Nie daj się wylogować z życia nastolatka

Trudno dziwić się konsternacji rodziców, gdy zamiast dobrze znanego, może czasem kapryśnego, ale jakże uroczego dziecka, nagle pojawia się w domu tajemnicza, nieodgadniona istota. Jak z nim rozmawiać i o czym? 

W audycji Polskiego Radia Dzieciom o wyzwaniach i wychowaniu współczesnych nastolatków

Foto: YAKOBCHUK VIACHESLAV/shuttertsock.com

Chyba nie ma rodzica nastolatka, który nie chciałby znać wszystkich sekretów swojego dziecka. Dorośli pytają, sprawdzają, kontrolują bo fakt, że ich dojrzewające dziecko coś przed nimi ukrywa, może wydawać się przerażający. Do świata nastoletnich sekretów Marta Powałowska zaprosiła w audycji "Strefa Rodzica" Annę Kozioł, psycholożkę dzieci i młodzieży z Uniwersytetu SWPPS oraz Leszka Talko, pisarza, scenarzystę i autora między innymi książki pod tytułem „Nastolatek dla początkujących, nie daj się wylogować z ich życia”.

- Nastolatek to jest taka młoda osoba, która tak naprawdę jest trochę jedną nogą w jednym etapie, trochę w drugim, jedną w dzieciństwie, drugą w dorosłości. Więcej się od nich wymaga, ale wciąż są oni od nas zależni, a my za nich odpowiedzialni. Myślę sobie, że nie pomaga to w tym, aby poczuć się bezpiecznie i stabilnie – powiedziała Anna Kozioł.

W okresie dorastania zachodzą bardzo duże zmiany, nie tylko w wyglądzie zewnętrznym, ale też w mózgu młodej osoby, co oznacza również zmiany w zachowaniu. Dorastanie to czas trudny nie tylko dla nastolatków, ale często też dla ich rodziców. Bywa tak, że rodzice z dnia na dzień zaczynają czuć, że mają do czynienia z inną osobą i trudno im odnaleźć relację, którą budowali ze swoim dzieckiem wcześniej.

Leszek Talko zebrał wiele swoich doświadczeń z nastoletnimi ludźmi, właśnie w książce „Nastolatek dla początkujących. Nie daj się wylogować z ich życia. - Jestem wykształcenia, archeologiem śródziemnomorskim i pamiętam taki tekst sumeryjski sprzed 5000 lat studiowany na drugim roku, gdzie właśnie autor dziwił się jak to jest, że ci młodzi w ogóle za nic mają tradycję, zwyczaje, nie chce im się pracować i są leniwi. Więc takie zdziwienie, że nastolatki są inne, towarzyszy nam właściwie od tysiącleci. Jako były reporter pisząc kilka lat temu tę książkę, postanowiłem, przystąpić do tego zadania inaczej. Zamiast opisywać nastolatki jako jakiś nowy gatunek człowieka zdecydowałem po prostu wejść do tego świata i trochę tak jak brzmi podtytuł książki zagłębić się w niego, być razem z moimi dziećmi w tym świecie. Nie pytać, o to, jak tam jest. Chciałem spędzić te kilkanaście godzin w tym wirtualnym świecie, żeby przeżyć i samemu doświadczyć tego z czym spotykają się nastolatki, w tym realu. A w efekcie wytłumaczyć to czytelnikom - dodał Leszek Talko.

Posłuchaj

59:29 2024_12_07 21_59_43_RadioDzieciom_Strefa_Rodzica.mp3 O czym nastolatki nie mówią rodzicom, czyli poznajemy nastoletnie sekrety!

 

Choć nastolatkowie zwykle nie wiedzą jeszcze, kim chcą zostać, ci dzisiejsi wiedzą na pewno, że chcą być kimś, ponieważ czują niemałą presję. Ponadto żyją w świecie, w którym sporą część czasu spędza się w internecie, co oznacza, że wiele ludzkich działań pozostaje w przestrzeni wirtualnej na dłużej. Jak powinno się więc rozmawiać jest z nastolatkiem? Odpowiedź jest bardzo prosta: normalnie.

- To, czego potrzebują nastolatki i w ogóle dzieci, to to, żebyśmy byli autentyczni i dali się zaprosić do ich świata. To że często zastanawiamy się dlaczego z nami nie rozmawiają, to dlatego, że my nie chcemy z nimi rozmawiać na ich tematy. A kiedy próbują nam coś przekazać, to bardzo często sprawdzają po pierwsze, czy my ich słuchamy, a po drugie: jak zareagujemy na  ich tematy - wyjaśniła psycholog Anna Kozioł i dodała - Warto pamiętać, że okres nastoletni jest szczególnym w życiu. Jako rodzice nie jesteśmy już opiekunami małego dziecka, dla którego jesteśmy całym światem. Znalazłam kiedyś w książce takie bardzo fajne porównanie: jak dzieci widzą rodziców. Dla dzieci małych dzieci jesteśmy jak słodkie żelki, a dla nastolatków jesteśmy jak brukselka. Rozmawiałam nawet o tym dzisiaj z moją nastoletnią córką i potwierdziła że faktycznie coś w tym jest.

Kiedy więc nasze dziecko zaczyna dojrzewać, często czujemy się zwyczajnie zagubieni. To rodzicielskie zagubienie nie jest jednak tożsame z tym, co przeżywa dziecko. Często nie nadążamy za tak naprawdę naturalnym procesem, który zachodzi w nastolatku. Dlaczego tak trudno zrozumieć nastolatka? Co może pomóc w codziennych relacjach? Czy popkultura to najlepsza przestrzeń do spotkania?

O nastolatkach, ich problemach i rozwoju mówiliśmy na antenie Polskiego Radia Dzieciom również w innych audycjach:

• Walka o własny styl, czyli czy modny nastolatek to problem?
• Dlaczego tak trudno zrozumieć nastolatka? Jak oswoić dojrzewanie dziecka?
• Dojrzewanie – jeszcze dziecko czy już dorosły? Jak budować relację z nastolatkiem?

Marta Kawalec/PRD

* * *  

Audycja: Strefa rodzica
Prowadzi: Marta Powałowska

Goście: Anna Kozioł, psycholożka dzieci i młodzieży (Uniwersytet SWPPS) oraz Leszek Talko, pisarz, scenarzysta i autor książki „Nastolatek dla początkujących, nie daj się wylogować z ich życia”.

Data emisji: 7.12.2024
Godzina emisji: 21.00

***

Od ponad dziewięciu lat Polskie Radio Dzieciom wspiera rodziców w trudnej codzienności, nadając audycję "Strefa rodzica", w której praktykę naszego życia można skonfrontować z teorią i wieloma dobrymi radami. Zadajemy wnikliwe pytania specjalistom, dotyczące szeroko rozumianego rodzicielstwa, wychowania czy zdrowia. 

Więcej podcastów "Strefa rodzica - Rozmowy z ekspertami" na platformie podcasty.polskierdio.pl. 

Polskie Radio Dzieciom - nadajemy na dziecięcej fali!