W tegorocznym konkursie Eurowizji nie brakuje znanych nazwisk z krajowych scen. Finlandię będzie reprezentował zespół The Rasmus, a Włochy postawiły na duet Mahmood & Blanco. (Alessandro Mahmoud to muzyk o egipsko-sardyńskich korzeniach, który cztery lata temu otarł się o zwycięstwo na Eurowizji). Z pewnością jest szansa, że po kolejnym finale znajdą się kolejni wokaliści, których nazwiska będziemy słyszeć jeszcze długo po tegorocznym konkursie.
Najtrudniejszy pierwszy krok
26-letnia Olivia Newton-John ma już na koncie trzy płyty znane w Stanach Zjednoczonych. W 1974 roku reprezentuje na Eurowizji Wielką Brytanię z piosenką "Long Live Love" i... zajmuje czwarte miejsce. (Wygrywa wtedy "Waterloo" szwedzkiej grupy ABBA). Nie wspomina teraz o tym nawet biografia artystki w Wikipedii, a Newton-John przyznaje, że nigdy nie przepadała za tym utworem. Trzeba jednak przyznać, że jej kariera po finale Eurowizji przyspiesza: kolejne piosenki zyskują dużą popularność również w Europie i mocno przyspiesza jej kariera aktorska. Wkrótce też występuje w musicalu "Grease" (w 1978 roku, gdzie gra u boku Johna Travolty).
Źródło - serwis YouTube.com / kanał xRepublica
Podczas Eurowizji, kiedy na scenie występuje Newton-John tryumfuje ABBA. Szwedzki zespół istnieje dopiero dwa lata. Ich przygoda z Eurowizją jest jednak datowana już kilka lat wcześniej, kiedy w 1969 roku Benny Andersson, późniejszy współtwórca i współautor muzyki i tekstów zespołu, pisze piosenkę na Melodifestivalen - coroczny konkurs muzyczny, który stanowi krajowe eliminacje do Konkursu Piosenki Eurowizji. Wtedy poznaje Anni-Frid Lyngstad, która występuje z innym utworem i razem współdzielą czwarte miejsce. Kilka miesięcy później, również poprzez Melodifestivalen poznaje kolejną, późniejszą członkinię Abby - Agnethę Fältskog.
Jeszcze nie jako ABBA soliści zgłaszają się do konkursu Melodifestivalen w 1971 roku, ale ich propozycje zostają odrzucone. Próbują ponownie w 1972 roku i zajmują trzecie miejsce. Rok później, w 1973 roku, startują z piosenką "Ring, Ring" i również kończą na trzeciej pozycji. Prawdziwy przełom przychodzi w kolejnym roku, kiedy z propozycją "Waterloo" wygrywają zarówno krajowe preselekcje (Melodifestivalen), jak i finał Eurowizji.
Źródło - serwis YouTube.com / kanał mozpiano2
To właśnie "Waterloo" przyniósł grupie międzynarodową rozpoznawalność i upragniony sukces komercyjny, trafiając na czołowe miejsca na listach przebojów w wielu krajach Europy oraz Stanów Zjednoczonych.
Światową rozpoznawalność zyskuje po Eurowizji także inny reprezentant Szwecji - Måns Zelmerlöw. Na dziesięć lat przed wygraną w Eurowizji w 2015 roku - wygrywa szwedzką edycję programu "Idol". Rok później podpisuje kontrakt płytowy. Kilkukrotnie próbuje swoich sił w szwedzkim Melodifestivalen. W 2008 roku pojawia się nawet na kilku koncertach w Polsce i kilkukrotnie występuje jako gość muzyczny w polskich edycjach programów "Taniec z gwiazdami" i "Jaka to melodia?". Prawdziwą rozpoznawalność daje mu jednak wygrana w 2015 roku, z piosenką "Heroes", która zdobywa największą liczbę 365 punktów, w tym m.in. maksymalnych not (12 punktów) od Austrii, Belgii, Danii, Finlandii, Islandii, Łotwy, Norwegii, Słowenii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Włoch i Polski.
Źródło: serwis YouTube.com / oficjalny kanał Eurovision Song Contest
Kariera Julio Iglesiasa również nabiera tempa po Eurowizji. Hiszpański piosenkarz najpierw wygrywa (w 1968 roku) międzynarodowy festiwal piosenki w Benidormie, po czym podpisuje kontrakt z filią wytwórni Columbia. W 1970 roku wydaje debiutancki singiel "Gwendolyne", z którym właśnie reprezentuje Hiszpanię w 15 Konkursie Piosenki Eurowizji. W finale zajmuje czwarte miejsce i w tym samym roku wystąpuje z koncertem na festiwalu Midem oraz na innych festiwalach we Francji, Luksemburgu, Niemczech i w japońskiej Osace. Szczyt jego kariery jest datowany na drugą połowę lat 70. i na lata 80. XX wieku.
Źródło - serwis YouTube.com / kanał Eurovision GOLD
Odświeżanie kariery
Sceny Eurowizji są otwarte także na artystów z kilkunastoletnią karierą. Tak jest choćby w przypadku brytyjskiej grupy Katrina and The Waves, która znana jest przez wiele lat głównie z debiutanckiego, nagranego w 1983 roku, kawałka "Walking on Sunshine". W 1997 roku zespół zostaje wybrany wewnętrznie przez brytyjskiego nadawcę do reprezentowania kraju podczas 42 Konkursu Piosenki Eurowizji. Wybrana wtedy piosenka "Love Shine a Light" wygrywa w finale i zdobywa wówczas rekordową liczbę 227 punktów od jurorów. W tym przypadku popularność nie przekuwa się w kolejne sukcesy, bo po dwóch latach od Eurowizji grupa zawiesza działalność.
Źródło - serwis YouTube.com / kanał eurogirl25
Wygrana po wielu latach na muzycznej scenie dotyczy także Portugalczyka, który zwyciężył w Eurowizji w 2017 roku. Salvador Sobral osiem lat wcześniej (w 2009 roku) bierze udział w trzeciej edycji programu "Ídolos", portugalskiej wersji programu "Idol". Ostatecznie zajmuje w nim siódme miejsce. Debiutancką płytę wydaje dopiero w 2016 roku, a rok później na Eurowizji bije rekordy punktacji: 758 punktów - w tym 376 punktów od telewidzów i 382 punkty od jurorów. Sobral do tej pory aktywnie koncertuje po Europie i systematycznie odwiedza Polskę.
Źródło: serwis YouTube.com / oficjalny kanał Eurovision Song Contest
Po kilkunastoletniej karierze udało się osiągnąć sukces na Eurowizji włoskiemu wokaliście Toto Cutugno. Zaśpiewany w Jugosławii utwór "Insieme: 1992" opowiadał o doprowadzeniu do jedności państw europejskich, a rok 1992 zawarty w tytule odnosił się do rozpoczęcia działalności Unii Europejskiej. Piosenkarz zaprezentował ją w finale widowiska i ostatecznie zajął pierwsze miejsce dzięki zdobyciu 149 punktów. (Podczas występu towarzyszyła mu grupa podkładowa składająca się z pięciu wokalistów słoweńskiej grupy Pepel in Kri, która reprezentowała Jugosławię podczas konkursu w 1975 roku). Cutugno wystąpił później, w 2008 roku, z piosenką "Un falco chiuso in gabbia" na Festiwalu w San Remo (selekcjonującego do Eurowizji). Osiągnął wtedy czwarte miejsce. (Włochy nie brały udziału w Konkursie Piosenki Eurowizji m.in. w latach 1998-2010).
Źródło - serwis YouTube.com / kanał Eurovision GOLD
Włoski sukces powtórzyło też trio Il Volo w 2015 roku. Dwaj tenorzy Piero Barone i Ignacio Boschetto oraz baryton Gianluca Ginoble mieli solidną karierę w rodzimym kraju. Mieli już na swoim koncie trzy płyty, które były popularne we Włoszech, Belgii, Austrii oraz w Stanach Zjednoczonych. Występ na Eurowizji pomógł jednak włoskiemu trio w zdobyciu jeszcze większej sławy. Il Volo reprezentowali Włochy z piosenką "Grande Amore" i zajęli trzecie miejsce, a wygrali w głosowaniu telewidzów.
Źródło: serwis YouTube.com / oficjalny kanał Eurovision Song Contest
Gwiazdy na ratunek kraju
Kanadyjka reprezentująca Szwajcarię francuską piosenką - to historia z 1988 roku. Céline Dion jest wówczas dobrze znaną artystką w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych i we Francji. Piosenka pochodzi z ósmej już francuskojęzycznej płyty "Incognito" z 1987 roku. Ten utwór zajął pierwsze miejsce, ze 137 punktami - w tym m.in. z maksymalnymi notami 12 punktów z Niemiec, Portugalii i Szwecji. Singiel uzyskał wynik ponad 200 tysięcy sprzedanych egzemplarzy w ciągu dwóch dni po wygranej w Konkursie. (Łącznie sprzedano ponad 300 tys. sztuk singla). Oprócz francuskojęzycznej wersji, Céline Dion nagrała tę piosenkę także w języku niemieckim - "Hand in Hand". Po wygranej w konkursie odbyła również intensywny, trzymiesięczny kurs nauki języka angielskiego i ruszyła w muzyczny podbój Europy, Azji i Australii. Kilka lat później, w 2004 roku Międzynarodowa Federacja Przemysłu Fonograficznego uhonorowała ją tytułem artystki, której nakład ze sprzedaży albumów przekroczył liczbę największą w historii, osiągając wówczas wynik ponad 175 mln sprzedanych egzemplarzy.
Źródło - serwis YouTube.com / kanał escLIVEmusic1
Francji z kolei miała dopomóc Patricia Kaas, która reprezentowała ten kraj w 2009 roku. Była wtedy znaną artystką, nie tylko muzycznie, ale też aktorsko. W 1985 roku została wypatrzona podczas jednego z występów przez Gérarda Depardieu i dzięki jego wstawiennictwu nagrała swój pierwszy singiel "Jalouse". Trzy lata później wydała swój debiutancki album "Mademoiselle chante", który dotarł do drugiego miejsca najczęściej kupowanych płyt we Francji. Od tamtej pory artystka sprzedała łącznie ponad 16 milionów egzemplarzy płyt na całym świecie. W 2002 roku zadebiutowała jako aktorka w produkcji "A Teraz... Panie i Panowie" w reżyserii Claude’a Leloucha. Siedem lat później na eurowizyjnej scenie zaśpiewała "Et s’il fallait le faire", z którym zajęła ósme miejsce w klasyfikacji finałowej.
Źródło: serwis YouTube.com / oficjalny kanał Eurovision Song Contest
Z kilkuletnim dorobkiem i dwoma płytami na koncie na Eurowizji pojawiła się też Kate Ryan. Ta belgijska wokalistka nurtu pop i eurodance, dobrze znana wówczas w Europie. I choć utwór "Je t’adore" zakończył w 2006 roku eurowizyjną rywalizację na 12 miejscu - w kilka tygodni po premierze pokrył się złotem. Ta piosenka gościła też kilka miesięcy później w Polsce, na Festiwalu Jedynki w Sopocie, gdzie zdobyła trzecie miejsce. Co ciekawe, choć Belgia występuje od początku w konkursie Eurowizji - wygrała tylko raz, w 1986 roku.
Źródło: serwis YouTube.com / oficjalny kanał Eurovision Song Contest
Szwajcaria poszła tym tropem w 2007 roku, kiedy ich rodzimy DJ Bobo wystąpił z piosenką "Vampires Are Alive". Utwór, który promował też jego dziewiątą płytę - w półfinale zajął dwudzieste miejsce z 40 punktami na koncie, przez co nie awansował do finału.
Źródło: serwis YouTube.com / oficjalny kanał Eurovision Song Contest
Czasem jednak nie wystarczy rozpoznawalność. Nagrana w 2002 roku piosenka "Aserejé" przez hiszpański girlband Las Ketchup błyskawicznie podbija Europę. Zespół wydaje jednak tylko dwie płyty (w 2002 i w 2006 roku) i w 2006 roku występuje na Eurowizji - w tym samym roku, co Kate Ryan. Propozycja Hiszpanek również nie zostaje doceniona i piosenka "Bloody Mary" kończy rozgrywkę na 21 miejscu. Podobna historia dotyczy Mołdawianina Arsenie Todirașa z grupy O-Zone. Zespół działa w latach 1998-2005 (reaktywowany w 2017 roku), a największy sukces przypada na rok 2003, kiedy tryumfy święci piosenka "Dragostea din tei". W 2006 roku Todiraș reprezentuje Mołdawię na Eurowizji, ale z piosenką "Loca" w finale konkursu zajmuje 20 miejsce z 22 punktami na koncie.
Źródło: serwis YouTube.com / oficjalny kanał Eurovision Song Contest
Receptą na wygraną Włoch miał być też duet Al Bano i Romina Power. W kilka lat po pierwszych sukcesach (dwie solowe płyty Al Bano i start w Festiwalu Piosenki Włoskiej w San Remo) razem próbują swoich sił na Eurowizji i w 1976 roku wykonują "We'll Live It All Again". Wracają jeszcze w 1985 roku z piosenką "Magic, oh magic", dwukrotnie zajmując jednak siódme miejsce.
Źródło - serwis YouTube.com / kanał #EurovisionAgain Songs Collection
Z popularności - także europejskiej - próbowała skorzystać też Rosja, która w 2003 roku zgłosiła duet t.A.T.u. Lena Katina i Julia Wołkowa, występujące razem od 1999 roku, z piosenką "Nie wier´, nie bojsia" zajęły ostatecznie trzecie miejsce w finale. Dziewczyny pojawiły się również podczas półfinału w 2009 roku, kiedy wykonały anglojęzyczną wersję piosenki "Nas nie dogoniat" - "Not Gonna Get Us". Wtedy finał odbywał się w Moskwie (Rosja była organizatorem konkursu), a na scenie towarzyszył im wówczas chór wojskowy. Z rozpoznawalności i wielkiej popularności gwiazdy Rosja próbowała też skorzystać w 1997 roku. Wtedy ten kraj reprezentowała Ałła Pugaczowa, która z utworem "Primadonna" zajęła 15 miejsce. (To i tak lepszy wynik niż siedemnasta lokata czwartego z jej pięciu mężów. Mowa o Filipie Kirkorowie, który reprezentował Rosję w 1995 roku).
Źródło - serwis YouTube.com / kanał EuroSubs
Po nagraniu dwudziestu albumów i z bardzo znanym nazwiskiem na scenę Eurowizji w 2013 roku wkroczyła Bonnie Tyler. Reprezentując Wielką Brytanię z utworem "Believe in Me" zajęła 19 miejsce w finale.
Źródło: serwis YouTube.com / oficjalny kanał Eurovision Song Contest
Znane i lubiane(!) nazwisko nie zapewniło pierwszego miejsca na Eurowizji również Cliffowi Richardowi. Po pierwszych brytyjskich sukcesach w 1958 roku (piosenka "Move It" i kolejne na szczytach list przebojów), występie w 1961 roku z zespołem The Shadows w filmie muzycznym "Chcemy się bawić" i odebraniu złotej płyty za singel "The Young Ones" - w 1968 roku pierwszy raz trafił na scenę Eurowizji. Z piosenką "Congratulations" zajął drugie miejsce w finale konkursu. Ponownie gości na Eurowizji pięć lat później, w 1973 roku. Tym razem z piosenką "Power to All Our Friends" zajął trzecie miejsce.
Źródło - serwis YouTube.com / kanał ESC:56-73
Gwiazdy na gościnnych występach
Skoro gwiazdy nie zawsze odnoszą sukcesy w rywalizacji z innymi wokalistami, na scenie i tak nie brakuje wielkich nazwisk. W Sztokholmie w 2016 roku pojawił się zatem Justin Timberlake, a w Tel Awiwie w 2019 roku - Madonna. O tej ostatniej spekulowano, że odebrała honorarium za wykonanie dwóch piosenek - ponad milion dolarów.
Na Eurowizji rywalizują też artyści z cienia wielkich sław. I tak, w 2006 roku Cypr reprezentowała Annette Artani - chórzystka Britney Spears. I choć piosenka "Why Angels Cry" w półfinale zdobyła łącznie 57 punktów, zajmując ostatecznie 15 miejsce, niezapewniające awansu do stawki finałowej, rok później dostała propozycję reprezentowania Grecji w konkursie Eurowizji. (Wokalistka nie przyjęła tej propozycji ze względu na amerykański kontrakt płytowy).
Z popularności Karela Gotta próbowała skorzystać na Eurowizji Austria i w 1968 roku zaprosiła właśnie czeskiego wokalistę. Gott zaczynał karierę 10 lat wcześniej, zdobywając w 1958 roku angaż w praskiej kawiarni nad Wełtawą. W 1960 r. rozpoczął studia w praskim Konserwatorium, a pierwsze koncerty zagraniczne odbył w Polsce z Jazzową Orkiestrą Czechosłowackiego Radia. Pierwszego singla nagrał w duecie z Vlastą Průchovą w 1962 roku "Až nám bude dvakrát tolik". W 1963 roku został członkiem teatru (kabaretu) Semafor, gdzie nagrał też piosenkę "Oči má sněhem zaváté" (
"Oczy zawiane śniegiem"), którą napisali Jiří Suchý i Jiří Šlitr, członkowie tego teatru. Wkrótce potem zdobył swego pierwszego Złotego Słowika. Wystąpił też na festiwalu sopockim w 1964 roku, wykonując po polsku piosenkę "Kot Teofil" (III nagroda). W 1967 roku wydał pierwszą płytę w niemieckiej wytwórni Deutsche Grammophon. (Dzięki współpracy z Udo Jürgensem - zwycięzcą Eurowizji 1966 dla Austrii - rozwinął karierę w krajach niemieckojęzycznych). W tym samym roku wyjechał na roczny kontrakt artystyczny do Las Vegas, co było początkiem jego światowej kariery. Po Praskiej Wiośnie zamieszkał w Niemczech, a podczas Konkursu Piosenki Eurowizji (w 1968 roku) z utworem "Tausend Fenster" zajął 13 miejsce.
Źródło - serwis YouTube.com / kanał ESC:56-73
oprac. rk
