Nowy cykl: "Poczet – odnowa: od Leszka do Leszka"
Władysław IV Waza od dzieciństwa był angażowany w sprawy państwowe. Jako 15-latek - w 1610 roku - został wybrany przez bojarów rosyjskich na tron moskiewski. Formalnie carem Rosji był trzy lata. Uczestniczył także w wojnie przeciwko Turkom. Zdobył wszechstronne wykształcenie, odwiedził wiele krajów Europy.
41:54 historia 22-03-2021.mp3 Władysław IV Waza (Historia żywa/Jedynka)
Tuż po wstąpieniu na tron krakowski musiał odeprzeć ataki: moskiewski - Rosja chciała odzyskać Smoleńsk - i turecki. Zawarł rozejmy. Nie przedłużył wcześniejszego rozejmu ze Szwecją, wciąż mając nadzieję m.in. na odzyskanie korony szwedzkiej, będąc tylko tytularnym monarchą tego państwa. Dążył do wojny ze Szwedami. Panowie polscy zmusili go do porzucenia tego planu. Negocjacje polsko-szwedzkie, w których pośredniczyła Francja, zakończyły się w 1635 roku długoletnim rozejmem podpisanym w Sztumskiej Wsi. Szwedzi oddali porty pruskie i zrezygnowali z ceł.
Czytaj także:
Władysław, mimo zachęt Francji, nie przystąpił do obozu antyhabsburskiego. Wciąż myśląc o koronie szwedzkiej, zawarł tzw. Pakt familijny z Habsburgami. Kardynał Richelieu uwięził z tego powodu jego młodszego brata, królewicza Jana Kazimierza. Monarcha za jego uwolnienie obiecał nie wspierać Habsburgów w wojnie trzydziestoletniej.
Ostatecznie, rozczarowany sojuszem z Austriakami, po śmierci żony Cecylii Renaty Habsburżanki, nawiązał kontakt z Paryżem. Szukając tam wsparcia w zdobyciu korony szwedzkiej, niebawem poślubił francuską księżniczkę Ludwikę Marię Gonzagę (wcześniej nie udało mu się poślubić szwedzkiej królowej Krystyny). W planach miał też wojnę z Turcją, co poparła Francja, a czemu sprzeciwili się polscy magnaci.
Jeszcze za życia swego ojca Władysław, w przeciwieństwie do Zygmunta III Wazy, cieszył się sympatią szlachty. Ale jako król dążący do silnej władzy monarszej, otaczający się wielmożami tracił jej uznanie. Udało mu się przeprowadzić reformy w wojsku. Zarzucano mu jednak życie ponad stan. Jego dwór był jednym z najświetniejszych w Europie. Jaka była jego Rzeczypospolita, jak wpłynął na dzieje Polski?
***
Tytuł audycji: Historia żywa
Prowadzi: Dorota Truszczak
Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk, publicysta, nauczyciel akademicki, sowietolog, autor "Dziejów Polski")
Data emisji: 22.03.2021
Godzina emisji: 21.07
ag