Na licencji Moskwy. Komuniści rządzący Polską Ludową
PZPR, jak podkreślają badacze epoki, de facto była strukturą organizacyjną, zarządzającą państwem we wszystkich dziedzinach życia, sprawowała władzę absolutną.
Posłuchaj
21:17 Przystanek 18-11-2020.mp3 PZPR - partia władzy (Przystanek historia/Jedynka)
Zdaniem prof. Jerzego Eislera najbardziej widocznym przejawem podległości PZPR wobec Związku Radzieckiego było redagowanie, a następnie przyjęcie konstytucji PRL z 1952 roku. - Kiedy ko0nstytucja powstawała na przełomie 1951 i 1952 roku to rosyjska jej wersja została przesłana do Moskwy i tam Józef Stalin osobiście naniósł około 50 poprawek, które później Bolesław Bierut własnoręcznie przenosił z rosyjskiej wersji na polską - mówi historyk. Jednocześnie zauważa, że szkoda, iż ta wiedza nie przebija się do ogólnej świadomości. Choć te informacje pojawiły się dopiero wraz ze zmianą ustroju w 1989 roku. Wcześniej polskie społeczeństwo nie wiedział nic o takim procederze. Obie wersje konstytucji są przechowywane w Archiwum Akt Nowych.
Gość Programu 1 Polskiego Radia wyjaśnia, dlaczego uważany przez wielu mu współczesnych Edward Gierek zdecydował w 1976 roku, aby do konstytucji wprowadzić zapis o kierowniczej roli PZPR oraz o przyjaźnie ze Związkiem Radzieckim. - To jest jedna z zagadek. To jest tak, jak ktoś chce być świętszy od papieża - mówi historyk. Zauważa, że ekipa Gierka była najbardziej liberalna na przestrzeni 45 lat. Z rządami Bieruta nawet nie można jej porównywać, tak jak z siermiężnym socjalizmem Władysława Gomułki. - Być może trzeba było Sowietom zapłacić za to, że można było te Polskę trochę pokolorować, zrobić trochę weselszą, taka bardziej do życia, bardziej dla ludzi - zastanawia się historyk.n Przypomina, że ten etap PRL zakończył się katastrofą gospodarczą. - Jeżeli stanowiska dyrektorów zjednoczeń, dużych zakładów pracy powierzano niejednokrotnie ludziom niekompetentnym, ludziom bez odpowiedniego wykształcenia, to mamy do czynienia z prymatem ideologii nad gospodarką - zwraca uwagę profesor.
Posłuchaj całej audycji, w której również:
Setna rocznica zaślubin Polski z Bałtykiem
Armia Ochotnicza - fenomen wojny Polaków z bolszewikami w 1920 roku.
W maju 1920 roku rozpoczęła się ofensywa Armii Czerwonej w kierunku Warszawy. Sytuacja Polski była nie do pozazdroszczenia. 8 lipca 1920roku minister spraw wojskowych, gen. Kazimierz Sosnkowski wydał rozkaz o utworzeniu z dniem 7 lipca Generalnego Inspektoratu Armii Ochotniczej i mianowaniu gen. broni Józefa Hallera Generalnym Inspektorem Armii Ochotniczej. Zgłosiło się ponad 105 tysięcy ochotników. Kim byli, jaką rolę spełniła ta cywilna armia, nieostrzelana, bez profesjonalnego uzbrojenia, mająca w swych szeregach także uczniów, armia działająca na terenie całej Polski? O tym dr Rafał Sierchuła z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Poznaniu.
Polecamy książkę: Gergely Pongratz "Zaułek Corvina 1956".
Zaułek Covina to najbardziej znany zbrojny oddział powstańców walczący przeciwko wojskom sowieckim podczas rewolucji na Węgrzech w 1956 roku. Dołączył do niego Gergely Pongratz, jeden z bojowników o suwerenność Węgier. Książa to jego osobiste wspomnienia. Autor po wybuchu rewolucji 23 października wraz z pięcioma braćmi przyłączył się do Zaułka Corvina, gdzie wybrano go na głównego dowódcę. Po stłumieniu rewolucji opuścił kraj, mieszkał w Hiszpanii i Stanach Zjednoczonych. W 1991 roku na stałe powrócił na Węgry. Jego wspomnienia ukazały się w Chicago w 1982 roku, a na Węgrzech po raz pierwszy siedem lat później. O tym epizodzie były ambasador Węgier w Polsce Akos Engelmayer.
Ponadto odsyłamy do nowego, internetowego programu #Przystanek Książka, w którym znajdą Państwo rozmowy z autorami wydawnictwa IPN, recenzje i zapowiedzi publikacji. Premierowe odcinki w każdą środę o godzinie 18.00 na FB, IPNtv i Portalu przystanekhistoria.pl.
Było, będzie
- Czyli polecamy artykuły na Portalu przystanekhistoria.pl w recenzji Jarosława Tęsiorowskiego oraz prezentujemy wybrane wydarzenia organizowane przez Instytut Pamięci Narodowej
- IPN wypożyczy Raport Stroopa Muzeum Getta Warszawskiego. IPN podpisał umowę określającą zasady przekazania oryginału Raportu Jurgena Stroopa w depozyt wystawy stałej budowanego Muzeum Getta Warszawskiego;
- Węgierski mąż stanu na kartce pocztowej. 10 listopada 2020 r. Poczta Polska wprowadza do obiegu wyjątkową kartkę pocztową upamiętniającą wybitnego węgierskiego polityka, który odegrał ważną rolę w budowaniu najnowszych stosunków polsko-węgierskich - Pála Telekiego.
- Międzynarodowy konkurs "Epizody z najnowszej historii Polski w komiksie" pod honorowym patronatem Ministra Edukacji Narodowej.
Czytaj także:
Audycja powstała przy współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej i portalem IPN PrzystanekHistoria.pl.
***
Tytuł audycji: Przystanek Historia
Prowadziła: Dorota Truszczak
Goście: prof. Jerzy Eisler (dyrektor Oddziału IPN w Warszawie), dr Rafał Sierchuła (Oddziałowe Biuroa Badań Historycznych IPN w Poznaniu)
Data emisji: 18.11.2020
Godzina emisji: 19.08
ag