Section01 - menu
Section02 - główka
Section07
17 WRZEŚNIA 1939
Ballada wrześniowa Muzyka, słowa, śpiew: Jacek Kaczmarski
00:00
01:55
Section14
Cios w plecy, reż. Jerzy Redlich, TVP 1, 1997
"Cios w plecy", reż. Jerzy Redlich, TVP 1, 1997 Unikalny dokument, który przedstawia podłoże, przebieg i następstwa napaści Związku Radzieckiego na Polskę. Relacje świadków, nigdy niepublikowane zdjęcia ilustrujące agresywne działania ZSRR przed 1939 rokiem. Współdziałanie dwóch agresorów, przebieg walk z sowieckim najeźdźcą, represje wobec obywateli RP – wstrząsający obraz wydarzeń sprzed 75 lat. więcej
Section09

z archiwum polskiego radia

Z archiwum Polskiego Radia
Mołotow: Nie ma już Warszawy jako stolicy państwa polskiego

Przemówienie Wiaczesława Mołotowa wygłoszone w Radiu Moskwa, w dniu agresji sowieckiej na Polskę. Komentarz historyka, prof. Andrzeja Kunerta. (2.09.2001)

Władysław Bartoszewski: Nie wiedzieliśmy, że nastąpi inwazja sowiecka

O gratulacjach Mołotowa złożonych na ręce Ribbentropa po zdobyciu Warszawy i sojuszu niemiecko-sowieckim - wypowiedź Władysława Bartoszewskiego. (6.09.2006)

Nóż w plecy

- Miałem 6 lat, pamiętam jak hrabina uciekała. Oficera ruscy złapali i rozstrzelali - reportaż Marii Flisowskiej i Małgorzaty Mietkowskiej "Nóż w plecy". (17.09.1990)

Sowieci chcieli rządzić Europą

- Strategicznym celem Moskwy od czasów Lenina po Gorbaczowa było opanowanie Europy - tłumaczył atak Sowietów na Polskę prof. Paweł Wieczorkiewicz. (1.09.2008)

Rosjanie zabrali nam duszę

- Gen. Rydz-Śmigły miał rację, mówiąc, że Polska walcząc z Niemcami, może stracić wolność, przegrywając z Rosją, straci duszę - audycja Andrzeja Sowy. (1.09.2002)

Agresja Sowietów na Polskę

- Data 17 września 1939 ma jednoznaczne konotacje, można mówić o ludobójczym charakterze działań Armii Czerwonej - mówił prof. Paweł Wieczorkiewicz. (6.10.1997)

Stalin czekał na odpowiedni moment

- Stalin był bardzo ostrożny, w żadnym wypadku nie chciał być uznany w opinii publicznej świata za wspólnika Niemiec - komentarz prof. Cezarego Króla. (1.09.2002)

Nieznane karty historii

- Wojna polsko-sowiecka 1939 roku to jest ciągle biała karta naszej historii, wiemy o niej bardzo mało - powiedział redaktor Andrzej Sowa. (1.09.2002)

Gehenna Polaków

- Wywózki Polaków na Wschód z terenów zajętych 17 września trwały metodycznie od lutego 1940 do czerwca 1941 - powiedział prof. Paweł Wieczorkiewicz. (21.09.2004)

Marszałek Rydz Śmigły: Sowiety wkroczyły

Co by było, gdyby Sowieci nie dokonali napaści na Polskę? Audycja z cyklu "Historia na opak” z udziałem prof. Andrzeja Ajnenkiela i dr Janusza Osicy. (12.02.1995)

Rok pokoju, rok wojny

- Polacy nie mieli szans na podjęcie wojny z Sowietami, potęga armii Stalina była przytłaczająca - stwierdził historyk dr Zygmunt Woźniczka. (17.09.2004)

Stalin dobrze wiedział, że Zachód nie pomoże Polsce

- To była agresja haniebna. Armia Czerwona mordowała ludność cywilną i jeńców tak, jak nie robili tego nawet Niemcy - mówił prof. Paweł Wieczorkiewicz. (16.09.2004)

Dla Polaków to było absolutne zaskoczenie

- W planach wojskowych nie przewidywano równoczesnego uderzenia Niemiec i Rosji, wykluczono możliwość porozumienia - oceniał prof. Wojciech Materski. (17.09.2007)

Z sowieckiej perspektywy Polska już nie istniała

- W ideologicznym języku komunistów 17 września to nie był akt agresji, ale akt wyzwolenia okupowanych ziem - stwierdził historyk, prof. Rafał Wnuk. (22.06.2008)

z archiwum radia wolna europa

Z archiwum Radia Wolna Europa i BBC
Polska walczyła sama

- 17 września, zamiast zapowiadanej na ten dzień wielkiej ofensywy francuskiej, przyszła nowa niespodzianka - komentował Andrzej Pomian. (1.09.1983)

Zdrada wrześniowa

Na rozkaz Stalina, na pozbawione obrony tereny wschodniej Rzeczpospolitej ruszyło 700 tys. żołnierzy Armii Czerwonej. Audycja Janusza Marchwińskiego. (16.09.1989)

Powrót dawnych zaborców

- Naród polski nie uległ przerażeniu, pałał chęcią walki o niepodległość - komentarz Andrzeja Pomiana na temat wyjazdu polskich władz z kraju. (17.09.1988)

Ta data to symbol zdrady i zakłamania

Kulisy umów, które doprowadziły do agresji sowieckiej, propaganda Stalina, wspomnienia świadków, m.in. Wacława Grzybowskiego i Jerzego Giedroycia. (17.09.1983)

Podwójna gra Stalina

- Dla oka Moskwa podpisała tylko niewinny sowiecko-niemiecki pakt nieagresji. W rzeczywistości dokonała rozbioru II RP - felieton Andrzeja Pomiana. (17.09.1981)

W szponach dwóch wrogów

- Warszawa nie chciała czynić niczego, co zakrawałoby na prowokowanie Berlina - felieton Andrzeja Pomiana o polityce zagranicznej rządu RP w latach 30. (17.09.1982)

Oskarżony - Rosja Sowiecka

- Naród polski nawet głośno nie może powiedzieć tego, co przeszedł i odwołać się do świadectwa faktów - audycja dokumentalna Wiktora Trościanki. (17.09.1959)

Podstępny rozbój

Kulisy tajnych rozmów Berlin-Moskwa po wybuchu II wojny światowej. Ustalanie terminu uderzenia Armii Czerwonej na Polskę. Komentarz Andrzeja Pomiana. (17.09.1979)

Wacław Grzybowski o agresji Sowietów

- Byłem przygotowany na złe wiadomości, ale te, które na mnie czekały okazały się jeszcze gorsze - wspominał ówczesny ambasador Polski w Moskwie. (10.09.1959)

Józef Czapski: Co widziałem w Starobielsku

Józef Czapski - jeden z nielicznych, który przeżył zbrodnię katyńską. O poszukiwaniach zaginionych towarzyszy broni opowiadał na antenie RWE. (20.11.1961)

Tragiczna karta w historii Polski

- W Polsce wiemy prawie wszystko o okupancie niemieckim, natomiast o zbrodniach sowieckich nie mówiono nic - komentarz dr Cezarego Chlebowskiego. (17.09.1989)

Czwarty rozbiór Polski

- Pakt Ribbentrop-Mołotow był porozumieniem dwóch zbrodniarzy, którzy gotowali się do podboju i rabunku świata - stwierdził Zbigniew Błażyński. (26.06.1954)

Fałszowanie faktów historycznych

Manipulacje partyjnej komisji historyków PRL i ZSRR na temat agresji sowieckiej na Polskę. Komentarz do artykułu opublikowanego w ”Trybunie Ludu”. (26.05.1989)

Zbrodniczy spisek Kremla

Jesienią 1953 roku Kongres amerykański powołał komisję do zbadania metod agresji ZSRR w krajach komunistycznych. Relacja Zbigniewa Błażyńskiego. (23.06.1954)

Walka z sowieckim najeźdźcą

- Akcje zbrojne podejmowane spontanicznie na zapleczu Armii Czerwonej były rozpaczliwym protestem przeciwko najazdowi - mówił Tadeusz Żenczykowski. (16.11.1979)

Świadkowie

Polskie Radio w rocznicę agresji sowieckiej na Polskę

Partner serwisu:
Materiały z działu ”Świadkowie” pochodzą z dofinansowanego przez Kancelarię Senatu RP projektu Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią ”KARTA z Polakami na Wschodzie”. Jego celem było dokumentowanie losów Polaków mieszkających za wschodnią granicą Polski. W ramach kilkunastu wyjazdów nagrani zostali Polacy na Białorusi, Litwie, Łotwie, Ukrainie, w Rosji i Kazachstanie. Wszystkie nagrane relacje (blisko 1100) dostępne są w czytelni Archiwum Historii Mówionej Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią (www.polacynawschodzie.pl, www.audiohistoria.pl).