Solidarność". 

Marszałkiem izby niższej Wiesław Chrzanowski z ZCH, izby wyższej August Chełkowski z NSZZ "Solidarność". Długotrwałe negocjacje w sprawie nowego rządu po  ogłoszeniu przez prezydenta czterech wariantów powołania gabinetu. 23 grudnia ostatecznie Jan Olszewski premierem rządu o orientacji prawicowej z programem przyspieszenia  przemian politycznych.

Jesienią Polska została przyjęta do Rady Europy. Jako pierwsza uznała niepodległość Ukrainy. W końcu roku doszło do umowy o stowarzyszeniu naszego kraju ze Wspólnotami Europejskimi.

***

Tytuł audycji: Historia żywa

Prowadzi: Dorota Truszczak

Gość: prof. Andrzej Nowak 

Data emisji: 22.06.2020 r. 

Godzina emisji: 21.08

kk/ans